Tinh Dầu Gỗ Trắc Xanh

Gỗ trắc xanh (Palo Santo) và những sản phẩm từ chúng được xem là kho báu hương thơm nổi bật. Chúng nổi tiếng với hương thơm đặc biệt của mình cùng khả năng trị liệu tuyệt vời cho sức khỏe. Trong đó, tinh dầu gỗ trắc xanh từ lâu đã được nhân dân quen thuộc và ưa chuộng trong cuộc sống hằng ngày. Dưới đây là những thông tin thú vị về tinh dầu gỗ trắc xanh mà Kobi thu thập được.

1. Đôi nét về thực vật

1.1 Thông tin chung

• Tên khoa học: Bursera graveolens;
• Tên chi thực vật: Bursera L.
• Tên họ thực vật: Burseraceae.
• Tên tiếng anh thông thường: Palo santo. Trong tiếng Tây Ban Nha, “palo santo” có nghĩa là “gỗ thánh”-holy wood.

Theo tài liệu, Burseraceae là một họ có kích thước cỡ trung bình bao gồm 17-18 chi và khoảng 540 loài thực vật có hoa. Trong đó, cây gỗ trắc xanh là một loài cây có nguồn gốc từ Peru, Ecuador và các quốc gia Nam Mỹ khác. Ngày nay, thực vật được trồng rộng rãi ở Guatemala, El Salvador, Mexico, Costa Rica, Nicaragua, Honduras, Peru, Ecuador, Colombia và Galapagos.

Chúng được cho là cùng họ với nhóm torchwood (cây đuốc), frankincense (trầm hương), myrrh…do vậy hương thơm giữa chúng sẽ có một vài điểm tương tự nhau.

1.2 Mô tả thực vật và đặc điểm sinh trưởng

Cây gỗ chiều cao khoảng 3 đến 15m, vỏ màu nâu đỏ.

Các lá mọc xen kẽ nhóm ở đầu cành, hoa đơn tính.

Quả nang màu xanh lục, chứa lớp cùi màu đỏ và hạt nhỏ màu đen. Hai nửa của quả nang rơi ra khi quả chín. Cuối cùng để lại phần giàu lipid (chất béo), sau đó được cô đặc và sử dụng trong điều trị.

Gỗ trắc xanh xuất hiện nhiều hơn trong các khu rừng nhiệt đới.

1.3 Thành phần nổi bật và ứng dụng trong cuộc sống

Trong hàng ngàn năm trước đây, cây gỗ trắc xanh đã được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau. Thậm chí, ở vài nơi, thực vật này còn được xem là linh thiêng do tầm quan trọng trong lịch sử về truyền thống tôn giáo. Theo đó, thực vật thường được dùng dưới dạng:

• Gỗ: thường được sản xuất dưới dạng que, vụn hoặc bột. Gỗ được đốt làm hương. Khi được đốt cháy, chúng sẽ lan tỏa khói thơm vào không khí.
• Nhựa cây Bursera graveolens rất thơm, được dùng làm hương. Nó được đặt trên một đĩa than đã được nung nóng trong một lò đốt bằng nhựa, để tỏa ra mùi thơm.
• Dầu và tinh dầu thường được chiết xuất từ gỗ.

Trong thực tế, những sản phẩm như gỗ, nhựa, dầu…được ưa chuộng trong:

• Y học dân gian và hiện đại: nhờ chất chống oxy hóa, đặc tính kháng khuẩn, kháng vi-rút, chống co thắt, chống viêm, lợi hô hấp… (Zaouali và cộng sự)
• Liệu pháp hương thơm: loại bỏ năng lượng tiêu cực, an thần…
• Chăm sóc sức khỏe làn da;

Những tác động ấn tượng này đối với sức khỏe con người phần lớn đến từ giá trị của limonene, với hàm lượng cao. Đồng thời hàm lượng ít hơn của alpha-terpineol và carvone cũng cho ảnh hưởng tương tự. Các hợp chất này có nhiều đặc tính như chống viêm, chống oxy hóa, an thần, tăng cường miễn dịch…khiến sản phẩm từ gỗ trắc xanh này rất được săn đón.

