Từ lâu thực vật cam nhật-Yuzu (Citrus junos) đã được sử dụng như một loại thuốc truyền thống và là một phần không thể thiếu của nền ẩm thực và văn hóa châu Á. Đặc biệt, tinh dầu từ thực vật này mang đến hương thơm cũng như những lợi ích sức khỏe đáng chú ý, có thể khiến bạn bất ngờ. Dưới đây là những thông tin thú vị về Yuzu và tinh dầu cam nhật mà Kobi thu thập được.

1. Đôi nét thực vật

1.1 Thông tin chung

• Tên khoa học: Citrus Junos;
• Họ thực vật: Rutaceae: cùng với cam, bưởi, quýt và chanh.
• Chi thực vật: Citrus L.;
• Tên thường gọi: Yuzu (cam nhật);

Theo tài liệu, Yuzu có nguồn gốc châu Á, cụ thể là Nhật Bản, Trung Quốc hơn 1000 năm trước. Ngày nay, quần thể loài này đa dạng hơn, xuất hiện ở những nơi khác trên thế giới như Hàn Quốc, Úc, Tây Ban Nha, Ý, Pháp…Nhờ vào giá trị thực vật mà chúng được trồng với quy mô thương mại lớn ở nhiều địa phương.

Bộ phận thường được sử dụng của cây cam nhật là quả, bao gồm vỏ, thịt quả, hạt…

1.2 Đặc điểm sinh trưởng

• Cây được trồng ở những nơi nhiều nắng trên đất giàu dinh dưỡng, không vôi, nhẹ và thoát nước tốt.
• Có khả năng chịu đựng tốt, đặc biệt là khí hậu lạnh.

1.3 Mô tả thực vật

Là loại cây bụi thường xanh có kích thước trung bình hoặc cây có gai nhỏ. Thường mọc cao từ 2-7 mét.

Lá có dạng hình mũi mác, với đầu nhọn và gốc tròn hơn. Phiến lá kích thước dài 5-7 cm, rộng 2,5 cm, cuống lá dài 18-30 mm và rộng 6-15 mm.

Bông hoa màu trắng, thơm nhẹ nhàng.

Kích thước quả tương đối nhỏ, với đường kính khoảng 5,5-7,5cm. Thậm chí, chúng có thể lớn bằng một quả bưởi thông thường đến 10 cm. Quả cam nhật có màu từ vàng đến xanh tùy theo độ chín của quả. Lớp vỏ tương đối dày, bề mặt sần sùi, có mùi thơm và chua hơn nhiều so với các loại trái cây cùng họ cam quýt khác.

Bên trong, thịt quả chia thành các múi nhỏ, tương tự như bưởi. Chúng chứa các hạt đầy đặn, dài khoảng 12-14 mm và rộng 7-8 mm.

Hương vị của quả được mô tả là pha trộn giữa quả bưởi (grapefruit), chanh (lime) và quýt (mandarin orange).

1.4 Thành phần đáng chú ý của thực vật

Cam nhật (Yuzu) mặc dù cung cấp lượng calo ít nhưng rất bổ dưỡng. Trên thực tế, 3,5 ounce (100 gram) quả cung cấp:

• Lượng calo: 53;
• Carb: 13,3 gam;
• Chất đạm: 0,8 gam;
• Chất béo: 0,3 gam;
• Chất xơ: 1,8 gam;
• Vitamin C: 59% giá trị hàng ngày (DV);
• Vitamin A: 31% DV;
• Thiamine: 5% DV;
• Vitamin B6: 5% DV;
• Vitamin B5: 4% DV;
• Đồng: 5% DV;

Ngoài ra, chúng còn chứa:

• Một lượng nhỏ kẽm, sắt, magie, canxi, riboflavin, niacin, vitamin E…
• Các hợp chất thực vật mạnh mẽ chống oxy hóa như carotenoid, flavonoid và limonoids.

