1. Nguồn gốc của tinh dầu bài hương

Cây Bài hương (Hyssop) từ lâu đã được người Hy Lạp và người Do Thái xem là một loại thảo mộc thiêng liêng và được nhắc nhiều lần trong kinh Cựu Ước. Nhờ tinh dầu có hương thơm thanh khiết, mùi cay nhẹ và rất dễ chịu nên trong hàng ngàn năm, Bài hương được xem như một chất thanh tẩy dùng trong các nghi lễ tôn giáo. Ngoài ra, tinh dầu bài hương từ lâu còn được biết đến với nhiều tác dụng chữa bệnh. Mời quý độc giả cùng Kobi tìm hiểu thêm các tác dụng khác và cách sử dụng tinh dầu Bài hương nhé.

Bài hương và Hương bài là hai loài cây hoàn toàn khác nhau. Tinh dầu Bài hương được chiết xuất từ lá và hoa của cây Bài Hương (Hyssopus officinalis), thuộc họ Hoa môi (Lamiaceae). Trong khi đó, cây Hương bài (Vetiveria zizanioides) thuộc họ Hòa thảo (Poaceae). Cây Bài hương có nguồn gốc từ vùng biển Địa Trung Hải, Trung Đông, Trung Á và Nam Âu. Bề ngoài cây trông rất giống với Oải hương (Lavender). Đây là một loài cây bụi, cao từ 0,2 – 0,6 m. Thân cây thẳng, hóa gỗ, phân nhánh ở gốc. Lá hình mác, dài 2 – 4 cm và rộng 2 – 7 mm. Lá cây Bài hương không có cuống và không răng cưa, có màu xanh đậm, phủ một lớp lông mịn mỏng và mang các tuyến chứa tinh dầu. Hoa có nhiều màu như: xanh lam, hồng, tím nhạt; màu trắng hoặc tím thì ít gặp hơn. Hoa Bài hương có mùi thơm và mọc thẳng, mọc thành chùm ở nách lá phía trên, bốn nhị nhô ra từ bao hoa. Tràng hoa dài từ 7 đến 11 mm và bên ngoài có lông tơ. Hoa lưỡng tính và được thụ phấn bởi côn trùng, chủ yếu là ong. Thời điểm thu hoạch tốt nhất lá và hoa Bài hương là khi hoa vừa mới nở. Đây là giai đoạn hàm lượng tinh dầu cao nhất. Sản lượng tinh dầu Bài hương dao động từ 7.3 – 19.6 kg tinh dầu trên mỗi hecta.

2. Thành phần hóa học và đặc điểm của tinh dầu bài hương

Tinh dầu Bài hương không màu hoặc vàng nhạt, có hương thơm thanh khiết, giao thoa giữa bạc hà và hoa cỏ, kèm một chút hương gỗ và long não. Phương pháp chiết xuất bằng cách chưng cất hơi nước. Các nghiên cứu đã cho thấy có đến 52 hoạt chất khác nhau trong tinh dầu Bài hương. Trong đó chủ yếu là isopinocamphone (22.53 – 28.74%), pinocamphone (11.41 – 17.99 %), β-pinene (6.69 – 12.01 %), elemol (5.02 – 7.57 %), germacrene D (3.14 – 6.98 %) và bicyclogermacrene (2.55-4.36 %). Hàm lượng và thành phần tinh dầu có thể thay đổi bởi môi trường trồng trọt, thời điểm thu hoạch, quy trình sấy khô và điều kiện bảo quản.

3. Tác dụng của tinh dầu bài hương

Do có mùi hương dễ chịu, nên tinh dầu Hyssop có ý nghĩa quan trọng trong ngành sản xuất nước hoa. Ngoài ra tinh dầu còn được sử dụng như một chất tạo mùi thơm trong xà phòng và các sản phẩm mỹ phẩm khác, cũng như trong liệu pháp hương thơm. Tinh dầu bài hương còn có thể được sử dụng trên da để điều trị bỏng, vết bầm, kích ứng da và giảm tác động lão hóa trên da. Từ lâu, tinh dầu Hyssop cũng được sử dụng bên ngoài để xoa bóp giúp điều trị giảm đau cơ xương khớp do tác dụng thư giãn cơ bắp và tăng cường tuần hoàn máu. Ngoài những tác dụng hữu ích trên, tinh dầu bài hương còn có các tác dụng sau.