2. Tinh dầu gỗ trắc xanh là gì?

2.1 Thông tin chung

Tinh dầu gỗ trắc xanh (Palo Santo Essential Oil) được chiết xuất từ tâm gỗ của thực vật cùng tên. Thông qua phương pháp chủ yếu là chưng cất hơi nước hoặc phương pháp chưng cất thủy Clevenger thu được dung dịch có đặc tính:

• Màu tinh dầu vàng nhạt đến nâu nhạt, trong suốt;
• Hương thơm được mô tả với nốt hương ngọt ngào pha chút mùi gỗ trầm ấm như mùi thông. Ngoài ra còn có nốt tươi mới, sạch sẽ của cam quýt và thơm mát của bạc hà.

Điều thú vị là tâm gỗ phải từ ít nhất 2 năm tuổi trở lên thì mới đạt được chất lượng tinh dầu cao.

Ngày nay, nơi được cho là cung cấp sản lượng lớn nhất của loại tinh dầu này là Ecuador. Tuy nhiên, nơi đây thực vật được bảo vệ bởi luật môi trường nên việc chặt cây, hoặc hoặc thậm chí thu hoạch cành là bất hợp pháp. Vì vậy, đa số, chiết xuất từ Palo Santo thuộc về các bộ phận của cây đã chết. Nhưng việc này cũng phải được chính phủ cho phép, do đó, việc sản xuất bị hạn chế. Ở Peru, người dân được phép thu thập các cành cây và cành cây rơi, nhưng hoạt động này cũng được chính phủ quy định.

2.2 Thành phần tinh dầu gỗ trắc xanh

Thành phần tinh dầu gỗ trắc xanh gồm các hoạt chất phong phú và có giá trị sinh học cao. Chủ yếu gồm nhóm monoterpene hydrocarbon, monoterpen oxy hóa và hydrocacbon sesquiterpene. Cụ thể hơn:

• α-Terpinene, isocaryophyllene, pyperitone, β-trans-ocimene, 6-allyl-o-cresol, 1-tetradecen, durenol, linalool, 3-octanol, germacrene, β-elemene…
• Một phân tích khác ghi nhận thành phần chiếm tỷ lệ cao gồm limonene, α-terpineol, menthofuran và carvone. Các hợp chất có lợi khác với số lượng nhỏ hơn bao gồm thymol, germacrene D, muurolene và pulegone.
• Trong đó, limonene, một monoterpene vòng tự nhiên, là một trong những thành phần phổ biến nhất của một số loại dầu cam quýt, được sử dụng đặc biệt trong liệu pháp hương thơm.

2.3 Bảo quản tinh dầu gỗ trắc xanh như thế nào?

• Bảo quản tinh dầu gỗ trắc xanh trong lọ thủy tinh có nắp và giữ kín sau khi dùng. Thời hạn sử dụng sản phẩm từ Bursera graveolens tốt nhất là khoảng 6 tháng sau mở nắp. Chú ý các khuyến cáo của nhà sản xuất thường đã được in ấn cụ thể trên nhãn sản phẩm.
• Với mục đích kéo dài tuổi thọ của sản phẩm, tinh dầu Palo Santo có thể đem cất trong ngăn mát tủ lạnh hay đặt tại vị trí thoáng mát…
• Trong quá trình sử dụng, nếu tinh dầu Bursera graveolens có tình trạng mùi lạ, bị oxy hóa…thì hãy loại bỏ chúng ngay.
• Chú ý rằng, không nên đặt sản phẩm từ cây gỗ trắc xanh ở nơi tầm với của trẻ nhỏ;

3. Lợi ích từ tinh dầu gỗ trắc xanh

3.1 Liệu pháp hương thơm dân gian

Từ lâu, hương thơm từ cây gỗ trắc xanh đem lại ấn tượng ở nhiều quốc gia khác nhau.

• Ở Nam Mỹ, Palo santo theo truyền thống được sử dụng để chống lại “năng lượng xấu”. Và thường được lan tỏa hương thơm trong nhà để tẩy sạch khỏi bất kỳ tiêu cực hoặc xui xẻo nào.
• Trong các nghi lễ vì khói mang theo tinh dầu được cho là để xóa bỏ những điều xui xẻo và xua đuổi tà ma.
• Ngay cả ngày nay, gỗ trắc xanh vẫn được sử dụng làm hương vì đặc tính thanh lọc của nó. Là một công cụ có giá trị để thiền định, nâng cao khả năng sáng tạo và cho các công việc đòi hỏi sự tập trung lâu dài.

