Trà trắng (kunzea ericoidé) có thể là thực vật còn khá mới mẻ với chúng ta. Nhưng thực tế, tinh dầu chiết xuất từ chúng được xếp vào nhóm liệu pháp chăm sóc da hiệu quả và mang lại nhiều lợi ích tuyệt vời khác cho sức khỏe. Thậm chí, đây còn là một trong những bí quyết làm đẹp mà người Úc cũng như người New Zealand đã áp dụng từ rất lâu đời. Sau đây, Kobi xin bật mí những lợi ích của tinh dầu trà trắng đem lại đến quý độc giả.

1. Tổng quan về thực vật trà trắng

1.1 Thông tin chung

• Danh pháp khoa học: Leptospermum ericoides hoặc Kunzea ericoides;
• Họ thực vật: chi Kunzea, họ Myrtaceae. Thực vật cùng họ với những loại cây quen thuộc khác như tràm, manuka, đinh hương, bạch đàn, nerolina,…
• Nguồn gốc: theo tài liệu loài có xuất từ từ New Zealand. Ngày nay, quần thể loài đa dạng và phân bố rộng rãi hơn ở các khu vực như Nam Úc, Queensland, New South Wales, Victoria…

1.2 Đặc điểm sinh trưởng và mô tả thực vật cây trà trắng

Vài đặc điểm sinh trưởng nổi bật:

• Thuộc nhóm cây bụi;
• Môi trường sống của trà trắng Kanuka thường ở ven biển, rừng tái sinh, rìa rừng. Ngoài ra còn có thể bắt gặp chúng ở rừng trên núi hay vùng cây bụi dưới núi.
• Khi trưởng thành quả thường mở ra và giải phóng hạt. Sau đó, hạt giống được phân tán nhờ gió và ra hoa trở lại khoảng tháng 10-2.

Mô tả thực vật:

• Trà trắng là thực vật có thể cao đến 70m (hơn 20m) với cành và vỏ thân màu nâu nhạt. Phần vỏ cây thường bị bong ra thành vảy hay dải dài. Còn các cành non mảnh, nhiều nhánh, phát triển nhanh, ngọn cành sẽ có xu hướng rũ xuống.
• Lá cây xanh lục hoặc xanh lục vàng, kích thước nhỏ, hẹp và nhọn, dạng kim hay dạng hình mác. Kích thước dài khoảng 25mm, mềm và có thể cầm nắm được. Đây là bộ phận chủ yếu trong chiết xuất tinh dầu trà trắng;
• Hoa mọc thành chùm ở nách lá phía trên hoặc ở cành bên. Chúng có cánh hoa mang sắc trắng hay hồng nhạt. Bao phấn nổi rõ, màu hồng hoặc hồng cam khi còn tươi, khi khô có màu đỏ cam.
• Quả sáng bóng, hình trụ ngắn, màu xanh lục đến xanh lục đỏ, khi chín chuyển thành nâu xám.
• Hạt nhỏ, kích thước khoảng 1×0.5mm, màu nâu sẫm. Chúng có dạng hình trứng thuôn, bề mặt gồ ghề.

2. Đôi nét về tinh dầu trà trắng

2.1 Đặc tính chung của tinh dầu trà trắng

Mặc dù tinh dầu trà trắng (Kanuka essential oil) vẫn chưa được biết đến rộng rãi như “họ hàng” của chúng gồm tea trea, manuka…nhưng chúng vẫn không kém phần mạnh mẽ. Theo tài liệu, tinh dầu trà trắng được chiết xuất từ lá, cành của cây Leptospermum ericoides hoặc Kunzea ericoides. Bằng quá trình chưng cất hơi nước thu được dung dịch có tính chất sau:

• Màu sắc: màu vàng nhạt;
• Kết cấu: sánh nhẹ;
• Hương thơm: tinh dầu mang đến mùi đất ấm, hòa quyện với mùi hoa cỏ, thảo mộc ngọt ngào;

2.2 Các hoạt chất giá trị của tinh dầu trà trắng

Tinh dầu trà trắng chứa nhiều hoạt chất phong phú và mang giá trị cao. Trong đó, các chất hóa học chính gồm: α-pinene, viridiflorol, 1,8-Cineole, (+) – Limonene, p-Cymene, calamenene, γ-Terpinene, α-Selinen…

Thực tế, dù gần gũi với các loài tràm trà (tea tree) hay cây manuka nhưng tinh dầu kanuka chứa lượng monoterpene cao hơn, trong đó cineole chiếm khoảng 5%.

