Tinh dầu Hoa Nhài

Hoa nhài từ lâu đã được sử dụng làm cây cảnh trồng trong nhà, ướp hương cùng với lá trà đem lại mùi thơm dịu đặc biệt. Tinh dầu hoa nhài trên thế giới đã được ghi nhận nhiều tác dụng có lợi cho sức khỏe, ở các nền Y học bản địa lâu đời như Ấn Độ, Iran, Tây Ban Nha… Bài viết sau đây Kobi sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về tinh dầu hoa nhài và cách sử dụng an toàn.

1. Mô tả cây hoa nhài

Cây hoa nhài được trồng nhiều ở nước ta, có tên khoa học Jasminum sambac (L.) Aiton. Có loài hoa nhài khác ở châu Âu là Jasminum grandiflorum L. (Spanish jasmine). Thuộc họ Nhài Oleaceae.

Cây hoa nhài là một loại cây nhỏ, nhiều cành, mọc xòe ra. Lá dạnh hình trái xoan, nhọn ở đầu và ở phía cuống, dài 3 – 7 cm, rộng 20 – 35 cm, 2 mặt lá đều bóng, khe các gân phụ ở mặt dưới có lông. Cụm hoa mọc ở đầu cành ít hoa. Quả có 2 ngăn, dạng hình cầu, đường kính 6mm, có màu đen, đài phủ lên xung quanh.

Ngày nay, thế giới có nhu cầu lớn về tinh dầu hoa nhài trong ngành công nghiệp nước hoa và trong liệu pháp hương thơm.

2. Tinh dầu hoa nhài là gì?

Chưng cất bằng hơi nước thông thường không thích hợp để chiết xuất tinh dầu hoa nhài vì nhiệt làm phân hủy nhiều hợp chất trong hoa nhài. Do đó, khác với những loại tinh dầu thông thường, tinh dầu hoa nhài được chiết xuất bằng một số loại dung môi như Hexan, chất lưu siêu tới hạn (supercritical fluids) như CO2. Sau khi dung môi bay hơi thì tinh dầu còn lại chứa các hợp chất tạo mùi thơm, các axit béo, metyl este và dẫn xuất, cùng với một số dạng hạt sáp (bao phủ trên bề mặt hoa).

Tinh dầu hoa nhài thu được là chất lỏng có độ sánh nhất định, dải màu từ màu cam nhạt đến nâu đỏ, có mùi thơm hoa nhài đặc trưng và giữ mùi lâu.

3. Thành phần hóa học tinh dầu hoa nhài

Các thành phần hoạt chất chính trong hoa nhài được ghi nhận lần lượt là Benzyl acetate, Benzyl benzoate, (E)-Phytol, (Z)-Phytol, Isophytol, Phytyl acetate, Geranyllinalool, Linalool, Squalene 2,3-oxide, Methyl benzoate, (E,E)-α-Farnesene, (Z)-3-Hexenyl benzoate, 1H-Indole, Methyl linolenate, [1(10)E,5E]-Germacradien-4- α-ol, Methyl anthranilate, Benzyl alcohol 100-51-6, Tricosene.

4. Tác dụng của tinh dầu hoa nhài

4.1. Giảm stress, chống trầm cảm

Hiện nay, nhiều bằng chứng cho thấy liệu pháp hương thơm có thể làm giảm các triệu chứng trầm cảm một cách hiệu quả. Xoa bóp bằng dầu có chứa tinh dầu hoa nhài là phương pháp đặc biệt hiệu quả.

Nghiên cứu trên người tình nguyện cho thấy tinh dầu hoa nhài giúp họ cảm thấy tỉnh táo hơn, hoạt bát hơn, làm tăng đáng kể nhịp thở, độ bão hòa oxy trong máu SpO2, huyết áp tâm thu và tâm trương. Một nghiên cứu khác cũng đánh giá tác động của dầu hoa nhài lên hệ thần kinh trung ương và tâm trạng. Dầu hoa nhài ảnh hưởng đến hoạt động của não và cải thiện trạng thái tâm trạng. Những người tham gia cảm thấy tích cực, tràn đầy năng lượng. Những kết quả này cung cấp bằng chứng cho việc sử dụng dầu hoa nhài trong liệu pháp hương thơm để giảm trầm cảm và nâng cao tâm trạng của con người.

Trong khi một số bằng chứng đã xác nhận rằng hoa nhài có thể làm tăng mức độ tỉnh táo và năng lượng thì cũng có bằng chứng cho thấy khả năng làm dịu, thư giãn tinh thần. Một nghiên cứu phát hiện ra rằng tinh dầu hoa nhài ở nồng độ thấp nhất có tác dụng an thần, xoa dịu tâm trạng và thần kinh. Những người bị rối loạn lo âu sử dụng tinh dầu hoa nhài 5 phút mỗi ngày trong vòng 10 ngày, xoa dịu đáng kể trạng thái tinh thần và cải thiện các triệu chứng như mất ngủ, đánh trống ngực và cáu gắt.

