1. Nguồn gốc của tinh dầu rễ Bạch chỉ

Bạch chỉ (Angelica) từ lâu đã được sử dụng để điều trị nhiều bệnh khác nhau trong nền y học cổ truyền ở nhiều nước. Ngày nay, người ta phát hiện tinh dầu từ rễ Bạch chỉ (Angelica root) còn có nhiều hoạt tính sinh học như kháng khuẩn, kháng viêm, chống oxy hoá… Ngoài ra, với hương thơm dễ chịu, tinh dầu rễ Bạch chỉ còn được ứng dụng trong liệu pháp hương thơm (Aromatherapy). Để biết thêm các tác dụng khác và cách sử dụng tinh dầu rễ Bạch chỉ, mời quý độc giả cùng Kobi tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.

Angelica là một chi thực vật thuộc họ Hoa tán (Apiaceae), bao gồm hơn 60 loài thân thảo, phân bố từ Châu Á, Châu Âu đến Bắc Mỹ. Trong tiếng Việt, Angelica là chi Đương quy hay chi Bạch chỉ. Các loài Angelica thường được sử dụng trong y học cổ truyền và có giá trị thương mại được nhắc đến nhiều nhất bao gồm: A. acutiloba, A. archangelica (Bạch chỉ vườn, Bạch chỉ Na Uy), A. atropupurea, A. dahurica (vị thuốc Bạch chỉ dùng trong nền y học cổ truyền Trung Quốc), A.glauca, A. gigas, A. japonica, A. keiskei, A. koreana, A. pubescens (vị thuốc Độc hoạt dùng trong y học cổ truyền Trung Quốc), A. sinensis (vị thuốc Đương quy dùng trong y học cổ truyền Trung Quốc) và A. sylvestris.

Trong đó, tinh dầu rễ Bạch chỉ (Angelica root essential oil) được sản xuất nhiều nhất và phổ biến trên thị trường được chiết suất chủ yếu từ cây A. archangelica. Phân bố chủ yếu ở phía bắc và đông bắc Châu Âu và Nga. Đây là cây sống lâu năm, có thể cao đến 2m. Thân cây rỗng, màu xanh, đôi khi nhuốm màu tím, rễ cọc, rễ chính thường to. Lá có thể dài đến 70 cm với các bẹ rộng ở gốc, chia thành các lá chét (2 hoặc 3 lá chét). Hoa phát triển thành chùm, có dạng hình cầu lớn, chiều ngang từ 10 đến 14 cm. Mỗi bông hoa rất nhỏ (4 mm) với những cánh hoa màu trắng hoặc xanh lục. Quả hạch nhỏ, màu vàng rơm với các đường gờ nổi rõ. Rễ cây thường được thu hoạch vào mùa xuân hoặc mùa hè.

Thông thường 1kg rễ Bạch chỉ chưng cất được từ 4 đến 8 ml tinh dầu, cho nên đây là lí do giá tinh dầu Bạch chỉ thường cao.

2. Thành phần hóa học và đặc điểm của tinh dầu rễ Bạch chỉ

Tinh dầu rễ Bạch chỉ thường có màu vàng nhạt đến màu vàng cam. Có mùi hương ấm, thơm mùi gỗ, lớp hương đầu có mùi tiêu nhẹ. Rễ cây sau khi thu hoạch, được sấy khô và được chưng cất hơi nước để chiết suất tinh dầu. Có hơn 35 hoạt chất khác nhau trong tinh dầu rễ Bạch chỉ, chủ yếu bao gồm: α-pinen (29,7%), δ-3-carene (14,2%) và hỗn hợp của β-phellandrene và limonene (13,2%) là các hợp chất chính. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng nồng độ cao của α- phellandrene và β-phellandrene chỉ được tìm thấy ở các rễ cây có đường kính trên 5 mm. Thành phần tinh dầu cũng thay đổi theo địa hình trồng trọt, thời điểm thu hoạch và thời gian sấy khô.

3. Tác dụng của tinh dầu rễ Bạch chỉ

Tinh dầu rễ Bạch chỉ được sử dụng trong các công thức làm tăng hương vị cho đồ uống có cồn, chẳng hạn như rượu vermouth, rượu gin…. Trong điều trị bệnh, tinh dầu rễ Bạch chỉ còn được sử dụng với tác dụng chống co thắt, giảm đau cho đường tiêu hoá, lợi tiểu, long đờm, hạ sốt… Ngoài ra, người ta còn phát hiện ra một số tác dụng khác, được trình bày dưới đây.