Với các hoạt chất nổi bật:

• α-pinene: là monoterpene tự nhiên, là nguyên liệu phổ biến trong ngành công nghiệp sản xuất mùi hương, nước hoa…
• Limonene: đem lại lợi ích đa dạng như kháng khuẩn, chống oxy hóa…
• 1,8-cineole: hoạt chất có tính thơm, mát, có hiệu quả kháng viêm vô cùng hữu hiệu cho người sử dụng. Bên cạnh đó, chúng còn hỗ trợ trong các vấn đề như giảm ho, long đờm, giảm đau…

Bảo quản:

• Thận trọng chứa tinh dầu trà trắng trong vật chứa kín và nên đậy nắp chặt sau khi sử dụng.
• Để xa tầm tay trẻ em, cố gắng tránh đặt nơi có ánh sáng mặt trời trực tiếp chiếu vào.
• Trong quá trình dùng, nếu nghi ngờ chiết xuất trà trắng bị oxy hóa, có mùi lạ, biến chất…thì nên ngừng tiếp xúc.

3. Lợi ích của tinh dầu trà trắng đối với sức khỏe

Tinh dầu Kanuka có thể được sử dụng để giải quyết các vấn đề khác nhau. Dưới đây là các lợi ích nổi bật của chiết xuất thực vật này:

3.1 Tinh dầu trà trắng trong dân gian

Dù không quá nổi tiếng và quen thuộc tại nhiều khu vực trên thế giới, nhưng ở New Zealand người Maori đã biết sử dụng những sản phẩm từ cây kanuka trong nhiều năm.

• Dùng thực vật này như thuốc thảo dược trị liệu cho vấn đề sức khỏe khác nhau.
• Họ ủ lá và uống như loại trà để hạ sốt và lợi tiểu;
• Ngoài ra, khi đun sôi vỏ cây và sử dụng dung dịch thu được để uống có thể giảm sốt, an thần, điều trị táo bón…

3.2 Có thể ức chế sự phát triển nấm và viêm da

Một số tài liệu ghi nhận khả năng chống nấm của tinh dầu trà trắng. Đặc biệt, là nhiễm nấm trên móng tay, chân và các vị trí ngoài da khác. Ngoài ra, nhờ sự hiện diện của các yếu tố chống viêm, tinh dầu còn hỗ trợ nuôi dưỡng và làm dịu các vết thương do viêm da, vẩy nến…Hơn thế, chúng còn là sự lựa chọn phù hợp để giảm ngứa, hạn chế các kích ứng da và tăng thời gian chữa lành các vết thương tổn.

3.3 Phù hợp với làn da mụn

Vấn đề mụn trứng cá luôn gây ra sự khó chịu và phiền phức cho bất cứ ai. May mắn thay, trong thành phần tinh dầu trà trắng có các hợp chất kháng khuẩn, chống viêm…Điều này giúp ngăn chặn vi khuẩn, làm dịu nốt mụn. Chỉ cần cho 1 giọt tinh dầu và kem dưỡng da hay sữa rửa mặt của bạn và tận hưởng điều kỳ diệu mà chúng đem lại. Hoặc bạn cũng có thể trộn tinh dầu với dầu nền và thoa trực tiếp lên mụn bằng tăm bông. Thế nhưng, với làn da quá nhạy cảm hay tình trạng mụn nặng nề cần phải tham khảo ý kiến chuyên môn từ chuyên gia da liễu.

3.4 Hỗ trợ sức khỏe mái tóc

Từ kinh nghiệm dân gian, tinh dầu trà trắng đã được ứng dụng trong hỗ trợ các vấn đề sức khỏe của da đầu và mái tóc. Đặc biệt khi kết hợp với dầu nền có lợi cho tóc như dầu dừa, dầu ô liu, dầu jojoba…Vài lợi ích nổi bật có thể kể đến như hạn chế gàu, khô ngứa da đầu, rụng tóc,…

3.5 Chống oxy hóa

Những minh chứng về ưu điểm của chất chống oxy hóa chứa trong tinh dầu trà trắng khá đa dạng. Nhờ thành phần giá trị này mà tinh dầu sẽ hạn chế các tác động bất lợi của tác nhân có hại từ gốc tự do, môi trường…đến cơ thể con người. Đặc biệt, chiết xuất thực vật này là sự nguyên liệu tuyệt vời để bảo vệ bạn khỏi tia nắng mặt trời gay gắt, cũng như những chất độc hại khác tránh xa làn da của bạn.

3.6 Lợi cho các vết thương nhỏ

Đối với các vết thương nhỏ, lành tính khi bị cắt, cắn, xước…thì việc sử dụng tinh dầu kanuka có thể đem lại lợi ích giảm nguy cơ tiến triển nhiễm trùng và tăng thời gian phục hồi. Thông qua đặc tính khử trùng, kháng nấm và kháng khuẩn mạnh mẽ chống lại các mầm bệnh có hại và giữ cho vết thương sạch sẽ.  Thực hiện trộn vài giọt tinh dầu kanuka với dầu vận chuyển và thoa lên khu vực cần thiết.