1.5 Ứng dụng thường gặp từ cây cam nhật

Có thể nhận ra, cam nhật đã đóng góp đáng kể vào cuộc sống ở nhiều khía cạnh khác nhau. Chẳng hạn như:

• Ẩm thực: Yuzu được sử dụng như một chất tạo hương vị trong các món ăn khác nhau vì hương thơm tuyệt vời của nó. Thêm vào đó, vị chua của thực vật còn kích thích vị giác và cảm giác thèm ăn. Còn có ý kiến cho rằng, cam nhật có thể thay thế cho chanh. Chúng sẽ mang đến vị chua tươi mát cho món tráng miệng, đồ nướng, nước sốt, gia vị…
• Nước ép trái Yuzu thường được dùng để pha chế rượu, cocktail và các loại đồ uống khác.
• Làm đẹp: Mỹ phẩm, nước hoa, sản phẩm dưỡng da,…
• Liệu pháp hương thơm;
• Chăm sóc sức khỏe: xà phòng, dầu gội,…;

2. Tinh dầu cam nhật Yuzu là gì?

2.1 Thông tin chung

Tương tự như hầu hết thực vật thuộc chi Citrus, Citrus junos cũng là loài nổi bật để chiết xuất tinh dầu. Theo đó, tinh dầu cam nhật (Yuzu Essential Oil) có nguồn gốc bằng cách chiết xuất các hợp chất, thành phần hoạt tính và axit dễ bay hơi chủ yếu từ vỏ quả của thực vật Citrus junos. Bằng quá trình chưng cất hơi nước hoặc ép lạnh, đã tinh chế ra được dung dịch mang đặc tính như:

• Kết cấu lỏng;
• Độ lan tỏa mùi hương mạnh mẽ;
• Màu vàng nhạt và trong suốt, đẹp mắt;
• Mùi cam chanh đặc trưng dễ chịu tươi sáng, xen lẫn chút hương hoa nhẹ nhàng;

2.2 Thành phần của tinh dầu cam nhật

Một số thành phần hóa học nổi bật của tinh dầu cam nhật Yuzu gồm:

• Hydrocarbons: limonene, gamma-terpinene, myrcene, α-phellandrene, β-phellandrene, α-pinen,…
• Rượu: linalool, trans-nerolidol, thymol,…
• Andehit: octanal,…
• Các hợp chất như limonene và linalool là nguyên nhân tạo ra mùi thơm đặc trưng của tinh dầu Yuzu. Đó là sự hòa quyện giữa hương bưởi, quýt, cam bergamot và chanh.

Thực tế, tinh dầu cam nhật sẽ có khác biệt về số lượng các thành phần chính, tùy thuộc vào:

• Môi trường sống;
• Khí hậu và thời tiết nơi loài Citrus junos sinh trưởng;
• Giai đoạn sinh trưởng;
• Sự biến đổi di truyền;
• Phương pháp thu hoạch, bảo quản sản phẩm tinh dầu Yuzu…

2.3 Bảo quản tinh dầu cam nhật

• Bảo quản tinh dầu cam nhật trong lọ thủy tinh có nắp và giữ kín sau khi dùng. Thời hạn sử dụng sản phẩm tốt nhất là khoảng 6 tháng sau mở nắp. Chú ý các khuyến cáo của nhà sản xuất thường đã được in ấn cụ thể trên nhãn sản phẩm.
• Với mục đích kéo dài tuổi thọ của sản phẩm, tinh dầu cam nhật có thể đem cất trong ngăn mát tủ lạnh hay đặt tại vị trí thoáng mát…
• Trong quá trình sử dụng, nếu tinh dầu cam nhật Yuzu xuất hiện tình trạng mùi lạ, ôi thiu, bị oxy hóa…thì hãy loại bỏ chúng ngay.
• Tránh xa tầm tay trẻ em với mục đích ngăn chặn rủi ro không đáng có.

3. Lợi ích từ tinh dầu cam nhật (Yuzu essential oil)

3.1 Y học dân gian

Theo tài liệu ghi chép lại, thảo dược Yuzu đã xuất hiện tại Trung Quốc vào khoảng 1200 năm trước. Theo đó, nhân dân tin rằng hương thơm của chúng có thể thanh lọc tâm hồn, ngăn chặn linh hồn ma quỷ. Đồng thời đem lại lợi ích sức khỏe đáng kinh ngạc như giảm viêm, sát khuẩn, giảm đau, an thần…

3.2 Chống oxy hóa và tiềm năng trong điều trị ung thư

Tương tự như hầu hết những loại quả thuộc chi Citrus, cam nhật cũng là nguồn cung cấp lượng lớn chất chống oxy hóa. Theo đó, chất chống oxy hóa có thể ngăn cản sự hình thành tác động tiêu cực của gốc tự do có hại lên cơ thể con người. Từ đó mà có thể làm giảm nguy cơ ung thư, cũng như những bệnh lý mạn tính khác.