3.1. Tác dụng chống động kinh

Tinh dầu rễ Bạch chỉ trong nghiên cứu thực nghiệm cho thấy có tác dụng chống động kinh trên chuột bị sốc điện và thuốc pentylenetetrazol. Nghiên cứu giúp mở ra hướng mới trong điều trị cắt cơn động kinh, nhằm hạn chế sử các thuốc chống động kinh.

3.2. Kháng khuẩn

Trong các nghiên cứu in vitro, tinh dầu rễ Bạch chỉ có tác dụng tiêu diệt được các vi khuẩn như Staphylococcus aureus, Escherichia coli, Clostridium difficile, Clostridium perfringens, Enterococcus faecalis, Eubacterium limosum, Peptostreptococcus anaerobius, và cả nấm Candida albicans. Đây là các tác nhân gây nhiều bệnh nguy hiểm cho con người như mụn nhọt, tiêu chảy, nấm da… Dựa trên kết quả thu được, tinh dầu rễ Bạch chỉ có thể được ứng dụng như một chất bảo quản tự nhiên trong thực phẩm cũng như một chất kháng sinh tự nhiên để điều trị một số bệnh truyền nhiễm do các loài vi khuẩn, nấm gây ra.

3.3. Kháng viêm

Các thuốc kháng viêm như Corticoid, NSAID thường gây các tác dụng phụ trên đường tiêu hoá như gây viêm loét, thủng dạ dày cũng như toàn thân như phù, loãng xương… Các nghiên cứu gần đây đã khẳng định tác dụng kháng viêm của tinh dầu rễ bạch chỉ thông qua làm giảm IL-6 (một chất thúc đẩy quá trình viêm diễn ra). Kết quả này cung cấp cơ sở cho việc phát triển các loại thuốc mới trong ứng dụng lâm sàng điều trị kháng cho tương lai ít tác dụng phụ cho bệnh nhân.

3.4. Kích thích tiêu hoá

Tinh dầu rễ bạch chỉ còn giúp kích thích bài tiết mật, giúp tiêu hoá thức ăn tốt hơn. Ngoài ra còn giúp ruột hấp thu tốt hơn các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.

3.5. Long đờm

Tác dụng loãng đàm, giúp dễ khạc ra ngoài, kết hợp tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn ở trên giúp tinh dầu rễ Bạch chỉ đặc biệt hữu ích trong các bệnh về đường hô hấp

4. Một số cách dùng tinh dầu rễ Bạch chỉ

Dưới đây là một số công thức giúp bạn sử dụng hiệu quả tinh dầu rễ Bạch chỉ.

Làm sạch mặt: Sử dụng tinh dầu rễ bạch chỉ để rửa mặt sẽ giúp làn da của bạn mềm mại, sạch sẽ và khỏe mạnh hơn rõ rệt. Đây cũng là một cách hiệu quả để làm giảm các bệnh về da như bệnh chàm và bệnh trứng cá đỏ. Để làm sữa rửa mặt bằng tinh dầu rễ cây bạch chỉ, bạn có thể pha 250ml nước ép lô hội nguyên chất trộn với 50ml dầu nền. Dầu nền có thể là các loại dầu như dầu hạnh nhân, dầu dừa hoặc dầu ô liu. Thêm 30 giọt tinh dầu rễ cây bạch chỉ và 15 giọt tinh dầu hoa oải hương vào hỗn hợp. Có thể thêm 15 giọt tinh dầu cúc la mã. Sau bạn đã trộn tất cả các thành phần với nhau, hãy ủ hỗn hợp trên trong 24 giờ trước khi sử dụng. Để có kết quả tốt nhất, hãy nhớ sử dụng rửa mặt vào buổi sáng và buổi tối.

Giảm tình trạng chàm: Hòa tan 45 giọt tinh dầu rễ bạch chỉ vào 2 cốc muối epsom rồi pha vào nước ấm trong bồn tắm của bạn. Ngâm mình trong bồn tắm đến khi nước nguội. Sử dụng tinh dầu rễ cây bạch chỉ với muối epsom có ​​tác dụng giảm viêm đồng thời làm mềm da và giảm bệnh chàm.

Giúp tóc khoẻ mạnh: Tinh dầu rễ Bạch chỉ được sử dụng như một phương thuốc chữa rụng tóc tự nhiên từ lâu đời. Tinh dầu rễ cây bạch chỉ kích thích tuần hoàn giúp cải thiện sức khỏe của da đầu, do đó thúc đẩy tóc mọc nhanh và khỏe mạnh. Pha loãng 30 giọt tinh dầu rễ bạch chỉ vào dầu nền yêu thích của bạn (đặc biệt dầu dừa có lợi trong việc chăm sóc tóc). Thoa hỗn hợp trên lên tóc và massage nhẹ nhàng da đầu. Để hỗn hợp trong khoảng 2 – 5 phút rồi gội lại thật sạch. Hỗn hợp tinh dầu rễ Bạch chỉ và dầu dừa sẽ giúp tóc bạn mềm mại, mượt mà đồng thời kích thích tóc mọc nhiều hơn.