3.1. Tác dụng kháng virus, kháng nấm

Tinh dầu của Hyssopus officianalis được xem như một chất kháng khuẩn tự nhiên. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh tinh dầu có tác dụng tiêu diệt virus và nấm gây bệnh cho người. Trên mô hình invitro, tinh dầu bài hương cho thấy tác dụng kháng nấm Aspergillus fumigatus thông qua cơ chế làm thay đổi thành phần lipid trên thành tế bào nấm. Mở ra xu hướng điều trị mới trong viêm phổi do Aspergillus ở những người suy giảm miễn dịch. Ngoài ra còn có nghiên cứu vào năm 2008 đã chỉ ra tác dụng ức chế virus Herpes Simplex type 2 – nguyên nhân gây ra bệnh viêm nhiễm đường sinh dục ở người.

3.2. Tác dụng chữa bệnh nhiễm trùng đường hô hấp

Tinh dầu Bài hương khi kết hợp với tinh dầu Hương thảo (Rosmarinus officinalis) thể hiện hoạt tính kháng khuẩn, tiêu diệt các vi khuẩn Gram âm và Gram dương gây các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên. Ngoài ra, khi kết hợp hai loại tinh dầu trên cho thấy tác dụng làm giảm độc tính tế bào và làm tăng công dụng chống viêm. Với sự gia tăng tỷ lệ nhiễm trùng đường hô hấp và sự gia tăng kháng kháng sinh, nghiên cứu này cung cấp một giải pháp thay thế bổ sung đầy hứa hẹn cho việc sử dụng phù hợp các phương pháp điều trị kết hợp tinh dầu trong các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp.

3.3. Kháng viêm

Tinh dầu từ Hyssop còn được cho là có tác dụng kháng viêm thông qua ức chế các hoạt chất gây viêm như IL-4, IL-6 và IL-17 và interferon-γ. Trên các nghiên cứu chuột bị hen suyễn, bài hương còn có tác dụng ức chế sự xâm nhập của bạch cầu ái toan, giúp giảm quá trình viêm và điều hoà miễn dịch.

3.4. Thư giãn cơ

Nghiên cứu cho thấy các hoạt chất isopinocamphone, limonene và beta-pinene trong tinh dầu Bài hương có tác dụng làm thư giãn, ức chế sự co bóp trên trên ruột thỏ và chuột. Ứng dụng điều này giúp cải thiện các triệu chứng đau bụng liên quan đến sự co thắt đường tiêu hoá như hội chứng ruột kích thích, bệnh đại tràng chức năng…

3.5. Tác dụng chống muỗi

Tinh dầu bài hương ở nồng độ cao hơn 90 μl/L trong nghiên cứu cho thấy tác dụng xua đuổi loài muỗi Culex quinquefasciatus, một vectơ của bệnh giun chỉ bạch huyết. Cho thấy tiềm năng tinh dầu trong việc sản xuất thuốc đuổi muỗi hiệu quả, thân thiện với môi trường và giá cả phải chăng.

3.6. Tác dụng chống oxy hoá

Trong các nghiên cứu in vitro, tinh dầu từ bài hương còn cho thấy khả năng làm giảm thương tổn các DNA của tế bào bạch cầu trong máu ngoại vi khi tiếp xúc với các chất oxy hoá. Qua đó giúp các tế bào hồi phục nhanh hơn, đảm bảo duy trì hệ miễn dịch cho cơ thể.

4. Một số cách dùng tinh dầu bài hương

Dưới đây là một số công thức sử dụng hiệu quả tinh dầu Bài hương.

Tăng tập trung thư giãn tinh thần: Nếu đang cần cố gắng tập trung cho việc học và  làm việc hay đang bị kiệt sức và mệt mỏi về tinh thần, tại sao bạn không thử qua mẹo dưới đây. Bạn có thể pha tinh dầu bài hương kèm tinh dầu hương thảo (Rosmarinus officinalis) và tinh dầu chanh (Citrus limon), mỗi loại từ 1 – 2 giọt, vào 1 lít nước. Cho hỗn hợp trên vào máy khuếch tán tinh dầu và cảm nhận sự thay đổi rõ rệt. Ngoài ra tinh dầu bài hương mang lại tác dụng cộng hưởng khi kết hợp với các tinh dầu Quýt Mardarin, tinh dầu hoa hồng, tinh dầu Lavender, tinh dầu phong lữ, tinh dầu sả, tinh dầu gỗ tuyết tùng.

