Hương trầm là một loại cây có nguồn gốc từ các vùng Trung Đông. Tinh dầu hương trầm đặc trưng bởi những nốt hương thơm ấm cùng vị cay nồng. Không những vậy, tinh dầu hương trầm còn mang lại rất nhiều lợi ích đặc biệt trên sức khỏe. Tuy nhiên, hương trầm và trầm hương có phải là tên gọi của một loại tinh dầu không? Những điều cần lưu ý những gì khi sử dụng tinh dầu hương trầm? Bài viết dưới đây sẽ đem đến cho bạn một cái nhìn tổng quan nhất về tinh dầu hương trầm nhé!

1. Mô tả thực vật

Hương trầm hay Nhũ hương (biết đến với tên Frankincense) khác với Trầm hương (agarwood). Nhũ hương còn được gọi là olibanum, được làm từ nhựa của cây hương trầm có tên khoa học là Boswellia frereana.

Hương trầm có nguồn gốc từ các vùng núi khô hạn tại Ấn Độ, Châu Phi và Trụng Đông. Đặc biệt ngày xưa hương trầm được sử dụng để thắp hương trong đền đài của người Ai Cập.

Một số loài của Boswellia sản xuất đùng chất lượng hương trầm:

• Boswellia sacra
• frereana
• serrata
• B . papyrifera

Lưu ý: Nhựa từ mỗi loại có nhiều loại khác nhau, tùy thuộc vào từng thời điểm thu hoạch. Điểm đáng chú ý chính là nhựa cây hoàn toàn được phân loại thủ công để đảm bảo chất lượng.

Đặc điểm mô tả cây hương trầm

• Hương trầm bắt đầu sản xuất nhựa khi cây đã phát triển vào độ tuổi khoảng 8 – 10 năm.
• Thông thường trong 1 năm sẽ thực hiện cạo mủ từ 2 – 3 lần một năm. Tuy nhiên, đến lần cạo mủ cuối cùng thường sẽ tạo ra những giọt nhựa chất lượng nhất. Điều này do sự tập trung cao nồng độ của các terpene thơm , sesquiterpene và diterpene trong nhựa.
• Để đánh giá chất lượng của từng loại nhựa thì đánh giá vào màu sắc của nhựa, nhựa càng đục thì chất lượng càng tốt.
• Mùi hương: hương trầm có mùi gỗ và vị cay nồng.

Tóm lại, hương trầm được sử dụng trong y học Ayurvedic truyền thống và nhũ hương từ hương trầm được đánh giá cao về những lợi ích nhất định mà nó đem lại cho sức khỏe con người. Từ việc cải thiện tình trạng viêm khớp và các bệnh về đường tiêu hóa cũng như là giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh hen suyễn,..

2. Tinh dầu hương trầm là gì?

Như đã trình bày ở trên, hương trầm được lấy từ các cây thuộc chi Boswellia (họ Burseraceae ) có nguồn gốc Trung Đông. Do đó, tinh dầu hương trầm được sản xuất bằng cách

• Đầu tiên, thực hiện cắt phần thân tương tự như cây cao su và có một dòng màu trắng sữa chảy ra, người ta gọi đó là nhựa cây.
• Tiếp đó, phần nhựa sau khi được thu thập sẽ được mang đi chưng cất để cho ra loại tinh dầu hương trầm quý giá này.

Nhựa hương trầm còn được biết đến với tên gọi Olibanum (nhũ hương). Olibanum có nguồn gốc từ tiếng Ả Rập al-Luban còn nghĩa chất nhựa trắng như sữa. Nhũ hương được sử dụng  rộng rãi ở thời Ai Cập cổ đại nhằm làm dầu đốt trong các đền thánh. Hơn nữa, nhũ hương cũng được kết hợp chặt chẽ với các truyền thống tôn giáo và nghi thức, đặc biệt là trong các truyền thống Kitô giáo.

Về sau này, hương trầm được Frankish Crusaders mang trở lại châu Âu. Mặc dù đã trải qua thời gian dài, hương trầm vẫn được đánh giá cao và cho đến hiện tại, tinh dầu hương trầm được đánh giá là thành phần không nhưng quý giá và còn vô cùng hữu hiệu trong ngành công nghiệp nước hoa cũng như dùng để sản xuất các sản phẩm chăm sóc da và sức khỏe phụ nữ

3. Thành phần cấu tạo tinh dầu hương trầm

Về tính chất vật lí, tinh dầu hương trầm là chất lỏng nhẹ và có mùi hương gỗ ấm áp.