Trong một nghiên cứu, limonene, myrcene, terpinorene, α-terpinene…được chiết xuất từ ​​vỏ quả yuzu đã ức chế sự hình thành chất gây ung thư N-Nitrosodimethylamine trong ống nghiệm. (Theo Sawamura và cộng sự, năm 2005).

Ngoài ra, các bộ phận khác của quả yuzu cũng có thể chứa chất chống oxy hóa mạnh. Trên thực tế, một nghiên cứu được thực hiện vào năm 2014 đã chỉ ra rằng dầu hạt Yuzu chứa hoạt tính chống oxy hóa mạnh không thu kém của dầu hạt bưởi.

3.3 Chống viêm

Quá trình viêm là phản ứng miễn dịch xảy ra trong cơ thể do chấn thương hoặc tổn thương mô. Chúng không chỉ gây khó chịu cho người bệnh mà còn có thể nguy hiểm và góp phần vào sự phát triển của bệnh lý mạn tính khác nhau.

• Một nghiên cứu trong ống nghiệm trên Tạp chí Khoa học Thực phẩm cho thấy limonene, một hợp chất tập trung trong vỏ yuzu, giúp giảm viêm và ngăn ngừa sự hình thành của các gốc tự do.
• Chiết xuất từ cam nhật còn có thể ức chế hiệu quả sản xuất cytokine gây viêm.

Như vậy, khả năng giảm viêm của tinh dầu Yuzu là có cơ sở và cần được ứng dụng rộng rãi hơn. Đặc biệt là trong hỗn hợp dầu massage thoa ngoài da cùng với dầu vận chuyển, thường được sử dụng trong thao tác bấm huyệt, xoa bóp…

3.4 Cải thiện tình trạng hen phế quản

Trong nghiên cứu, kiểm tra về tác dụng của limonen (thành phần có trong tinh dầu Yuzu) đến tế bào bạch cầu ái toan ở người cho thấy rằng:

• Bạch cầu ái toan đã đóng một vai trò trung tâm trong tình trạng viêm nhiễm đường thở trong bệnh hen phế quản. May mắn thay, limonene từ tinh dầu yuzu ức chế con đường tín hiệu P38 MAPK kích thích DEPs, và cũng ức chế sự phản ứng hóa học do bạch cầu ái toan gây ra bởi eotaxin. Vì vậy, tinh dầu yuzu được đề cập tới có thể là một loại thuốc tự nhiên để hỗ trợ điều trị bệnh hen phế quản. Thông qua vai trò sản xuất ROS của nó và cải thiện tổn thương oxy hóa ở phổi. (Theo Beck-Speier và cộng sự, 2005; Risom và cộng sự, 2005).
• Hơn nữa, limonene còn cho thấy khả năng ngăn chặn sự di chuyển của bạch cầu ái toan. Và do đó hoạt chất này có thể làm giảm sự xâm nhập của bạch cầu ái toan trong phổi bị hen.

3.5 Lợi hô hấp

Không chỉ cải thiện tình trạng hen phế quản, tinh dầu cam nhật còn mang đến những tác động tích cực khác cho hệ hô hấp. Chẳng hạn như

• Tinh dầu của Citrus junos thể hiện các đặc tính thông mũi, chống co thắt, loãng đờm, giảm ho…
• Do vậy mà đa số người tiêu dùng tin rằng, chiết xuất từ cây Yuzu có lợi việc xây dựng hệ thống miễn dịch và ngăn ngừa vấn đề như cảm lạnh, cúm, đờm tích tụ…

3.6  Tinh dầu cam nhật và liệu pháp hương thơm

Hương thơm dễ chịu của tinh dầu cam nhật làm cho nó trở thành một ứng cử viên sáng giá trong liệu pháp hương thơm. Những hiệu quả được công nhận như:

• Chúng góp mặt trong hỗn hợp khuếch tán tinh dầu nhắm nâng cao tinh thần, giảm lo âu, trầm cảm và dịu căng thẳng.
• Hai nghiên cứu trên nhóm phụ nữ trẻ đã xác định rằng việc hít chiết xuất từ Yuzu vào trong 10 phút cũng làm giảm nhịp tim và cải thiện hoạt động của hệ thần kinh.
• Khả năng này của tinh dầu Yuzu được cho là tốt hơn khi chỉ hít với hơi nước nóng. Và chúng đạt lợi ích trị liệu tương tự như khi thực nghiệm với tinh dầu hoa oải hương.
• Ngoài ra, tác dụng thơm từ tinh dầu còn góp phần vào việc ức chế hoạt động của hệ thần kinh giao cảm và cải thiện hoạt động của hệ thần kinh đối giao cảm.
• Chiết xuất từ thực vật Yuzu còn có thể làm giảm rối loạn chức năng não và cải thiện trí nhớ. Vì vậy mà có khả năng bảo vệ chống lại các bệnh như Alzheimer’s. Tuy nhiên, nghiên cứu sâu hơn là cần thiết với lợi ích này.

Nhiều biện pháp tự nhiên mà bạn kết hợp tinh dầu cam nhật vào chế độ hàng ngày để giúp cải thiện tâm trạng của mình. Ví dụ như thiền định, tập thể dục, yoga, viết nhật ký…

3.7 Tinh dầu cam nhật và sức khỏe làn da

Không phải ngẫu nhiên mà tinh dầu cam nhật được sử dụng đa dạng trong các sản phẩm chăm sóc sức khỏe làn da. Điều này đến từ những hiệu quả rõ rệt như:

• Các chất chiết xuất từ ​​ethanolic của vỏ yuzu ức chế hoạt động của elastase (một loại enzyme làm suy giảm elastin). Từ đó, có thể làm chậm quá trình lão hóa da, giúp da săn chắc và tràn đầy sức sống.
• Flavonoid và một số hợp chất phenolic khác trong chiết xuất vỏ thúc đẩy quá trình tổng hợp procollagen và giảm hàm lượng melanin để làm sáng da.
• Với hàm lượng vitamin C và chất chống oxy hóa dồi dào, tinh dầu Yuzu còn giúp:
  • Hạn chế tình trạng mụn sưng;
  • Thúc đẩy sản sinh collagen;
  • Làm vững chắc sức đề kháng của da trước tác nhân như vi khuẩn, môi trường…;
  • Tăng khả năng bảo vệ da;
  • Làm làn da mịn màng hơn;

4. Gợi ý một số cách sử dụng tinh dầu cam nhật

Trong thực tế, tinh dầu cam nhật có thể được sử dụng với nhiều cách thức khác nhau. Chủ yếu là thoa tại chỗ và khuếch tán tinh dầu trong không khí. Nhờ vào tính linh hoạt của sản phẩm tinh dầu này nên tinh dầu Yuzu được ưa chuộng trong đời sống và trị liệu các vấn đề sức khỏe.

4.1 Tinh dầu cam nhật dùng qua đường hô hấp

• Lan tỏa vào không khí tinh dầu cam nhật thông qua máy hỗ trợ như máy xông, máy khuếch tán tinh dầu…
• Nhỏ vài giọt tinh dầu cam nhật vào trong bồn tắm, vật dụng gần nơi thư giãn, nghỉ ngơi. Bên cạnh đó, có thể dùng 1 giọt tinh dầu Yuzu vào bàn tay rồi xoa tròn, hít thở sâu để khôi phục tinh thần, ức chế căng thẳng, điều chỉnh tâm trạng,…
• Liệu pháp xông hơi tinh dầu Yuzu có hiệu quả trực tiếp đến nhiều vấn đề sức khỏe. Ví dụ làm dịu cơn đau đầu, rối loạn hô hấp, ho,…tương tự như họ cam quýt khác.
• Cho 1-2 giọt tinh dầu cam nhật vào túi thơm, rồi treo trong phòng khách, phòng ngủ, phòng tắm…
• Thêm 1-2 giọt tinh dầu Yuzy vào nước sạch rồi súc miệng để sát khuẩn và chăm sóc răng miệng, thơm tho và khỏe mạnh hơn.