4.2. Tác dụng kháng khuẩn

Hoa nhài tương tự như nhiều loại tinh dầu khác cũng có đặc tính kháng khuẩn. Tác dụng này đã được nghiên cứu rộng rãi và được tìm thấy để chống lại các vi khuẩn khác nhau.

Dầu hoa nhài tự nhiên có nguồn gốc từ cây Jasminum sambac và các hoạt chất của nó cho thấy hoạt tính kháng khuẩn chống lại chủng vi khuẩn E. coli. Trong một nghiên cứu khác, tinh dầu cho thấy hoạt tính kháng khuẩn chống lại một số vi sinh vật ở khoang miệng bao gồm E. coli, L. casei, S. mutans, các chủng nấm candida và nấm miệng.

Tinh dầu hoa nhài có hiệu quả trong việc điều trị và ngăn ngừa nhiễm trùng khi được pha loãng và thoa lên da; hoặc được sử dụng như một loại nước súc miệng đối với các bệnh nhiễm trùng miệng. Trong y học Ấn Độ, thường dùng trị đau răng, răng lung lay, viêm loét miệng, bệnh phong, bệnh ngoài da và vết thương.

4.3. Chống co thắt cơ

Hoa nhài được sử dụng tại nhà để điều trị chứng co thắt ở các bộ phận khác nhau của cơ thể, từ co thắt dạ dày do chuột rút đến co thắt tử cung. Y học Ấn Độ sử dụng hoa nhài và tinh dầu của nó trong trường hợp đau bụng kinh.

Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng tinh dầu hoa nhài có hiệu quả trong việc giảm đau khi chuyển dạ, rút ​​ngắn giai đoạn chuyển dạ và không có tác động tiêu cực đến điểm APGAR của em bé. Người ta sử dụng bằng cách pha loãng với dầu nền và xoa bóp cho sản phụ. Mặc dù bằng chứng còn hạn chế nhưng sử dụng tinh dầu hoa nhài để xoa bóp cho cơ giúp giảm co thắt và chắc chắn ít gây tổn thương.

4.4. Nhanh lành các bệnh ngoài da

Thử nghiệm trên động vật thấy tinh dầu hoa nhài có thể tăng tốc độ chữa lành các vết thương mãn tính, chẳng hạn như vết loét do tiểu đường bằng cách tăng cường đáng kể sự co nhỏ miệng vết thương, tăng hình thành mô hạt và tăng tạo những mạch máu mới.

Bên cạnh đó, như đã đề cập ở trên, dầu hoa nhài có lợi trong việc chống nhiễm khuẩn vết thương và điều trị bệnh nhiễm trùng da.

Dựa theo nghiên cứu khác, hoa nhài cũng có tác dụng chống viêm và có thể hữu ích trong việc chăm sóc da nói chung và điều trị bệnh vẩy nến nói riêng.

Trong Y học Ấn Độ cho rằng, thoa dầu hoa nhài đã pha loãng lên vết thương nhỏ như vết xước và vết cắt nhỏ, có thể giúp chúng mau lành hơn.

4.5. Giảm các triệu chứng mãn kinh

Tinh dầu nói chung giúp giảm mãn kinh không phải là mới. Chúng đã được sử dụng trong nhiều năm để điều trị các triệu chứng của thời kỳ mãn kinh, chẳng hạn như bốc hỏa và trầm cảm.

Mặc dù bằng chứng về tác dụng đối với các triệu chứng mãn kinh còn rất hạn chế, nhưng tinh dầu hoa nhài đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc cải thiện tâm trạng và giảm trầm cảm. Một nghiên cứu nhỏ cho thấy rằng xoa bóp toàn thân bằng dầu nền chứa hỗn hợp các dầu hoa nhài, hoa oải hương, hoa hồng và phong lữ mỗi tuần một lần, trong tám tuần liên tục, giúp làm giảm đáng kể các triệu chứng mãn kinh.

Vì vậy, nếu bạn đang tìm kiếm những cách tự nhiên để giảm các triệu chứng của thời kỳ mãn kinh thì việc xoa bóp bằng thường xuyên kết hợp cùng với các loại tinh dầu có thể hữu ích.

4.6. Thúc đẩy tiết sữa

Galactagogue là chất có thể thúc đẩy quá trình tiết sữa. Hoa lài được phổ biến lưu truyền là phương pháp điều trị tại nhà giúp cải thiện việc tiết sữa. Các bà mẹ đang cho con bú ở các vùng miền Nam Ấn Độ đeo hoa nhài trên tóc vì nó có liên quan đến việc tăng tiết sữa và làm chậm quá trình rụng trứng.

