Tinh Dầu Inula

Dù ngày xưa, Inula không phải là loại chiết xuất thiên nhiên phổ biến rộng rãi. Tuy nhiên ngày nay, nhóm thực vật này, đặc biệt là Inula graveolens đã dần chiếm được sự ưa chuộng của người tiêu dùng. Bởi chúng vừa mang đến lợi ích sức khỏe cùng trải nghiệm thường thức hương thơm ấn tượng. Dưới đây là những thông tin thú vị về tinh dầu Inula mà Kobi thu thập được.

1. Đôi nét về thực vật

1.1 Thông tin chung

Tên khoa học: Inula graveolens (L.) Desf;

Tên đồng nghĩa:

• Erigeron graveolens
• Solidago graveolens (L.) Lam.
• Paniopsis graveolens Raf.
• Cupularia graveolens (L.)
• Pulicaria graveolens (L.)

Họ thực vật: Cúc-Asteraceae. Cùng họ với một số loài phổ biến khác như Chamomile, Yarrow, Helichrysum…

Chi thực vật: Inula hay Dittrichia L.;

Tên thông dụng: Stinkwort, Cape Khakiweed, stinkweed, camphor inula…;

Theo tài liệu, inula có nguồn gốc từ lưu vực Địa Trung Hải. Cho đến này, loài này phân bố đa dạng ở các khu vực khác nhau như

• Trung Đông (Iran, Iraq, Afghanistan, Tây Bắc Ấn Độ);
• Nhiều vùng ôn đới trên thế giới, bao gồm Nam Phi, Úc, New Zealand và California.
• Bờ biển phía tây Đại Tây Dương-Châu Âu

1.2 Đặc điểm sinh trưởng

Cây phát triển mạnh trong môi trường sống giàu nitơ. Chẳng hạn như đất canh tác, ruộng bỏ hoang, ven đường,..

Ở một số nơi, chúng có thể được coi là một loại cỏ dại xâm lấn. Ví dụ như ở California, Úc, và các khu vực thuộc địa gần của châu Âu.

Vai trò sinh thái của Inula graveolens dường như sẽ sớm được nghiên cứu trong tương lai vì bản chất xâm lấn của thực vật phải liên quan đến khả năng tạo ra các chất chuyển hóa chuyên biệt của chúng. Dù điều này có thể ức chế sự phát triển của các loài khác dẫn đến loại bỏ thảm thực vật cạnh tranh hay liên quan đến biến đổi khí hậu.

1.3 Mô tả thực vật cây Inula

Inula graveolens thuộc loại thực vật sống lâu năm, chiều cao trung bình khoảng 50cm. Thân cây mọc thẳng đứng, rậm rạp, có mùi thơm nồng nàn với giống như long não.

Lá hình bầu dục, lớn, màu xanh đẹp mắt;

Bông hoa nhỏ màu vàng, gần tương tự như hoa cúc vàng.

1.4 Thành phần hóa học và lợi ích

Loài thực vật này đã được nghiên cứu rộng rãi về các hoạt động sinh học của nó, bao gồm:

• Chất chống oxy hóa;
• Kháng khuẩn, kháng nấm;
• Chống viêm;
• Kháng cholinesterase và antityrosinase.
• Diệt côn trùng;
• An thần;

Đặc biệt, các hoạt tính sinh học liên quan đến các chất chuyển hóa tecpen và flavonoid, chẳng hạn như borneol, tomentosin, inuviscolide.

Nhờ những giá trị sinh học kể trên mà ứng dụng của sản phẩm Inula khá đa dạng trong cuộc sống:

• Liệu pháp hương thơm: tinh dầu, nến, túi thơm,…;
• Chăm sóc sức khỏe: nước hoa, xà phòng, đồ vệ sinh cá nhân.

2. Tinh dầu Inula là gì?

2.1 Thông tin chung

Tinh dầu Inula (Inula Essential Oil) là một sản phẩm hương thơm, được chiết xuất từ hoa (và đôi khi cả lá và cành cây) của loài Inula graveolens. Bằng quá trình thông dụng là chưng cất hơi nước, thu được tinh dầu Inula, mang đặc tính ấn tượng như:

• Kết cấu tinh dầu Inula loãng, độ lan tỏa mùi hương ổn định;
• Màu sắc từ vàng nhạt, trong suốt là chủ yếu. Ngoài ra, chúng cũng có thể có màu xanh lục tùy thuộc vào bình dùng để chưng cất. Màu xanh lục thường thấy khi chưng cất trong các thùng chứa bằng đồng.
• Mùi hương được mô tả là sự hòa quyện của sự tươi mát, sạch sẽ, cùng với thoang thoảng hương hoa cúc tinh tế.