4.2 Tinh dầu cam nhật dùng bên ngoài da

• Hỗn hợp dầu massage: Pha loãng từ 1 đến 2 giọt tinh dầu từ Citrus junos vào dầu vận chuyển. Chẳng hạn như dầu hạnh nhân, dầu dừa, dầu oliu, dầu jojoba,…để tạo nên hỗn hợp massage phù hợp với nhu cầu trị liệu. Sau đó, xoa bóp bấm huyệt, massage…với mục đích là hạn chế ma sát khi thao tác, đồng thời thúc đẩy quá trình giãn cơ, chống viêm, giảm đau, tăng cường khả năng hấp thụ và bổ sung độ ẩm cho da.
• Thêm 1 giọt tinh dầu Citrus junos vào kem dưỡng da để nuôi dưỡng làn da khỏe mạnh hơn.

4.3 Gợi ý kết hợp cùng tinh dầu cam nhật

Đúng như sự mong đợi của nhiều người, có thể pha trộn dễ dàng tinh dầu cam nhật với:

• Hầu hết các loại tinh dầu thuộc họ cam quýt Rutaceae như cam, cam bergamot, chanh,…
• Húng quế (basil), cây xô thơm (clary sage), trắc bách diệp (cypress), cỏ hương lau (vetiver)…
• Cúc la mã (chamomile Roman), hoa nhài (jasmine), oải hương (lavender), hoa hồng (rose),…

Điều này thực sự đem đến trải nghiệm hương thơm tuyệt vời phù hợp với nhu cầu cá nhân riêng biệt.

5. Lưu ý gì khi sử dụng tinh dầu cam nhật

5.1 Lưu ý chung

Hiện nay, sản phẩm từ cam nhật nói chung và tinh dầu nói riêng đều được ghi nhận là an toàn khi sử dụng. Thế nhưng vẫn cần phải chú ý các điều sau.

• Uống tinh dầu cam nhật nguyên chất, đậm đặc bằng miệng trực tiếp không được ủng hộ. Bởi hành động này sẽ đem lại rủi ro tiêu cực rõ rệt đến chức năng cơ thể như gan, thận, dạ dày…
• Đừng bao giờ sử dụng tinh dầu cam nhật Yuzu theo cách không được nhà sản xuất khuyến nghị. Thông thường, hai cách sử dụng đơn giản và an toàn hơn cả là đường hô hấp và thoa bên ngoài da.
• Bên cạnh đó, hãy kiểm tra tinh dầu cam nhật lên vùng da nhỏ trước, để xem liệu có phản ứng tiêu cực nào xảy ra hay không. Mặt khác, cũng cần tránh những khu vực nhạy cảm trên cơ thể như mắt, tai trong, niêm mạc, vết thương hở…
• Vì tinh dầu cam nhật càng đậm đặc, nồng độ càng cao thì tình trạng kích ứng, phỏng da,…sẽ dễ xảy ra. Vì vậy, đừng thoa tinh dầu Yuzu đậm đặc chưa pha loãng lên da mà chưa am hiểu tường tận. Dầu vận chuyển được đề cập đến thường xuyên và dễ tìm kiếm là dầu vận chuyển như dầu oliu, dầu hạnh nhân, dầu jojoba, dầu dừa…
• Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng sản phẩm từ thực vật từ cam nhật Citrus junos, đặc biệt là khi có vấn đề sức khỏe nhạy cảm.

5.2 Đối tượng nào nên thận trọng khi sử dụng tinh dầu cam nhật

Thực tế, không phải bất cứ ai cũng dùng được tinh dầu từ thực vật họ Rutaceae, hay Citrus junos. Cần lưu ý cẩn thận khi có ý định dùng chiết xuất từ Yuzu trên những đối tượng sau:

• Trẻ em;
• Phụ nữ có thai;
• Phụ nữ đang cho con bú;
• Đối tượng từng dị ứng với sản phẩm chiết xuất từ thực vật thuộc loài Citrus nói chung và cam nhật nói riêng trước đây.
• Ngừng sử dụng loại tinh dầu thảo mộc Yuzu 2 tuần trước phẫu thuật theo lịch trình.