Làm giảm mụn: Dùng 1 thìa cà phê dầu nền vào lòng bàn tay của bạn. Dầu nền có thể là các loại dầu như dầu hạnh nhân, dầu dừa hoặc dầu ô liu. Tiếp tục cho thêm 2 giọt tinh dầu Hyssop. Điều này sẽ giúp pha loãng tinh dầu Bài hương ở nồng độ khoảng 2%, an toàn cho người sử dụng. Thoa hỗn hợp dầu đã pha loãng lên các nốt mụn. Bạn có thể sử dụng hỗn hợp trên 1 – 2 lần mỗi ngày và nhớ đừng lạm dụng nhé.

Cải thiện vấn đề tiêu hóa: Pha 3 giọt dầu Bài hương, 2 giọt dầu Quýt Mandarin và 1 giọt tinh dầu Gừng vào 15 ml dầu hạt nho. Sau đó thoa hỗn hợp trên vào vùng bụng và massage nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ. Bạn sẽ thấy cải thiện rõ rệt tình trạng tiêu hóa của mình.

Điều trị các vấn đề hô hấp: Đặc tính chống co thắt và long đờm của tinh dầu Hyssop đặc biệt hữu ích cho các bệnh về đường hô hấp. Để cải thiện tình trạng ho dai dẳng và giảm chất tiết đường hô hấp, bạn có thể áp dụng công thức sau. Cho 3 giọt  tinh dầu Hyssop và 3 giọt tinh dầu khuynh diệp (Eucalyptus) vào bát nước nóng đang sôi, trùm khăn lên đầu, nhắm mắt, nghiêng người qua bát và hít hơi nước chứa hỗn hợp tinh dầu trong vòng 10 phút mỗi lần.

Làm mờ sẹo: tinh dầu Hyssop rất tốt cho các vấn đề về sẹo da. Nếu bạn có vết thương, sử dụng mẹo dưới đây để giúp vết thương mau lành mà không để lại sẹo. Tuy nhiên nếu bạn đã có sẹo, nó cũng giúp mờ sẹo nhanh hơn. Trộn 3 giọt dầu bài hương với 1 muỗng cà phê dầu Jojoba và sau đó thoa lên vết sẹo của bạn 2 lần một ngày. Lưu ý không bôi lên vết thương hở.

Giúp tóc khoẻ mạnh: Cho dù bạn đang sở hữu mái tóc mỏng hay gần đây đã bắt đầu mỏng đi, việc thoa dầu bài hương có thể giúp tóc dày và chắc đến từng sợi. Hãy thêm một vài giọt dầu vào dầu gội đầu hoặc dầu xả của bạn, tóc sẽ được kích thích mọc và ngăn rụng.

Xua đuổi muỗi: pha 2 – 3 giọt dầu bài hương vào khoảng 500ml nước vào bình xịt, sau lắc đều. Bạn hãy xịt vào các góc tường hoặc những góc tối trong nhà để xua muỗi ra khỏi nhà.

5. Tính an toàn của tinh dầu bài hương và các lưu ý khi sử dụng

Tinh dầu Hyssop tuy đã được sử dụng từ hàng thế kể nhưng điều này không có nghĩa là nó không thể gây ra tác dụng phụ. Khi sử dụng tại chỗ, một số người nhạy cảm có thể gặp các triệu chứng như phát ban đỏ, ngứa da, hắt hơi và sổ mũi. Do đó cần lưu ý trước khi sử dụng cần kiểm tra thử lên da bằng một lượng nhỏ tinh dầu. Luôn nhớ rằng cần pha loãng tinh dầu bài hương trước khi sử dụng, tuyệt đối không cho tinh dầu đậm đặc trực tiếp lên da. Hãy nhớ sử dụng dầu nền để pha loãng tinh dầu. Dầu nền có thể là các loại dầu như dầu hạnh nhân, dầu dừa hoặc dầu ô liu. Không được uống tinh dầu bài hương vì có thể làm bạn bị buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng, run. Ngoài ra tránh để tinh dầu tiếp xúc ở những nơi nhạy cảm như mắt, hoặc niêm mạc.