Các thành phần chính của tinh dầu hương trầm bao gồm

• Alpha pinen
• Actanol
• Bornyl Acetate
• linalool
• Octyl Acetate
• Incensole
• Incensyl Acetate.

4. Công dụng đến từ tinh dầu hương trầm

4.1. Cải thiện chất lượng sức khỏe

4.1.2 Giảm tình trạng viêm khớp, sưng khớp

Nhũ hương có tác dụng kháng viêm khá tốt. Do vậy có thể sử dụng chúng để làm giảm tình trạng sưng khớp do viêm khớp.

Theo thông tin từ một số nghiên cứu đã chỉ ra, bằng khả năng ngăn chặn việc giải phóng leukotrienes nhờ vào axit boswellic (terpenes) mà nhũ hương có thể ức chế các hợp chất gây viêm.

Dưới đây là một số bằng chứng chứng minh khả năng kháng viêm của nhũ hương:

• Nghiên cứu năm 2014 trên bệnh viêm xương khớp ở chuột đã chỉ ra khi dùng axit boswellic (thành phần trong nhũ hương) ở cả đường uống và bôi ngoài da đều làm giảm nguy cơ mất sụn và tình trạng viêm niêm mạc khớp. Còn khi dùng ở người, sử dụng chiết xuất nhũ hương có thể giúp giảm các triệu chứng của viêm xương khớp và viêm khớp dạng thấp
• Ngoài ra, theo một đánh giá vào năm 2018, sử dụng nhũ hương liên tục có hiệu quả hơn giả dược trong việc giảm đau nhức xương khớp cũng như cải thiện khả năng vận động
• Một nghiên cứu khác cho thấy nhũ hương có khả năng làm giảm đau nhức xương khớp khi thoa lên da trong vòng 6 tuần. Tuy nhiên, điều này không còn đúng khi dùng cho các đối tượng hoạt động hoặc tham gia thể dục thể thao một cách thường xuyên.

Vậy nếu sử dụng kết hợp nhũ hương với các chất bổ sung khác cũng có thể mang lại hiệu quả không?

Và một nghiên cứu năm 2018 cho thấy khi kết hợp 350 mg curcuminoid cùng 150 mg axit boswellic bổ sung 3 lần/ ngày x 12 tuần có liên quan đến việc giảm mức độ đau nhức xương khớp. Sự phối hợp này được đánh giá là hiệu quả hơn so với curcumin riêng biệt hoặc dùng với giả dược

4.1.2. Tăng cường chức năng tiêu hóa, cải thiện đường ruột

Từ một nghiên cứu năm 2017 đã chỉ ra khi kết hợp nhũ hương cùng các loại thuốc thảo dược khác sẽ giúp làm giảm các triệu chứng một cách hiệu quả bao gồm:

• Tình trạng đau bụng
• Đầy hơi
• Trầm cảm và lo lắng, chủ yếu ở những người bệnh bị hội chứng ruột kích thích (IBS)

Ngoài ra, trong một nghiên cứu khác cũng chỉ ra khi dùng viên uống chứa boswellia 250mg hàng ngày trong vòng 6 tháng giúp cải thiện các triệu chứng ở những người bị IBS.

Không những vậy, loại nhựa này đặc biệt hiệu quả trong việc làm thuyên giảm các triệu chứng của các bệnh như: viêm loét đại tràng, chướng bụng,..

Các chiết xuất Boswellia cũng có tác dụng kháng viêm và chống oxy hóa ở chuột bị viêm đại tràng. Tuy nhiên, mọi nghiên cứu ở thời điểm hiện tại cũng còn khá thấp và độ tin cậy chưa cao.

4.1.3. Cải thiện bệnh hen suyễn

Từ rất lâu về trước, trong giới y học cổ truyền đã sử dụng hương trầm (nhũ hương) để điều trị bệnh viêm phế quản cũng như hen suyễn.

Bằng cách nào nhũ hương có thể làm giảm những triệu chứng này?

• Một số nghiên cứu cho thấy các hợp chất trong nhũ hương có thể giúp ngăn chặn việc sản xuất quá mức thành phần leukotrienes. Đây là thành phần gây nên tình trạng co thắt phế quản, cũng là một trong các lí do dẫn đến bệnh hen suyễn.
• Không những vậy, nhũ hương cũng có thể tác động lên các cytokine Th2, một chất hóa học có thể gây ra tình trạng viêm và sản xuất chất nhầy quá mức ở những người bị hen suyễn. Đây là một điều vô cùng nguy hiểm vì dẫn đến tình trạng khó thở, thậm chí có thể gây tử vong nếu không được hỗ trợ kịp thời.