5.3 Tác dụng phụ có thể xảy ra khi dùng tinh dầu Yuzu

Mặc dù hiếm, một số người có thể bị dị ứng với Yuzu và mắc phải triệu chứng phản ứng khó chịu như:

• Ngứa môi, lưỡi và cổ họng;
• Chảy nước mắt;
• Thở khò khè;
• Tức ngực;
• Viêm da;
• Cảm giác bỏng rát;
• Da khô và bong tróc.;
• Sốc phản vệ hoặc phản ứng dị ứng nghiêm trọng (hiếm gặp);

Nếu bạn gặp những điều đã kể trên hoặc bất kỳ tác dụng phụ bất lợi nào khác do cam nhật gây ra, hãy ngừng sử dụng ngay lập tức và nói chuyện với bác sĩ của bạn.

6. Quy cách đóng gói

7. Tổng kết

Như vậy, những chiết xuất từ bạc hà nói chung và tinh dầu cam nhật nói riêng là một trong những ứng cử viên hữu ích cần có trong kho tàng tinh dầu của bạn. Tinh dầu này đã thực sự đóng góp tích cực vào sự toàn vẹn của kết nối tâm trí và cơ thể. Đồng thời mang lại quá trình thưởng thức và trải nghiệm hương thơm tuyệt vời, cùng lợi ích sức sức khỏe đáng tin cậy. Mời bạn ghé thăm Kobi để khám phá nhiều hơn về thế giới tinh dầu thiên nhiên đa dạng cùng nhiều sản phẩm tự nhiên độc đáo khác nhé.

8. Tại sao chọn Kobi?

Kobi tự hào là nhà nhập khẩu và phân phối các loại tinh dầu thiên nhiên, dầu thực vật chất lượng cao với giá cả cạnh tranh tại Việt Nam từ 2011. Đối tác của chúng tôi là các nhà sản xuất, nhà xuất khẩu cung cấp nguồn thực vật bền vững từ hơn 10 quốc gia, thu mua cây trồng từ nơi chúng phát triển tự nhiên và dồi dào. Mỗi đơn hàng đều đi kèm với GC-MS, COA và SDS để chứng minh dầu của chúng tôi là 100% nguyên chất và tự nhiên. Sự hài lòng của khách hàng là ưu tiên hàng đầu của chúng tôi và chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc của bạn. Hãy liên hệ ngay hôm nay để tìm hiểu cách chúng tôi có thể giúp công việc của bạn phát triển như thế nào nhé!

9. Các chứng chỉ/chứng nhận

• GC/MS Test.
• Food Safety and Standards Authority of India
• GMP
• Halal
• ISO 9001: 2015

Tài liệu tham khảo

1. Yuzu Fruit: What Is It, Health Benefits, How To Eat, And Side Effects https://www.stylecraze.com/articles/yuzu-fruit/
2. Aromatic effects of a Japanese citrus fruit-yuzu (Citrus junos Sieb. ex Tanaka)-on psychoemotional states and autonomic nervous system activity during the menstrual cycle: a single-blind randomized controlled crossover study https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27103942/
3. Yuzu Fruit: 6 Health Benefits of a Unique Citrus Fruit https://draxe.com/nutrition/yuzu-fruit/
4. 13 Emerging Benefits and Uses of Yuzu Fruit https://www.healthline.com/nutrition/yuzu-fruit
5. Yuzu Essential Oil https://www.aromaweb.com/essential-oils/yuzu-oil.asp
6. Citrus Junos – Nutritional Value, Health Benefits, Recipes https://rxharun.com/citrus-junos-nutritional-value-health-benefits-recipes/
7. Aromatic effects of a Japanese citrus fruit—yuzu (Citrus junos Sieb. ex Tanaka)—on psychoemotional states and autonomic nervous system activity during the menstrual cycle: a single-blind randomized controlled crossover study https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4839105/
8. Effects of olfactory stimulation from the fragrance of the Japanese citrus fruit yuzu (Citrus junos Sieb. ex Tanaka) on mood states and salivary chromogranin A as an endocrinologic stress marker https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24742226/