Hiện nay vẫn chưa có liều dùng cụ thể tinh dầu Bài hương, tuy nhiên các khuyến nghị đưa ra là không nên dùng quá 30 giọt một ngày. Sử dụng liều cao hằng ngày là không nên. Một số trường hợp đã được báo cáo rằng tinh dầu Hyssop ở liều lượng cao có tác dụng gây co giật, kích thích thần kinh và rối loạn thần kinh đối với động vật thí nghiệm. Đặc tính co giật của tinh dầu bài hương có liên quan đến hàm lượng của ceton monoterpene như isopino-camphone, pinocamphone và 1,8-cineole. Vì vậy không khuyến khích sử dụng tinh dầu bài hương cho những người có tiền sử động kinh hoặc tâm thần phân liệt.

Thận trọng hoặc tránh sử dụng tinh dầu Hyssop cho trẻ em dưới 2 tuổi. Các khuyến cáo đưa ra nồng độ tối đa khi sử dụng trên da là 0,3% cho các đối tượng trên. Ngoài ra, do chứa hoạt chất thujone, nên tinh dầu bài hương có thể gây co bóp tử cung mạnh dẫn đến phá thai hoặc sinh non. Vì vậy không sử dụng cho phụ nữ đang mang thai hay đang cho con bú.

Bảo quản tinh dầu thiên nhiên trong chai thủy tinh tối màu, ở nơi mát mẻ, tránh ánh nắng trực tiếp. Đậy nắp kín sau khi sử dụng, vì để tinh dầu lâu trong môi trường bên ngoài, tinh dầu sẽ bay hơi hoặc oxy hoá các hoạt chất dẫn đến mất đi các tác dụng ban đầu Tinh dầu bài hương có thể giữ từ 4 – 5 năm nếu được bảo quản đúng cách. Và lưu ý luôn chọn tinh dầu bài hương chất lượng từ các nhà cung cấp uy tín bạn nhé.

6. Quy cách đóng gói

7. Tại sao chọn Kobi?

Kobi tự hào là nhà nhập khẩu và phân phối các loại tinh dầu thiên nhiên, dầu thực vật chất lượng cao với giá cả cạnh tranh tại Việt Nam từ 2011. Đối tác của chúng tôi là các nhà sản xuất, nhà xuất khẩu cung cấp nguồn thực vật bền vững từ hơn 10 quốc gia, thu mua cây trồng từ nơi chúng phát triển tự nhiên và dồi dào. Mỗi đơn hàng đều đi kèm với GC-MS, COA và SDS để chứng minh dầu của chúng tôi là 100% nguyên chất và tự nhiên. Sự hài lòng của khách hàng là ưu tiên hàng đầu của chúng tôi và chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc của bạn. Hãy liên hệ ngay hôm nay để tìm hiểu cách chúng tôi có thể giúp công việc của bạn phát triển như thế nào nhé!

8. Các chứng chỉ/chứng nhận

• COA/GC/MS Test.
• Food Safety and Standards Authority of India
• GMP
• Halal
• ISO 9001: 2015

Tài liệu tham khảo

• Judžentienė, A. (2016). Hyssop (Hyssopus officinalis L.) Oils. Essential Oils in Food Preservation, Flavor and Safety, 471–479. doi:10.1016/b978-0-12-416641-7.00053-5
• Zawislak, G. (2016). Essential Oil Composition of Hyssopus officinalisL. Grown in Poland. Journal of Essential Oil Bearing Plants, 19(3), 699–705. doi:10.1080/0972060x.2014.9350
• Zheljazkov, V. D., Astatkie, T., & Hristov, A. N. (2012). Lavender and hyssop productivity, oil content, and bioactivity as a function of harvest time and drying. Industrial Crops and Products, 36(1), 222–228. doi:10.1016/j.indcrop.2011.09.010
• Lu M, Battinelli L, Daniele C, Melchioni C, Salvatore G, Mazzanti G. Muscle relaxing activity of Hyssopus officinalis essential oil on isolated intestinal preparations. Planta Med. 2002 Mar;68(3):213-6. doi: 10.1055/s-2002-23139. PMID: 11914956.
• Koch C, Reichling J, Schneele J, Schnitzler P. Inhibitory effect of essential oils against herpes simplex virus type 2. Phytomedicine. 2008 Jan;15(1-2):71-8.doi: 10.1016/j.phymed.2007.09.003. Epub 2007 Oct 31. PMID: 17976968.