Nói chung, nhũ hương có thể giúp làm thuyên giảm các triệu chứng hen suyễn cũng như giảm hàm lượng thuốc điều trị hen suyễn (nhờ vậy có thể làm giảm thiểu các tác động có hại từ thuốc).

4.1.4. Hương trầm cho thấy khả năng chống ung thư

Một vài nghiên cứu trong ống nghiệm đã cho thấy các axit boswellic trong nhũ hương có thể giúp ngăn chặn quá trình lây lan của các tế bào ung thư.

Ngoài ra, trong một đánh giá nghiên cứu khác cũng chỉ ra axit boswellic có thể ngăn chặn sự hình thành ADN trong các tế bào ung thư. Nhờ vậy, có thể giúp hạn chế sự phát triển của ung thư.

Một chứng minh cụ thể về khả năng chống ung thư của nhũ hương

Trong một nghiên cứu đánh giá khả năng chống ung thư của nhũ hương trên những người đang được điều trị khối u não với đặc điểm sau

Phương pháp: cho đối tượng trên sử dụng chiết xuất axit boswellic hàm lượng 4.500mg mỗi ngày

Kết quả: giảm tình trạng phù não nghĩa là giảm sự tích tụ chất lỏng trong não. Không những vậy có thể làm giảm liều lượng thuốc thông thường

4.2. Chăm sóc tốt cho da và vết thương hiệu quả

4.2.1. Về chăm sóc da

Tinh dầu hương trầm (Frankincense) còn được biết đến nhờ vào khả năng chống lão hóa hiệu quả. Không những vậy, đây là một thành phần được sử dụng khá phổ biến trong ngành làm đẹp nhờ vào những công dụng sau đây

• Làm mờ các vết thâm sẹo do mụn trứng cá, mụn nhọt, thẹo do bệnh thủy đậu gây trên da hoặc các vết rạn da lúc mang thai hoặc sau sinh một cách nhanh chóng và vô cùng hiệu quả.
• Giúp da trở nên săn chắc, căng bóng, mịn màng đồng thời thúc đẩy quá trình tái cấu trúc các tế bào khỏe mạnh để da trở nên tươi trẻ hơn, các vết nhăn quanh mắt, má, mép cười cũng giảm dần.
• Hỗ trợ loại bỏ những hắc tố trên da như đốm tàn nhang, vết sạm.
• Cải thiện mức độ nghiêm trọng của triệu chứng liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt và sau kinh nguyệt chẳng hạn như đau nhiều ở vùng bụng, cảm giác đau đầu, buồn nôn, mệt mỏi và thay đổi tâm trạng.

4.2.2. Giúp chăm sóc, điều trị các vết thương

Nhũ Hương như đã trình bày ở trên còn có những đặc tính kháng viêm, chống nhiễm trùng. Do vậy khi bôi tại vết thương sẽ làm giảm tình trạng lây nhiễm đồng thời có thể hỗ trợ chữa lành một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn

4.3. Hương trầm bảo vệ răng miệng hiệu quả

Nhũ hương có thể giúp cải thiện vệ sinh răng miệng đồng thời hỗ trợ ngăn ngừa bệnh nướu răng.

Đó là do trong nhũ hương có chứa thành phần axit boswellic với đặc tính kháng khuẩn mạnh, vì thế, nhũ hương có thể giúp ngăn ngừa và điều trị các bệnh nhiễm trùng về miệng.

Dưới đây là một số nghiên cứu chứng minh đặc tính kháng khuẩn này

• Một nghiên cứu được tiến hành trong ống nghiệm nhằm đánh giá khả năng chống lại Aggregatibacter actinomycetemcomitans – một loại vi khuẩn gây ra bệnh nướu răng. Kết quả cho thấy tính hiệu quả tích cực của chiết xuất nhũ hương khi chăm sóc bệnh răng miệng.
• Ngoài ra, trong một nghiên cứu rất nhỏ khác đánh giá số lượng vi khuẩn trong nước bọt với các đặc điểm sau
  + Phương pháp: những đối tượng tham gia nhai kẹo cao su có chứa nhũ hương trong 5 giờ
  + Kết quả thu được: số lượng vi khuẩn trong các mẫu nước bọt giảm mỗi giờ.