Chữa cảm lạnh: Thêm 2 giọt tinh dầu Bạch chỉ và 1 giọt tinh dầu khuynh diệp vào máy xông hơi để điều trị các triệu chứng cảm lạnh như đau nửa đầu, nghẹt mũi, nhức đầu. Ngoài ra, bạn có thể pha 1 giọt tinh dầu rễ bạch chỉ, 1 giọt tinh dầu cỏ thi (Yarrow), 1 giọt tinh dầu khuynh diệp và 15 ml dầu dừa rồi trộn đều với nhau. Massage hỗn hợp trên vào vùng ngực, hầu họng và lưng để giảm nhanh tình trạng khô họng, chảy nước mũi, đau họng hay mệt mỏi do cảm lạnh.

Hỗ trợ tiêu hoá: hãy thử massage bụng theo chiều kim đồng hồ với hỗn hợp 30ml tinh dầu Hạnh nhân, 2 giọt tinh dầu Bạch chỉ, 2  giọt tinh dầu Bạc hà, 2 giọt tinh dầu Gừng. Các triệu chứng đau co thắt vùng bụng sẽ biến mất, ngoài ra còn kích thích việc tiêu hoá sẽ tốt hơn.

Tăng tập trung thư giãn tinh thần: Nếu đang cần cố gắng tập trung cho việc học và  làm việc hay đang bị kiệt sức và mệt mỏi về tinh thần, tại sao bạn không thử qua mẹo dưới đây. Bạn có thể pha tinh dầu rễ Bạch chỉ từ 2 đến 3 giọt vào 1 lít nước. Cho hỗn hợp trên vào máy khuếch tán tinh dầu và cảm nhận sự thay đổi rõ rệt. Ngoài ra, massage hàng tuần cùng với 5 giọt tinh dầu rễ bạch chỉ kết hợp với 3 giọt tinh dầu gỗ hồng (Rosewood), 3 giọt dầu hoa cúc và 1 giọt tinh dầu hoa hồng cùng với 75 ml dầu Jojoba có thể làm giảm căng thẳng thần kinh, lo lắng, tức giận cũng như cảm giác tiêu cực do trầm cảm.

Giảm các triệu chứng trong giai đoạn hành kinh: hoà tan 3 giọt dầu rễ Bạch chỉ cùng với 2 giọt tinh dầu Thì là vào 20 ml tinh dầu hạt dầu mè vào vùng bụng dưới, đùi, lưng dưới của bạn, sau đó massage nhẹ nhàng có thể giúp giảm triệu chứng đau bụng kinh, buồn nôn, mệt mỏi, bồn chồn cũng như đau đầu liên quan đến kinh nguyệt và mãn kinh.

5.Tính an toàn của tinh dầu rễ Bạch chỉ và các lưu ý khi sử dụng

Khi sử dụng tinh dầu rễ Bạch chỉ tại chỗ, một số người nhạy cảm có thể gặp các triệu chứng như phát ban đỏ, ngứa da, hắt hơi và sổ mũi. Do đó cần lưu ý trước khi sử dụng cần kiểm tra thử lên da bằng một lượng nhỏ tinh dầu. Luôn nhớ rằng cần pha loãng tinh dầu rễ Bạch chỉ trước khi sử dụng, tuyệt đối không cho tinh dầu đậm đặc trực tiếp lên da. Hãy nhớ sử dụng dầu nền để pha loãng tinh dầu. Dầu nền có thể là các loại dầu như dầu hạnh nhân, dầu dừa hoặc dầu ô liu. Ngoài ra tránh để tinh dầu tiếp xúc ở những nơi nhạy cảm như mắt, hoặc niêm mạc. Lưu ý khi thoa tình dầu rễ Bạch chỉ lên da, không để vùng da đó tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời do tinh dầu này có độc tính quang học (phototoxic) sẽ làm da chúng ta nhạy cảm hơn dưới ánh sáng mặt trời hoặc đèn UV. Chưa có nghiên cứu về liều dùng cụ thể của tinh dầu rễ Bạch chỉ, tuy nhiên đã có báo cáo liều cao có thể gây ngộ độc. Các nghiên cứu ở chuột, liều gây chết trung bình là 2g/kg. Tinh dầu rễ Bạch chỉ cũng được khuyến cáo không sử dụng ở phụ nữ mang thai hoặc ở người đái tháo đường.