3.2 Xua đuổi côn trùng

Theo truyền thống, Palo santo được sử dụng rộng rãi để xua đuổi muỗi và côn trùng khác nhau. Ví dụ như ngăn chặn kiến, mối, ruồi…nhờ vậy mà bảo vệ chống lại các bệnh thường lây lan qua muỗi đốt. Một số tuyên bố có giá trị về lợi ích này như:

• Theo một nghiên cứu năm 2012, limonene (thành phần chủ đạo của tinh dầu này) là một chất có đặc tính diệt côn trùng. Vì vậy, chúng được sử dụng phổ biến trong các chất đuổi côn trùng tự nhiên.
• Nghiên cứu thêm là cần thiết để xác định xem Palo santo ảnh hưởng đến muỗi như thế nào.

Bên cạnh đó, đặc tính kháng khuẩn của chúng có thể được sử dụng như chất làm sạch tự nhiên. Theo đó, tinh dầu sẽ giúp giảm mùi hôi, vi khuẩn và vi rút trong nhà của bạn. Từ đó, không gian sống hay bất kỳ bề mặt nào trong khu vực được thanh lọc và loại bỏ “những năng lượng tiêu cực” xung quanh.

3.3 Giảm đau chống viêm

Đậy là nguyên liệu tuyệt vời để giảm đau một cách tự nhiên, nhờ vậy mà vấn đề sức khỏe được cải thiện như:

• Đau khớp;
• Căng cơ;
• Đau đầu;
• Đau họng;

Ngoài ra, loại tinh dầu này không chỉ có chất chống oxy hóa mà còn có các hợp chất chống viêm có thể làm giảm viêm mô và giải quyết một số phàn nàn phổ biến liên quan đến viêm.

Theo đó, nghiên cứu trên động vật ghi nhận, limonene có thể giúp giảm đau, kháng viêm bằng cách ức chế một số con đường thần kinh nhất định.

Với lợi ích và hương thơm ấn tượng tương tự như một số loài trầm hương, đây là một chất phụ gia lý tưởng cho các loại dầu xoa bóp trực tiếp lên vùng khó chịu.

3.5 Lợi hô hấp

Tinh dầu gỗ trắc xanh được ghi nhận là hữu ích đối với một số vấn đề và bệnh lý rối loạn đường hô hấp phổ biến như hen suyễn, cảm lạnh và cúm. Thông qua những tác động như:

• Cải thiện lưu thông máu và cung cấp nguồn năng lượng tích cực hơn;
• Tăng cường hệ thống miễn dịch và giải độc cơ thể thông qua hấp thu tại chỗ hoặc hô hấp.
• Ngăn ngừa các phản ứng dị ứng và ức chế giải phóng histamin không cần thiết của cơ thể.
• Sát khuẩn và làm sạch đường hít thở, loãng đờm, hạn chế tắc nghẽn.

3.4 Cải thiện căng thẳng

Đa số ý kiến đều đồng tình rằng, mùi thơm của Palo santo rất thư giãn. Vì vậy, chúng thường được sử dụng để giảm bớt căng thẳng, thanh lọc, làm sạch cơ thể, tâm trí.

Được coi là loại dầu tạo nền tảng và định tâm, cả tinh dầu gỗ trắc xanh và trầm hương frankincense đều được sử dụng để hỗ trợ tinh thần và tinh thần vì chúng hoạt động giống như các biện pháp chữa trị lo âu tự nhiên. Theo đó, sau khi hít vào, hoạt chất từ tinh dầu, đặc biệt là limonene sẽ di chuyển trực tiếp qua hệ thống khứu giác, nơi nó giúp kích hoạt các phản ứng thư giãn của cơ thể. Ngoài ra, điều này còn làm cho chúng trở thành một công cụ hỗ trợ tuyệt vời để duy trì sự bình tĩnh về cảm xúc, cũng như nâng cao tinh thần.

Phương pháp này thường được sử dụng khi tập yoga, thiền, thư giãn…

3.5 Tinh dầu gỗ trắc xanh và sức khỏe làn da

Palo Santo theo truyền thống được dùng như chất khử trùng và làm sạch da ở Nam Mỹ. Đây là một loại dầu tuyệt vời cho nhiễm trùng da và hữu ích trong trường hợp mụn trứng cá. Đặc biệt là khi kết hợp với các loại tinh dầu chữa lành da khác như Carrot Seed, Helichrysum Italicum và Manuka.

