Tinh dầu Chanh

Trong thế giới tinh dầu, không khó để tìm ra các lọ tinh dầu họ cam – chanh, và nó cũng là một loại tinh dầu phổ biến trên thị trường. Không chỉ mang lại hương thơm, tinh dầu chanh còn có nhiều ứng dụng khác trong cuộc sống. Bạn có tò mò về công dụng của dầu chanh không? Hãy cùng Kobi tìm hiểu trong bài viết này nhé.

1.  Mô tả về thực vật

Tên khoa học của cây chanh là Citrus aurantifolia, thuộc họ Rutaceae. Cây chanh đã được trồng từ hơn 4000 năm trước và là một trong những loại cây ăn quả có giá trị nhất trên thế giới. Cây thuộc nhóm cây bụi nhỏ, dễ trồng. Với chiều cao từ 1 – 3 m, thân tán lá thường mọc xòe, trên thân có gai. Lá chanh hình trứng và rìa mép có răng cưa. Xét về hoa chanh, hoa có màu trắng hơi ngả vàng, có gân màu tím nhạt, nở theo từng chùm. Hoa chanh mang vẻ đẹp tinh khôi và có mùi thơm nhẹ, khiến không ít nhà thơ phải thốt lên

“Mà đêm nay khuya hoa chanh thơm

Ta bên vườn vắng cũng âm thầm

Lắng hồn nghe nhạt từng hương cỏ

Dạ buồn như kẻ nhớ tri âm”

Khi chín quả chanh sẽ chuyển từ màu xanh qua màu vàng, tuy nhiên có quả vẫn giữ màu xanh mát. Qủa có nhiều múi, bên trong mỗi múi có những tép chanh nhỏ như quả bưởi. Thịt quả có vị chua, được sử dụng làm thực phẩm trên khắp thế giới. Gần như tất cả bộ phận của cây chanh đều có nhiều công dụng để khai thác, vì chúng mang mùi thơm rất đặc trưng.

Với sự hiểu biết của Kobi, cây chanh ở nước ta có các loại phổ biến sau: chanh giấy, chanh không hạt, chanh đào, chanh tứ quý.

2.  Tinh dầu chanh là gì?

Cũng như tinh dầu cam, tinh dầu chanh được chiết xuất từ ​​vỏ của quả chanh Citrus aurantifolia. Nó là một thành phần phổ biến trong các sản phẩm trị liệu da như kem dưỡng, kem tẩy tế bào chết và nước hoa.

Từ xa xưa, tinh dầu chanh đã được sử dụng như một phương pháp điều trị tại nhà. Không chỉ để làm sạch da mà còn giúp giảm đi lo lắng và phấn chấn tinh thần hơn. Những năm gần đây, các nhà khoa học đã nghiên cứu và phát hiện ra một số lợi ích của tinh dầu chanh. Trong bài tổng quan này, Kobi sẽ giúp bạn tóm tắt các đặc tính sinh học và hóa học của dầu chanh.

3.  Thành phần cấu tạo tinh dầu chanh

Thành phần hóa học đặc biệt của vỏ và lá chanh là đặc điểm phân loại giữa chanh và các họ cam-chanh khác trong loài. Hoạt chất trong vỏ và lá đã được nghiên cứu rộng rãi bởi nhiều nhà nghiên cứu. Khi phân tích sắc ký khí  tinh dầu chanh, thấy có sự hiện diện của limonene (58,4%), β- pinen (15,4%), β-terpinene (8,5%), và citral (4,4%) là chính thành phần. Một số tecpen đặc trưng như sesquiterpene santal-10-en-2-ol đã được tìm thấy trong dầu vỏ chanh. Bên cạnh đó, một số chất khác như fenchol, monoterphene, neryl acetate,  geranyl acetate, β-bisabolene, (E) -αbergamotene, germacrene D và β-caryophyllene (25) cũng đã được tìm thấy ở C. aurantifolia. Đặc biệt, vì dầu chanh có chứa các coumarin nên gây ra phản ứng quang độc tố ở người.

4.  Tác dụng của tinh dầu chanh

Quả chanh rất giàu flavonoid bao gồm apigenin, rutin, quercetin, kaempferol, nobiletin, hesperidin, hesperitin và neohesperidin. Quercetin, đã được nghiên cứu là một trong những flavonoid hiệu quả nhất có tác dụng chống viêm, chống khối u, chống ung thư, chống viêm tuyến tiền liệt, chống dị ứng và chống bệnh tim. Carotenoid được tìm thấy trong cam quýt là β-carotene, lutein, zeaxanthin và cryptoxanthin. Sự hiện diện của vitamin C trong cam quýt giúp tăng cường khả năng trong điều trị căng thẳng, cảm lạnh, ớn lạnh, mỏi cơ và bệnh còi.