Bảo quản tinh dầu rễ Bạch chỉ trong chai thủy tinh tối màu, ở nơi mát mẻ, tránh ánh nắng trực tiếp, luôn đóng nắp sau khi sử dụng. Nếu dầu đã bị oxy hóa do để lâu không đậy nắp có khả năng gây kích ứng da khi sử dụng. Và lưu ý luôn chọn tinh dầu thiên nhiên chất lượng từ các nhà cung cấp uy tín bạn nhé.

6. Quy cách đóng gói

7. Tại sao chọn Kobi?

Kobi tự hào là nhà nhập khẩu và phân phối các loại tinh dầu thiên nhiên, dầu thực vật chất lượng cao với giá cả cạnh tranh tại Việt Nam từ 2011. Đối tác của chúng tôi là các nhà sản xuất, nhà xuất khẩu cung cấp nguồn thực vật bền vững từ hơn 10 quốc gia, thu mua cây trồng từ nơi chúng phát triển tự nhiên và dồi dào. Mỗi đơn hàng đều đi kèm với GC-MS, COA và SDS để chứng minh dầu của chúng tôi là 100% nguyên chất và tự nhiên. Sự hài lòng của khách hàng là ưu tiên hàng đầu của chúng tôi và chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc của bạn. Hãy liên hệ ngay hôm nay để tìm hiểu cách chúng tôi có thể giúp công việc của bạn phát triển như thế nào nhé!

8. Các chứng chỉ/chứng nhận

• GC/MS Test.
• Food Safety and Standards Authority of India
• GMP
• Halal
• ISO 9001: 2015

Tài liệu tham khảo

1. Natural medicine: the genus Angelica https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15180579/
2. Sarker, S., & Nahar, L. (2004). Natural Medicine:The Genus Angelica. Current Medicinal Chemistry, 11(11), 1479–1500. doi:10.2174/0929867043365189
3. Chalchat, J.-C., & Garry, R.-P. (1997). Essential Oil of Angelica Roots (Angelica archangelicaL.): Optimization of Distillation, Location in Plant and Chemical Composition. Journal of Essential Oil Research, 9(3), 311–319. doi:10.1080/10412905.1997.1055
4. Aćimović, M. G., Pavlović, S. Đ., Varga, A. O., Filipović, V. M., Cvetković, M. T., Stanković, J. M., & Čabarkapa, I. S. (2017). Chemical Composition and Antibacterial Activity of Angelica archangelica Root Essential Oil. Natural Product Communications, 12(2), 1934578X1701200. doi:10.1177/1934578×1701200216
5. Pasqua G., Monacelli B., Silvestrini A. Accumulation of essential oils in relation to root differentiation in Angelica archangelica L. Eur. J. Histochem. 2003;47:87–90. doi: 10.4081/811
6. Fraternale, D., Flamini, G., & Ricci, D. (2014). Essential Oil Composition and Antimicrobial Activity of Angelica archangelica L. (Apiaceae) Roots. Journal of Medicinal Food, 17(9), 1043–1047. doi:10.1089/jmf.2013.0012
7. Pathak S, Wanjari MM, Jain SK, Tripathi M. Evaluation of Antiseizure Activity of Essential Oil from Roots of Angelica archangelica Linn. in Mice. Indian J Pharm Sci. 2010;72(3):371-375. doi:10.4103/0250-474X.70487
8. Aćimović MG, Pavlović SĐ, Varga AO, Filipović VM, Cvetković MT, Stanković JM, Čabarkapa IS. Chemical Composition and Antibacterial Activity of Angelica archangelica Root Essential Oil. Nat Prod Commun. 2017 Feb;12(2):205-206. PMID: 30428212.
9. Fraternale D, Flamini G, Ricci D. Essential oil composition and antimicrobial activity of Angelica archangelica L. (Apiaceae) roots. J Med Food. 2014 Sep;17(9):1043-7. doi: 10.1089/jmf.2013.0012. Epub 2014 May 2. PMID: 24788027.
10. Fraternale D, Teodori L, Rudov A, Prattichizzo F, Olivieri F, Guidarelli A, Albertini MC. The In Vitro Activity of Angelica archangelica L. Essential Oil on Inflammation. J Med Food. 2018 Dec;21(12):1238-1243. doi: 10.1089/jmf.2018.0017. Epub 2018 Aug 29. PMID: 30156459.