Kết luận: từ các thông tin thu được từ những nghiên cứu trên đã cho thấy chiết xuất nhũ hương có thể giúp chống lại bệnh nướu răng đồng thời duy trì sức khỏe răng miệng. Tuy nhiên, những nghiên cứu này còn khá ít và độ tin cậy chưa cao, do đó, cần phải thực hiện thêm nhiều nghiên cứu để chứng minh khả năng này.

5. Cách sử dụng tinh dầu hương trầm hiệu quả

Có nhiều cách sử dụng tinh dầu hương trầm khác nhau, như những công dụng được trình bày ở trên, nhũ hương được sử dụng bằng những cách thức và những công thức tham khảo dưới đây.

5.1. Sử dụng như liệu pháp xông hương tinh dầu:

• Đầu tiên cho từ 2 – 5 giọt tinh dầu vào máy khuếch tán hoặc đèn xông tinh dầu hoặc thậm chí chỉ cần nhỏ vài giọt vào khăn giấy.
• Tiếp đó, để tinh dầu tự tỏa hương ra bên ngoài, với phương pháp hít, tinh dầu sẽ đi vào bên trong cơ thể và phát huy vai trò của mình.
• Công dụng: giúp tĩnh tâm, giảm tình trạng lo âu, mệt mỏi, giúp tinh thần trở nên thoải mái, vui vẻ.

5.2. Sử dụng để massage:

• Thêm vài giọt vào tinh dầu nền (dầu jojoba, dầu olive) rồi massage toàn thân giúp tái tạo da đồng thời giảm đau nhức.
• Thêm vài giọt vào sản phẩm dưỡng da hàng ngày giúp se lỗ chân lông, giảm nhờn và trắng da.
• Pha hỗn hợp tinh dầu hương trầm, tinh dầu Oải Hương và tinh dầu Hoa Hồng chống lão hóa, trị sẹo và dưỡng da.

5.3. Pha nước súc miệng

Nhờ vào khả năng kháng khuẩn của axit boswellic có trong tinh dầu mà nhũ hương được sử dụng để làm nước súc miệng giúp bảo vệ sức khỏe răng miệng hiệu quả.

Công thức: nhỏ vài giọt tinh dầu vào cốc nước ấm. Sau đó, khuấy đều và sử dụng để súc miệng sau mỗi bữa ăn và mỗi buổi tối trước khi ngủ.

Hiệu quả: có thể giúp ngăn ngừa hôi miệng, sâu răng, loét miệng một cách nhanh chóng và hiệu quả.

6. Các lưu ý khi sử dụng tinh dầu hương trầm

Cũng như các tinh dầu khác, hương trầm nếu ở thể tinh khiết (tức nồng độ 100%) không nên dùng để bôi trực tiếp trên da vì chúng là các chiết xuất từ tự nhiên có dưỡng chất cao. Do đó, khi bôi lên da sẽ có một lượng dưỡng chất không cần thiết và gây ra tình những phản ứng không tốt cho da, đặc biệt là kích ứng. Vì thế pha loãng tinh dầu thành những nồng độ phù hợp với từng loại da trước khi sử dụng là một điều rất cần thiết.

Tinh dầu đặc tính dễ bay hơi, chính vì thế, cần phải bảo quản ở nơi khô mát và tránh ánh sáng mặt trời.

Không để tinh dầu hương trầm rơi vào mắt hoặc các vết thương hở. Trường hợp tinh dầu lỡ rơi thì nên vệ sinh và làm sạch ngay. Đối với mắt có thể dùng nước để rửa.

Chú ý để tinh dầu tránh xa tầm tay trẻ em và thú cưng trong nhà.

7. Quy cách đóng gói

8. Tổng kết

Quả thực, tinh dầu hương trầm ẩn chứa nhiều đặc tính khiến chúng trở thành một thành phần đầy hứa hẹn cho liệu pháp hương thơm và trong trị liệu sức khỏe. Hãy liên hệ với Kobi nếu bạn muốn khám phá nhiều hơn về kho tàng tinh dầu thiên nhiên nhé.

Tài liệu tham khảo

1. Lợi ích của hương trầm. https://www.healthline.com/nutrition/frankincense#TOC_TITLE_HDR_7
2. Hương trầm là gì? https://en.wikipedia.org/wiki/Frankincense
3. Đặc điểm và nguồn gốc của hương trầm. https://www.britannica.com/topic/frankincense#ref93114
4. Những điều cần lưu ý khi sử dụng tinh dầu nói chung. https://www.healthline.com/health/are-essential-oils-safe#topical-use
5. Một số cách sử dụng: https://ilavahemp.com/frankincense-essential-oil/
6. Lưu ý khi dùng tinh dầu hương trầm. https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-448/frankincense