4.1. Hoạt động kháng khuẩn

Khả năng kháng khuẩn của dầu chanh xuất hiện đối với nhiều tác nhân gây bệnh, như S. Aureus (tụ cầu vàng), Escherichia coli (vi khuẩn gây bệnh đường ruột), Klebsiella pneumonia (tác nhân gây viêm phổi). Tinh dầu chanh có khả năng ức chế vi khuẩn Gram dương tốt hơn Gram âm. Ngoài ra, dầu còn chống lại sự đề kháng của vi khuẩn Mycobacteria. Điều này đóng vai trò trong việc hạn chế quá trình kháng kháng sinh của vi khuẩn. Vậy điều gì mang lại tác dụng diệu kì này của tinh dầu chanh?

Đó là nhờ vào các hoạt chất mang tính acid như palmitic acid, linoleic acid, oleic acid, citral acid.

Trên lâm sàng, Abubakar nhận thấy dịch chiết cồn của chanh có khả năng chống lại vi khuẩn Shigella, Salmonella typhi, Klebsiella.

4.2. Lo lắng và trầm cảm

Hương liệu pháp với tinh dầu chanh có tác dụng làm giảm các triệu chứng lo âu và trầm cảm.

Tinh dầu chanh có thể giúp cải thiện tâm trạng, giảm lo lắng và nâng cao tinh thần. Một nghiên cứu nhỏ trên chuột cho thấy những con chuột hít phải tinh dầu chanh sẽ giảm các triệu chứng căng thẳng.

Ngoài ra, hương thơm của tinh dầu chanh còn có tác dụng phục hồi trí nhớ. Một nghiên cứu trên người bệnh Alzheimer điều trị hương liệu pháp. Cho thấy người bệnh nhận thức tốt hơn và định hướng không gian thời gian tốt hơn trước đây.  Trong hỗn hợp hương liệu pháp này có chứa tinh dầu chanh.

4.3. Nhanh lành vết thương

Tinh dầu chanh cũng giúp thúc đẩy quá trình lành vết thương. Một nghiên cứu về bệnh sùi mào gà ở thỏ cho thấy sự cải thiện rõ rệt ở những con được điều trị bằng tinh dầu chanh. Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu trên người chứng minh điều này.

4.4. Hoạt động chống ung thư

Quả chanh ở Texas, Mỹ chứa ít nhất 22 thành phần, và những thành phần chính là limonene (30%) và dihydrocarvone (31%) và 5 hoạt chất từ hạt như limonin, limonexic acid, isolimonexic acid, β-sitosterol glucoside, and limonin glucoside.

Patin và cộng sự đã nghiên cứu rằng 100 µg/ml chiết xuất từ chanh ức chế sự phát triển của tế bào ung thư tiểu trường 78% sau 48h tiếp xúc. Ngoài ra, cũng cho thấy rằng tinh dầu chanh có thể ức chế khối ư tuyến tụy bằng cách thúc đẩy quá trình apotosis (chết tế bào) ở tế bào ung thư. Đánh giá khả năng gây chết tế bào của các hoạt chất, lần lượt là isolimonexic acid > limonexic acid > sitosterol glucoside > limonin > limonin glucoside.

4.5. Hoạt động chống oxi hóa

Cả nước ép từ quả và vỏ chanh có nhiều flavonoid có tác dụng chống oxy hóa. Nước chanh và vỏ hạn chế quá trình oxy hóa LDL tùy theo liều sử dụng.

Vitamin C là một chất chống oxy hóa chính đường hô hấp. Các loại thực vật giàu với phenolics và axit ascorbic như quả chanh mang lại kết quả hứa hẹn trong việc ức chế sản sinh gốc tự do trong phổi. Do đó, chanh có vai trò dự phòng một số bệnh phổi, như là bệnh hen suyễn. Nước ép cô đặc của quả chanh có đặc tính điều hòa miễn dịch.

4.6. Giảm cân

Béo phì là một vấn đề sức khỏe quan trọng trên toàn thế giới, nó có thể gây ra nhiều bệnh lí khác. Vì vậy, các nhà khoa học vẫn luôn tìm cách giải quyết tình trạng béo phì trên bệnh nhân. Theo đó, nhu cầu tìm kiếm ra loại thuốc giảm cân hiệu quả, an toàn và rẻ hơn trở nên cấp thiết trong những năm gần đây.