Bên cạnh đó, khi chúng ta già đi, elastin trong da sẽ bắt đầu bị phá vỡ, dẫn đến da chảy xệ và nếp nhăn. May mắn thay, nghiên cứu đã chỉ ra rằng các thành phần trong tinh dầu palo santo có thể ức chế enzym elastase. (enzym có tác dụng phá vỡ elastin trong da). Điều này có thể giúp mang lại vẻ ngoài trẻ trung và mềm mại hơn. Trong khi các chất chống oxy hóa khác trong chiết xuất này sẽ giúp kích thích sự phát triển của các tế bào da mới và giảm thiểu các dấu hiệu lão hóa khác, như vết thâm và đốm đồi mồi.

3.6 Kháng khuẩn

Dựa trên các phép đo đường kính của vùng ức chế tăng trưởng (Khuếch tán đĩa thạch), các hoạt động kháng khuẩn từ trung bình đến cao của tinh dầu gỗ trắc xanh đã được tiết lộ, có khả năng chống lại:

• Staphylococcus aureus;
• Bacillus cereus;
• Listeria monocytogenes;
• Clostridium perfringens;
• Escherichia coli;
• Salmonella choleraesuis;
• Candida albicans.

Nói chung, hoạt động kháng khuẩn của tinh dầu rõ rệt đối với chủng khuẩn gram dương hơn gram âm. Hiệu quả này được cho là do khả năng ức chế vi khuẩn của loạt nguyên liệu giá trị như hợp chất thymol, carvacrol, limonene, linalool,…

Ngoài ra, chiết xuất này cũng cho thấy hoạt tính chống ký sinh trùng đối với Leishmania amazonensis trong phòng thí nghiệm. Nguyên nhân là nhờ cơ chế hoạt động của limonene có liên quan đến cảm ứng apoptosis và sự gia tăng nồng độ NO trong tế bào của Leishmania. Đáng chú ý, các thành phần chính khác trong tinh dầu gỗ trắc xanh như β-elemene và β-ocimene, cũng cho thấy hoạt tính gây độc tế bào.

3.7 Chống oxy hóa

Tinh dầu từ  Bursera graveolens đã được phát hiện có chứa các hợp chất chống ung thư và giảm stress oxy hóa, bảo vệ tế bào. Các chất phytochemical dường như có khả năng giúp ngăn chặn sự hình thành bệnh trong hệ thống tiêu hóa, nội tiết, tim mạch và thần kinh.

• Thymol, mặc dù hiện diện với số lượng nhỏ, là một hợp chất nổi tiếng với khả năng chống oxy hóa có trong tinh dầu thực vật.
• Năm 2000, tác giả Choi và cộng sự đã báo cáo rằng linalool có khả năng chất chống oxy hóa tốt, hỗ trợ hệ miễn dịch.
• Limonene, thành phần hoạt chất chính trong palo santo, là một thành phần hoạt tính sinh học mang đến tiềm năng chống khối u đối với các tế bào ung thư tuyến tiền liệt mà không gây độc cho các tế bào khỏe mạnh. (Theo Northeastern Ohio Universities Colleges of Medicine and Pharmacy)

4. Gợi ý cách sử dụng tinh dầu gỗ trắc xanh

4.1 Tinh dầu gỗ trắc xanh dùng qua đường hô hấp

• Khuếch tán tinh dầu gỗ trắc xanh trong không khí cũng là cách “khắc tinh” của những côn trùng và mùi hương khó chịu này. Để đạt năng suất cao nhất hãy tận dụng các dụng cụ như máy khuếch tán, đèn xông tinh dầu…
• Ngoài ra, nếu bạn có thể tìm thấy vụn gỗ, que hoặc hình nón từ gỗ trắc xanh, hãy đốt một hoặc hai chiếc trong lư hương khoảng 20 hoặc 25 phút.
• Trực tiếp cho vào lòng bàn tay từ một đến hai giọt, rồi hít thở sâu có thể được sử dụng để nâng cao tâm trạng,
• Nhỏ vài giọt vào nước đang có hơi nước lan tỏa, như một liệu pháp xông hơi trị liệu. Hiệu ứng đem lại của tinh dầu là rất rõ ràng và dễ chịu. Ngoài ra, cách thức còn hỗ trợ chức năng miễn dịch trong mùa lạnh và cúm.
• Cho 1-2 giọt tinh dầu gỗ trắc xanh này vào túi thơm, rồi treo trong phòng khách, phòng ngủ, phòng tắm…

4.2 Tinh dầu gỗ trắc xanh dùng bên ngoài da

Hỗn hợp dầu massage bao gồm từ 1-2 giọt tinh dầu gỗ trắc xanh trong dầu vận chuyển như dầu o liu, hạnh nhân, dầu dừa, dầu jojoba…để tạo nên hỗn hợp massage phù hợp với nhu cầu trị liệu. Có thể nhẹ nhàng xoa bóp chúng lên những phần bị đau và viêm để ngăn cản cơn đau, căng cơ khó chịu đang hành hạ.