Một số chuyên gia tin rằng tác động lên não của việc tiếp xúc với tinh dầu hoa nhài có thể liên quan đến những thay đổi nội tiết tố dẫn đến tăng tiết sữa. Tuy nhiên, giả thuyết này vẫn chưa được chứng minh và hiện nay chưa có bằng chứng khoa học liên quan đến việc dầu hoa nhài làm tăng tiết sữa.

4.7. Kích thích tình dục

Ở một số vùng của Ấn Độ, người ta thường dùng hoa nhài để trang trí trong các đám cưới, trong phòng ngủ của các cặp đôi mới cưới. Hiện có rất ít bằng chứng khoa học chứng minh tác dụng của tinh dầu hoa nhài trong kích thích tình dục. Tuy nhiên, chúng ta đều biết rằng ngửi mùi tinh dầu hoa nhài hoặc sử dụng trong liệu pháp mát-xa giúp cải thiện tâm trạng, tăng tích cực và tăng năng lượng.

Vì vậy, có thể thêm một vài giọt tinh dầu trên ga giường, vào bồn tắm nước ấm hoặc vào máy khuếch tán trong phòng ngủ để tạo không khí lãng mạn.

5. Cách sử dụng tinh dầu hoa nhài

Có một số cách để sử dụng tinh dầu hoa nhài và các loại tinh dầu khác. Cách bạn sử dụng chúng phụ thuộc vào nồng độ tinh dầu. Tinh dầu ở dạng nguyên chất có tác dụng mạnh mẽ nên phải cần được pha loãng. Đảm bảo luôn sử dụng dầu hoa nhài theo chỉ dẫn trên bao bì của nhà sản xuất.

Nhỏ 3 đến 5 giọt tinh dầu vào 20 giọt dầu nền như dầu hạnh nhân ngọt hoặc dầu dừa đã được làm ấm. Sau đó, dùng dầu này để xoa bóp toàn thân thư giãn, hoặc xoa vùng bụng dưới nếu đang đau bụng kinh.

Ngoài ra, bạn có thể dùng dầu hoa nhài bằng một số cách như sau:

• Dùng trong các loại máy khuếch tán tinh dầu. Tỉ lệ pha loãng tùy theo diện tích phòng, công suất máy của mỗi nhà sản xuất.
• Có thể ngửi hoặc hít trực tiếp từ chai. Tuy nhiên, không khuyến khích phương pháp này do nồng độ tinh dầu trong chai đậm đặc, có thể gây kích ứng niêm mạc mũi hoặc tăng khả năng phản ứng dị ứng, hen suyễn, …
• Thêm vào bát nước nóng để tạo hơi nước thơm, xông da mặt; hoặc pha loãng trong dầu nền và thêm vào bồn nước ấm. Phương pháp này giúp hỗ trợ các bệnh lý ngoài da, giúp thư giãn giảm stress, …

6. Lưu ý an toàn khi sử dụng tinh dầu hoa nhài

Tinh dầu hoa nhài thường được coi là an toàn và không gây dị ứng. Tuy nhiên vẫn có các ghi nhận về kích ứng da, một số trường hợp nặng có thể gây viêm da dị ứng, viêm da tiếp xúc, …  Vì vậy, bạn nên thử nghiệm dầu hoa nhài bằng cách nhỏ một ít tinh dầu đã pha loãng lên một vùng da trên cẳng tay. Nếu không có phản ứng như ngứa, nổi mẩn, bóng nước trong 24 giờ, tinh dầu an toàn để sử dụng.

Tinh dầu phải được pha loãng trong dầu nền trước khi thoa lên da. Không được uống tinh dầu, cho dù bất kỳ loại nào.

Nếu bạn đang mang thai hoặc đang cho con bú, hoặc có tiền sử dị ứng với hoa nhài, đã từng có phản ứng dị ứng nghiêm trọng, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại tinh dầu nào.

7. Kết luận

Tinh dầu hoa nhài được yêu thích trong liệu pháp hương thơm vì những tác dụng đã kể trên. Bạn có thể sử dụng tinh dầu này để cải thiện tâm trạng và làn da của mình, hoặc chỉ đơn giản là tận hưởng hương hoa ngọt ngào xung quanh căn phòng của bạn.

8. Các chứng chỉ/chứng nhận

• COA/GC/MS Test.
• Food Safety and Standards Authority of India
• GMP
• Halal
• ISO 9001: 2015

Tài liệu tham khảo:

1. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28002230/
2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20184043/
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4280734/
4. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15976995/