2.2 Thành phần của tinh dầu Inula

Tinh dầu của Inula graveolens đã được nghiên cứu rộng rãi từ quan điểm hóa học. Dưới đây là phân tích thành phần hóa học nổi bật từ chiết xuất thực vật ở khu vực Corsica:

• Monoterpen: a-pinene (0,96%), b-pinene (1,3%), camphene (10,41%), d-limonene (1,34%), para-cymene (0,17%), terpinolene ( 0,05%), y-terpinene (0,09%),…
• Sesquiterpenes: a-muurolene (0,34%), delta-cadinene (0,22%), y-cadinene (0,56%), germacrene D (0,07%), b-caryophyllene (1,96%),…
• Monoterpenol: a-terpineol (1,48%), borneol (13,45%), linalol (0,08%), terpinen-4-ol (0,10%), lavandulol (0,18%),…
• Sesquiterpenols: t-cadinol (2,35%);
• Ceton: long não-camphor (0,08%), cis-jasmone (0,08%),…;
• Este: sinhyl axetat (47,17%), geranyl isobutyrat (0,4%), este lavandulic (0,48%), lavandulyl axetat (0,34%), các este khác (1,29%), camphene hydrat (0,31%),…
• Oxit: 1,8 cineole (0,08%), epoxit sesquiterpenic (0,25%), 2,3-dehydro-1,8 cineole (3,82%),…;
• Phenylpropanoid: metyl thymol (0,29%);
• Cùng đa dạng Flavonoid và các hợp chất phenolic khác nhau;

Trong thực tế, hoạt chất của tinh dầu Inula phụ thuộc vào:

• Quốc gia xuất xứ;
• Yếu tố môi trường;
• Giai đoạn sinh trưởng;
• Tuổi của cây nguồn;
• Thời gian thu hái: ví dụ như tinh dầu thu được vào mùa hè cho thấy hàm lượng cao nhất trong bornyl axetat, borneol và thymol, giảm mạnh trong các mùa khác.
• Phương pháp thu hoạch;
• Điều kiện làm khô nguyên liệu;
• Phương thức chưng chất;
• Bảo quản sản phẩm tinh dầu Inlua…;

Chẳng hạn như

• Với dầu có nguồn gốc phổ biến nhất từ ​​Corsica có hàm lượng este cao.
• Tinh dầu từ Iran có nhiều oxit;
• Tinh dầu từ Hy Lạp có nhiều sesquiterpenes hơn.
• Bornyl axetat (21,7%), tiếp theo là borneol (40) (18,7%), cũng chiếm ưu thế trong tinh dầu của các bộ phận trên không được thu thập từ núi Stara Planina ở Serbia. Mặt khác, borneol phổ biến trong dầu thu được từ các loài Iran với tỷ lệ 60,7%, nhưng chỉ với 12,8% trong tinh dầu Hy Lạp.

2.3 Một số thành phần nổi bật

Trong đó, monoterpen hai vòng, tức là borneol và bornyl axetat đã được chứng minh là các chất chuyển hóa chính của tinh dầu.

Bornyl axetat thể hiện một loạt các giá trị sinh học như:

• Giảm đau;
• Chống viêm;
• Thư giãn thần kinh;
• Kháng khuẩn;
• Long đờm;

Còn hợp chất borneol thể hiện khả năng:

• An thần, hữu ích trong điều trị rối loạn cảm xúc, lo lắng, lo âu;
• Điều hòa mạch máu;
• Chống viêm;

2.4 Bảo quản tinh dầu Inula như thế nào?

• Bảo quản tinh dầu Inula trong lọ thủy tinh có nắp và giữ kín sau khi dùng. Thời hạn sử dụng sản phẩm từ Inula graveolens được khuyến nghị sau khi mở nắp thông thường là khoảng 6 tháng. Bởi đây là thời điểm mà chiết xuất từ Inula vẫn giữ được chất lượng của chúng. Chú ý các khuyến cáo và hướng dẫn của nhà sản xuất thường được in ấn trên nhãn sản phẩm.
• Với mục đích kéo dài tuổi thọ của sản phẩm, tinh dầu từ Inula graveolens có thể đem cất trong ngăn mát tủ lạnh hay tại vị trí thoáng mát…
• Trong quá trình sử dụng, nếu tinh dầu từ loài Inula graveolens xuất hiện tình trạng mùi lạ, ôi thiu, bị oxy hóa…thì hãy loại bỏ chúng ngay.
• Để hạn chế rủi ro bất thường, nên để tinh dầu tránh xa tầm tay trẻ nhỏ.