Thêm 1 giọt tinh dầu Palo santo vào kem dưỡng da để nuôi dưỡng làn da khỏe mạnh hơn.

Bạn cũng có thể sử dụng tinh dầu theo cách kết hợp với nước và xịt trực tiếp lên da hoặc quần áo.

Thoa một vài giọt Palo Santo tại chỗ lên thái dương, gáy, tim hoặc lòng bàn chân trong khi thiền để xua đuổi những cảm xúc tiêu cực.

4.3 Gợi ý kết hợp cùng tinh dầu gỗ trắc xanh

Cùng với xu hướng kết hợp nhiều loại tinh dầu với nhau, tùy theo sở thích cá nhân mà bạn có thể tham khảo gợi ý sau. Tinh dầu gỗ trắc xanh pha trộn thích hợp với:

• Cedarwood;
• Nhũ hương (Frankincense)
• Gỗ đàn hương (Sandalwood)
• Myrrh;
• Rose Otto;
• Linh sam Douglas;
• Cam Bergamot;
• Neroli;
• Hoa oải hương (Lavender);
• Cỏ Vetiver;
• Quýt (Tangerine);
• Thông (Pine);
• Cam ngọt;

5. Lưu ý gì khi sử dụng tinh dầu gỗ trắc xanh

5.1 Lưu ý chung

Khi sử dụng tinh dầu gỗ trắc xanh cần phải chú ý các điều sau:

• Dùng tinh dầu Palo santo nguyên chất, đậm đặc bằng miệng trực tiếp không được khuyến khích.
• Đừng bao giờ sử dụng tinh dầu từ Bursera graveolens theo cách không được nhà sản xuất khuyến nghị.
• Ngoài ra, hãy kiểm tra tinh dầu gỗ trắc xanh lên vùng da nhỏ trước và theo dõi phản ứng sau đó. Bên cạnh đó, cần lưu ý hạn chế tiếp xúc ở những nơi nhạy cảm trên cơ thể như mắt, vết thương hở, tai trong, niêm mạc,…
• Đừng thoa tinh dầu Bursera graveolens chưa pha loãng lên da mà chưa am hiểu tường tận.
• Với những người đang gặp tình trạng sức khỏe nhạy cảm, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng sản phẩm từ cây gỗ trắc xanh.

5.2 Đối tượng nào nên thận trọng khi sử dụng tinh dầu gỗ trắc xanh

Thực tế, không phải bất cứ ai cũng dùng được tinh dầu từ cây Bursera graveolens. Lưu ý trường hợp như:

• Trẻ em;
• Phụ nữ có thai;
• Phụ nữ đang cho con bú;
• Đối tượng từng dị ứng với sản phẩm chiết xuất từ thực vật thuộc loài Bursera graveolens

6. Tổng kết

Quả thực, không nghi ngờ gì nữa, tinh dầu gỗ trắc xanh rất đáng để đầu tư và trải nghiệm. Bởi tinh dầu này sẽ giúp bạn có thể tăng cường sức khỏe tổng thể của mình. Mời bạn ghé thăm Kobi để khám phá nhiều hơn về thế giới tinh dầu thiên nhiên đa dạng cùng nhiều sản phẩm tự nhiên độc đáo khác nhé.

7. Các chứng chỉ/chứng nhận

• GC/MS Test.
• Food Safety and Standards Authority of India
• GMP
• Halal
• ISO 9001: 2015

Tài liệu tham khảo

1. What Is Palo Santo, and How Is It Used Medicinally? https://www.healthline.com/health/palo-santo-benefits
2. Palo santo essential oil facts and benefits https://www.healthbenefitstimes.com/palo-santo-essential-oil/
3. Chemical Composition, Antimicrobial and Antioxidant Activities of the Essential Oil of Bursera graveolens (Burseraceae) From Perú. https://www.ijper.org/sites/default/files/10.5530ijper.51.3s.62.pdf
4. Palo Santo Benefits for Immune Health and Inflammation https://draxe.com/health/palo-santo/
5. Chemical Composition and Anti-Proliferative Properties of Bursera graveolens Essential Oil https://www.researchgate.net/publication/234048748_Chemical_Composition_and_Anti-Proliferative_Properties_of_Bursera_graveolens_Essential_Oil