Có một nghiên cứu đánh giá tác dụng của tinh dầu chanh (Citrus aurantifolia) trong việc giảm trọng lượng cơ thể. Tinh dầu chanh được sử dụng nghiên cứu trên chuột bị làm tăng cân bởi ketonifen.

Trong suốt thời gian nghiên cứu, những con chuột nhận ketotifen đã tăng trọng lượng cơ thể đáng kể so với nhóm chứng. Sau đó, nhóm được điều trị bằng dầu chanh giảm trọng lượng và giảm ăn đáng kể. Sụt cân là do dầu chanh gây ra sự chán ăn trên chuột thí nghiệm.

4.7. Dưỡng tóc

Nếu da đầu dầu, dễ nổi mụn, tinh dầu chanh rất tốt để cân bằng dầu và ngăn ngừa nhiễm trùng. Nó giúp làm sạch da đầu, loại bỏ da chết, bụi bẩn. Ngoài ra, chanh còn cung cấp các vitamin để nuôi dưỡng nang tóc, giúp tóc dày và khỏe. Sử dụng dầu chanh trên da đầu và tóc giúp cải thiện kết cấu của sợi tóc, giúp tóc ít rụng hơn.

4.8. Hoạt động ức chế sinh sản

Cho chuột cái Sprague-Dawley uống tinh dầu chanh không pha loãng đã giảm khả năng rụng trứng, hình thành buồng trứng, dẫn đến việc giảm khả năng sinh sản so với nhóm chứng.

4.9 Phòng ngừa các bệnh lý tim mạch

Trong y học cổ truyền, quả chanh đã được sử dụng để kiểm soát huyết áp. Chiết xuất từ vỏ quả chanh có thể giảm cả huyết áp tâm thu và tâm trương.

4.7. Làm thuốc trừ sâu

Nhiều trang báo hướng dẫn cách làm thuốc trừ sâu tại nhà như sau.Thêm một vài giọt tinh dầu cam hoặc chanh vào hỗn hợp phun. Hỗn hợp này chứa xà phòng lỏng, nước và tinh dầu, giúp đuổi kiến và rệp bám vào cây. Đây là loại thuốc trừ sâu tự nhiên và không gây hại cho sức khỏe nhiều sử dụng.

5.  Cách sử dụng tinh dầu chanh

5.1. Nhờ vào máy xông tinh dầu

Để sử dụng tinh dầu chanh trong hương liệu pháp, nhỏ vài giọt tinh dầu vào máy xông tinh dầu. Tận hưởng hương thơm trong một không gian mở và thoáng khí. Sử dụng trong nửa giờ để tối ưu lợi ích của tinh dầu, Nếu tiếp xúc với tinh dầu trong thời gian quá dài, có thể gây mệt mỏi khứu giác và giảm nhạy cảm với mùi hương.

5.2. Bình xịt tinh dầu chanh pha loãng

Bình xịt tinh dầu vô cùng dễ làm và hiệu quả. Bạn có thể cho tinh dầu chanh vào nước, và bỏ vào chai thủy tinh. Nhỏ 10-15 giọt vào 30 ml nước lọc, hoặc thêm một ít chất phân tán để dầu khuếch tán tốt hơn. Lắc đều chai để các thành phần hòa quyện vào nhau. Vậy là chúng ta có một bình xịt hương chanh rồi. Có thể dùng để xịt phòng, đuổi mũi, ruồi,…

5.3. Làm hương liệu trong dầu massage

Nếu muốn làm dầu xoa bóp có hương chanh, chúng ta cần pha loãng tinh dầu với dầu nền (dầu dừa/ jojoba). Lấy 20 giọt tinh dầu pha với 30 ml dầu nền để làm dầu massage.

Massage đầu với dầu cam cũng là một cách nuôi dưỡng tóc và dưỡng ẩm cho da đầu.

5.4. Làm sạch bề mặt bẩn

Một lợi ích tuyệt vời của tinh dầu chanh là làm sạch một số bề mặt. Dầu chanh có khả năng đặc biệt trong việc loại bỏ dầu mỡ. Vì vậy, thêm chanh vào chất tẩy rửa bề mặt của bạn là một cách tuyệt vời để tận dụng lợi ích từ dầu chanh. Thêm 5-6 giọt tinh dầu vào 30ml nước để làm sạch, khử trùng và khử mùi trên mặt bàn, bồn rửa, bàn, thớt gỗ, thiết bị và các bề mặt khác. Đối với bếp, quầy và bát đĩa nhiều dầu mỡ, trộn 20 giọt dầu chanh với 1 cốc giấm trắng trong bình xịt 500 ml nước.