3. Lợi ích của tinh dầu Inula

3.1  Chống oxy hóa

Cho đến nay, chất chống oxy hóa là những chất quan trọng, có khả năng bảo vệ cơ thể trước tổn thương do stress oxy hóa do gốc tự do gây ra. Có nhiều chất trong số đó có nguồn gốc từ các nguồn thực phẩm như trái cây, rau và trà…May mắn thay, chiết xuất từ Inula cũng là nơi cung cấp lượng chất chống oxy hóa lý tưởng. Theo đó, flavonoid và các hợp chất phenolic phân bố rộng rãi trong thực vật Inula đã được báo cáo là có tác dụng sinh học đa dạng.

• Các flavonoid hoạt động như chất xác định các loại oxy hóa khác nhau, tức là anion superoxide (O2˙ˉ), gốc hydroxyl hoặc gốc peroxy.
• Khả năng ức chế nhóm hydroxyl của hợp chất phenolic cũng được đánh giá tích cực.
• Các hydrocacbon monoterpene như β-caryophyllene và camphene, thay thế những chất được oxy hóa.

Tuy nhiên, các thành phần chịu trách nhiệm cho hoạt động chống oxy hóa của Inula graveolens L. hiện vẫn cần phải tiến hành nhiều công việc hơn nữa để phân lập và xác định.

3.2 Hạ sốt

Nghiên cứu hạ sốt từ chiết xuất methanolic của Inula graveolens đã được minh họa thông qua sự giảm nhiệt độ cơ thể phụ thuộc vào liều lượng. Bước đầu ghi nhận cơ chế như:

• Tác dụng ức chế cyclooxygenase: nhờ vậy mà chúng có hoạt tính chống nhiệt.
• Flavonoid được biết là nhắm mục tiêu vào các prostaglandin có liên quan đến quá trình nhiệt phân (gây sốt).

3.3 Tinh dầu Inula có thể chống viêm và giảm đau

Theo phát hiện của nhiều nghiên cứu, tinh dầu từ cây Inula tạo ra tác dụng chống viêm nhiễm tiềm năng khi được đánh giá trong cả thử nghiệm carrageenan và xylene trên chuột thí nghiệm. Lợi ích này đến từ tác dụng ức chế các chất trung gian gây viêm như histamine, serotonin và prostaglandin,

Điều này làm cho sản phẩm từ Inula trở thành liệu pháp điều trị lý tưởng cho các bệnh nhiễm trùng, viêm, sưng…khác nhau. Đặc biệt, ứng dụng phổ biến của chúng là sự kết hợp tinh dầu Inula với dầu nền cùng động tác xoa bóp, massage lên khu vực sưng viêm, đau nhức khó chịu, nhằm tăng hiệu lực.

Bên cạnh đó, hoạt động chống viêm liên quan đến:

• Borneol, một hợp chất được tìm thấy trong nhiều loại thuốc chống viêm khớp phổ biến.
• Trên thực tế, có báo cáo rằng borneol làm giảm hoạt động của iNOS và COX-2. Mà sự ức chế của chúng làm giảm sản xuất axit arachidonic, leukotrienes và prostaglandin.
• Ngoài ra, sesquiterpenes khác như inuviscolide và axit ilicic cũng đã được báo cáo vì can thiệp vào quá trình tổng hợp leukotrienes.

3.4 Kháng khuẩn

Một số hợp chất tự nhiên hoặc chiết xuất từ ​​thực vật, bao gồm cả Inula graveolens, đã được nghiên cứu rộng rãi để đánh giá hoạt tính kháng khuẩn chống lại các loài vi khuẩn khác nhau. Một số kết quả nổi bật:

• Hiệu quả chống lại hai vi khuẩn Gram dương, Staphylococcus aureus và Bacillus subtilis;
• Tinh dầu đã được thử nghiệm chống lại vi khuẩn Salmonella typhi và Enterobacter aerogenes;
• Cho đến nay, chỉ có một số nghiên cứu báo cáo hoạt động kháng khuẩn của tinh dầu Inula chống lại vi khuẩn Gram âm. Do thông thường, vi khuẩn Gram âm thể hiện khả năng kháng tinh dầu cao hơn vi khuẩn Gram dương.

Cơ chế:

• Tác động tiêu cực đến tính toàn vẹn của màng plasmic và thành tế bào vi khuẩn;
• Chiết xuất từ Inula thể hiện hoạt động ức chế acetylcholinesterase;
• Làm thay đổi trong mật độ và sự phân bố của tế bào chất vi khuẩn;
• Các chất chuyển hóa thực vật dưới dạng polyphenol, alkaloid và terpenoid có thể tiêu diệt tế bào vi khuẩn hoặc ức chế sự phát triển của chúng.
• Sự hiện diện của các lớp hợp chất như rượu, aldehyde, axit sesquiterpene và phenol có liên quan đến hoạt động kháng khuẩn

3.5 Hoạt tính kháng nấm

Bên cạnh khả năng kháng khuẩn, tiềm năng kháng nấm của tinh dầu Inula cũng đáng chú ý. Theo đó, tinh dầu các bộ phận trên không của cây cũng được thử nghiệm cho hoạt động chống co thắt. Đặc biệt, chúng có hiệu quả ức chế chủng Candida albicans. Với cơ chế hoạt động liên quan đến tính chất ưa béo và dễ bay hơi của các hợp chất tinh dầu, giúp gắn và thẩm thấu qua màng tế bào nấm.

3.6 Tinh dầu Inula lợi hô hấp

Từ truyền thống xa xưa, tinh dầu Inula là một trong những chiết xuất thực vật hữu ích cho hệ hô hấp. Nguyên nhân là do:

• Các hoạt chất từ chiết xuất giúp phân hủy chất nhầy và góp phần lưu thông đường thở.
• Tinh dầu này còn được biết đến như một loại dầu hiệu quả nhất để làm loãng tắc nghẽn sâu. Chúng là sự lựa chọn hợp lý cho các tình trạng hô hấp cấp tính và mãn tính như ho, cảm lạnh, viêm xoang, viêm thanh quản và viêm phế quản.
• Inula được sử dụng rộng rãi trong liệu pháp hương thơm để điều trị bệnh hen suyễn. nhờ hoạt tính làm giãn phế quản và phân giải chất nhầy.

3.7 Liệu pháp hương thơm

Tương tự như tinh dầu từ họ Cúc, tinh dầu Inula mang đến ảnh hưởng tích cực trong liệu pháp hương thơm.

• Thêm chúng vào cuộc sống như thói quen có thể giúp bạn ngủ ngon giấc, cũng như nạp lại nguồn năng lượng.
• Tinh dầu của Inula graveolens được phát hiện có khả năng ức chế acetylcholinesterase (AChE) và tyrosinase. Đây là các enzym liên quan đến rối loạn thoái hóa thần kinh và giảm sắc tố ở người.
• Góp phần tích cực trong mục tiêu tiềm năng để cải thiện tình trạng thiếu cholinergic ở bệnh Alzheimer.
• Cân bằng cảm xúc;
• Giải tỏa căng thẳng;

Từ hiệu quả kể trên, không khó để tìm ra lý do mà tinh dầu Inula dễ dàng xuất hiện trong các buổi cầu nguyện, tụ họp tâm linh, thiền định, lúc nghỉ ngơi…

3.8 Sức khỏe làn da

Tương tự nhiều loại chiết xuất khác, Inula cũng có những lợi ích tuyệt vời cho da. Nó đặc biệt hữu ích để hỗ trợ làn da dễ bị mụn trứng cá khi được pha trộn với dầu Geranium và Niaouli. Dù đến nay dữ liệu về lợi ích này đến sức khỏe làn da còn hạn chế, nhưng hiệu quả về chống oxy hóa, cải thiện sắc tố da, làm chậm quá trình lão hóa, xuất hiện nếp nhăn…cũng đã được ghi nhận.

3.9 Tiềm năng ngăn chặn hình thành khối u

Nhiều nghiên cứu báo cáo rằng các sản phẩm tự nhiên có thể ngăn ngừa và điều trị một số bệnh ở người được đặc trưng bởi việc sản xuất quá nhiều các gốc tự do, bao gồm cả ung thư. Điều thú vị là tinh dầu Inula với hợp chất chính, bornyl acetate, cũng như các monoterpen khác, đã chứng minh tác dụng gây độc tế bào trên động vật. Chẳng hạn như bệnh bạch cầu lympho ở chuột, tế bào ung thư biểu mô vòm họng…

Bước đầu cơ chế ghi nhận khả năng:

• Thúc đẩy quá trình chết tế bào có hại;
• Ức chế sự xâm nhập và di chuyển của tế bào ung thư;