5.5. Tắm với tinh dầu

Vì dầu chanh hoạt động như một chất giúp thư giãn. Nên nếu mỗi tối đi làm về, bạn tắm nước ấm và thêm 4 đến 6 giọt dầu chanh. Và nằm thư giãn trong bồn ít nhất 10 phút. Sau đó, nước ấm và tinh dầu chanh giúp cải thiện tuần hoàn ngoại vi, tưới máu cho các mô ở xa.

6.  Tác dụng phụ của tinh dầu chanh

Nếu sử dụng theo hướng dẫn, tinh dầu chanh được coi là an toàn cho hầu hết mọi người. Chưa có ghi nhận chống chỉ định nào cho trẻ sơ sinh, trẻ em hoặc phụ nữ có thai.

Tinh dầu chanh cũng như các loại tinh dầu khác, có khả năng gây ra phản ứng tại chỗ trên da. Nếu lo lắng về dị ứng, có thể pha loãng tinh dầu và chấm thử trên tay trước khi sử dụng trên mặt hay các vùng da rộng hơn.

Tránh sử dụng tinh dầu cũ hoặc đã bị oxy hóa.

Tác dụng phụ thường gặp nhất là tăng độ nhạy cảm với ánh sáng. Da sau khi sử dụng tinh dầu chanh có thể bị đỏ và kích ứng khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Để tránh kích ứng này, có thể pha loãng tinh dầu đúng cách, hoặc hạn chế tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.

Không được uống trực tiếp tinh dầu chanh. Nếu bạn muốn thêm hương chanh khi nấu ăn hoặc nướng bánh, hãy sử dụng loại chuyên dùng cho mục đích này.

7.  Lưu ý khi sử dụng tinh dầu chanh

Bạn có thể mua tinh dầu chanh trực tuyến hoặc tại cửa hàng bán các sản phẩm tự nhiên. Dưới đây là một số mẹo giúp bạn mua được tinh dầu chanh tốt:

• Cần đọc tên khoa học trên nhãn: Citrus aurantium, để tránh nhầm giữa nhóm tinh dầu cam chanh.
• Xem thành phần tinh dầu và hoạt chất khác. Chú ý hạn sử dụng.
• Bảo quản nơi mát, tránh ánh nắng trực tiếp và chứa tinh dầu trong chai thủy tinh sẫm màu.

Hướng dẫn sử dụng tinh dầu chanh an toàn và hiệu quả

• Tránh để dầu chanh bắn vào mắt.
• Khi xông hơi bằng tinh dầu nên đảm bảo không gian thông gió và thoáng khí.
• Đối với người đang mang thai, cho con bú hoặc đang dùng thuốc theo toa, cẩn trọng trước khi sử dụng tinh dầu chanh.
• Nên pha loãng tinh dầu trước khi xoa tinh dầu lên da.
• Sau khi bôi tinh dầu lên da, tránh tiếp xúc ánh sáng trực tiếp.

Tinh dầu chanh là một thành phần chống viêm và kháng khuẩn có thể giúp bạn cải thiện tâm trạng. Mặc dù là tinh dầu thiên nhiên không có nghĩa là sản phẩm đó không có tác dụng phụ. Mặc khác, tinh dầu cũng không thể thay thế cho thuốc điều trị, nhưng nó là phương pháp bổ trợ cho thói quen chăm sóc sức khỏe của bạn. Hãy liên hệ Kobi nếu bạn cần tư vấn thêm nhé!

>>> Mua ngay: Tinh dầu Sả Chanh, Tinh dầu Bạc Hà, Tinh dầu Quế 100% nguyên chất, nhập khẩu Ấn Độ hoặc tham khảo danh sách 500 sản phẩm Tinh dầu thiên nhiên, dầu nền, dầu massage, tinh dầu thơm của Kobi tại đây.

8. Các chứng chỉ/chứng nhận

• COA/GC/MS Test.
• Food Safety and Standards Authority of India
• GMP
• Halal
• ISO 9001: 2015

Tài liệu tham khảo

1. Essential oil from Citrus aurantifolia prevents ketotifen-induced weight-gain in mice https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20623616/
2. https://www.semanticscholar.org/paper/A-comprehensive-review-on-Citrus-aurantifolia-oil%3A-Jain-Arora/ac24c75df3af0de76831fe092e23cffc1ed89e15
3. https://www.webmd.com/diet/lemon-oil-health-benefits#2-4
4. https://www.healthline.com/health/lemon-essential-oil#takeaway