4. Gợi ý một số cách sử dụng tinh dầu Inula đơn giản

4.1 Tinh dầu Inula dùng qua đường hô hấp:

• Phương thức khuếch tán tinh dầu Inula bằng thiết bị như máy xông, máy khuếch tán tinh dầu…được ưa chuộng. Ngoài ra, tinh dầu này còn được pha trộn dưới dạng sản phẩm túi thơm, sáp thơm, nến thơm,…
• Xông hơi bằng tinh dầu Inula là phương thức đơn giản để dẫn lối cho hơi nước và hợp chất hóa học trị liệu hoạt động.
• Nhỏ 3-4 giọt dầu Inula graveolens vào vật dụng gần nơi thư giãn, nghỉ ngơi, bồn tắm, nước rửa chân…

4.2 Tinh dầu Inula dùng bên ngoài da

Hỗn hợp dầu xoa bóp: Lấy 1 đến 2 giọt tinh dầu từ cây Inula graveolens và hòa trộn vào dầu nền quen thuộc như dầu o liu, dầu jojoba, dầu dừa (coconut), dầu hạnh nhân (almond),…để tạo nên hỗn hợp dầu massage phù hợp với nhu cầu điều trị.

Thêm 1 giọt tinh dầu Inula vào kem dưỡng da để nuôi dưỡng và cải thiện vấn đề da.

4.3 Gợi ý kết hợp cùng tinh dầu Inula

Bạn có thể tham khảo một số gợi ý kết hợp cùng tinh dầu Inula sau đây theo sở thích cá nhân:

• Frankincense (nhũ hương);
• Rose (hoa hồng);
• Lavender (oải hương);
• Lemon (chanh);
• Grapefruit (bưởi);
• Eucalyptus (bạch đàn);
• Rosemary (Hương thảo);

5. Lưu ý gì khi sử dụng tinh dầu Inula

5.1 Lưu ý chung

Trong quá trình sử dụng tinh dầu Inula cần phải chú ý các điều sau:

• Không được dùng tinh dầu Inula nguyên chất, đậm đặc uống bằng miệng trực tiếp.
• Khuyến khích sử dụng tinh dầu Inula thông qua hô hấp và thoa tại chỗ.
• Nên kiểm tra tinh dầu Inula tại vùng da nhỏ và theo dõi phản ứng sau đó, và hạn chế tiếp xúc những nơi nhạy cảm trên cơ thể như vết thương hở, niêm mạc, tai trong, mắt,…
• Vì tinh dầu Inula graveolens đậm đặc có thể làm chóng mặt, đau đầu, kích ứng, phỏng da…
• Nên tham khảo tư vấn của bác sĩ y khoa trước khi sử dụng sản phẩm từ thực vật từ cây Inula graveolens, nếu bạn có vấn đề đặc biệt về sức khỏe.

5.2 Đối tượng nào nên thận trọng khi sử dụng tinh dầu Inula

Thực tế, không phải bất cứ ai cũng dùng được tinh dầu từ cây Inula graveolens. Cần lưu ý khi là:

• Trẻ em;
• Phụ nữ có thai;
• Phụ nữ đang cho con bú;
• Đối tượng từng dị ứng với sản phẩm chiết xuất từ thực vật thuộc loài Inula graveolens;
• Nếu bạn có lịch trình phẫu thuật, khuyến khích ngưng sử dụng tinh dầu Inula ít nhất 2 tuần trước đó.

6. Tổng kết

Là một loài tiêu biểu trong họ Cúc, Inula graveolens được công nhận bởi hương thơm mà chúng mang lại cùng đa dạng lợi ích sức khỏe. Mời bạn ghé thăm Kobi để khám phá nhiều hơn về thế giới tinh dầu thiên nhiên đa dạng cùng nhiều sản phẩm tự nhiên độc đáo khác nhé.

7. Các chứng chỉ/chứng nhận

• GC/MS Test.
• Food Safety and Standards Authority of India
• GMP
• Halal
• ISO 9001: 2015

Tài liệu tham khảo

1. Some pharmacological studies on the methanolic extract of Inula graveolense L https://www.scirp.org/html/39360.html
2. Chemical Profle of the Dittrichia graveolens (Desf.) Greuter Essential Oil of Lebanese Origin https://www.academia.edu/29533390/Chemical_Profle_of_the_Dittrichia_graveolens_Desf_Greuter_Essential_Oil_of_Lebanese_Origin
3. Inula: Inula graveolens essential oil https://aromaticstudies.com/inula-inula-graveolens-essential-oil/
4. Essential oil of the month – Inula (Sweet) https://www.baseformula.com/blog/inula-sweet-essential-oil
5. Dittrichia graveolens (L.) Greuter, a Rapidly Spreading Invasive Plant: Chemistry and Bioactivity https://www.mdpi.com/1420-3049/27/3/895/htm