3.7 Giảm đau nhức

Một số tài liệu ghi nhận tiềm năng chống viêm, giảm đau của tinh dầu trà trắng, đặc biệt là khi kết hợp với động tác massage, xoa bóp….Bước đầu điều này được lý giải bởi khả năng xoa dịu cơn đau, kháng viêm, thúc đẩy tuần hoàn lưu thông máu qua các thao tác được tiến hành. Như vậy, bạn có thể cân nhắc lựa chọn tinh dầu này trong hỗn hợp dầu massage vừa thư giãn cơ thể vừa hạn chế cơn đau nhức khó chịu.

3.8 Cải thiện chức năng hô hấp

Tương tự như nhiều tinh dầu bay hơi khác, tinh dầu trà trắng có ảnh hưởng tích cực đến chức năng hô hấp. Nhờ hoạt chất giá trị monoterpene, đặc biệt là pinen, limonene…được biết đến với khả năng thông xoang, loãng đờm, kháng khuẩn, chống co thắt…Từ đó giảm thiểu tình trạng rối loạn hô hấp như ho, cảm lạnh, sổ mũi,…qua liệu pháp khuếch tán mùi hương, xông hơi…

3.9 Giảm mùi khó chịu

Mùi khó chịu trên những vị trí của cơ thể là do vi khuẩn gây ra. Và may mắn rằng, tinh dầu thiên nhiên nói chung và tinh dầu kanuka nói riêng có đặc tính kháng khuẩn mạnh mẽ. Như vậy, để giữ cho cơ thể luôn thơm tho và sạch sẽ, hãy sử dụng tinh dầu này trong xà phòng và chất khử mùi. Ngoài ra cũng có thể sử dụng tinh dầu này như một loại nước hoa tự nhiên, hoặc thêm 10–15 giọt vào bình xịt chứa đầy nước để sử dụng như một chất làm thơm phòng.

3.10 Liệu pháp cân bằng tinh thần và giấc ngủ

Tác dụng cân bằng tâm trí của tinh dầu trà trắng có thể giúp thúc đẩy giấc ngủ ngon hơn cho những người bị mất ngủ hoặc có xu hướng thức khuya. Để có một giấc ngủ ngon, hãy khuếch tán tinh dầu kanuka khắp phòng của bạn khoảng 20 phút trước khi đi ngủ. Bạn cũng có thể thêm một vài giọt dầu này vào bình xịt chứa đầy nước và xịt nhẹ lên vật dụng thân thuộc trong phòng ngủ. Ví dụ như vỏ gối, ga trải giường, thú bông…

4. Tinh dầu trà trắng sử dụng như thế nào?

Cũng giống như cách thức sử dụng tinh dầu thiên nhiên khác, bạn có thể linh hoạt ứng dụng tinh dầu trà trắng tùy theo nhu cầu bản thân. Một số phương pháp đơn giản:

Dùng ngoài da:

• Pha 10-15 giọt tinh dầu vào bình xịt đầy nước rồi sử dụng như loại nước thơm phòng tự nhiên.
• Chỉ cần cho 1 giọt tinh dầu và kem dưỡng da hay sữa rửa mặt của bạn và tận hưởng điều kỳ diệu mà chúng đem lại.
• Hoặc có thể trộn tinh dầu và dầu nền và thoa trực tiếp lên nốt mụn bằng tăm bông.
• Với những diện tích cơ thể lớn hơn, hãy nhỏ vài giọt tinh dầu vào bồn tắm và ngâm mình thư giãn khoảng 20 phút.
• Làm nguyên liệu cùng với dầu vận chuyển tạo ra dầu massage ưa thích.

Dùng cho tóc:

• Thêm 1-2 giọt tinh dầu kanuka vào dầu gội hoặc dầu xả;
• Pha trộn với dầu nền ưa thích như dầu dừa, jojoba,…để ủ tóc và massage da đầu khoảng 15 phút và xả sạch với nước;

Qua đường hô hấp:

• Liệu pháp mùi hương thông qua khuếch tán hương thơm, đèn xông, nến thơm…chứa tinh dầu trà trắng và lan tỏa chúng khắp không gian sống.
• Xịt hỗn hợp tinh dầu với nước tại các khu vực cần khử mùi hoặc lưu hương thơm;
• Nhỏ vài giọt tinh dầu vào các vật dụng thân thuộc như túi thơm, khăn, gối, ga giường…để dễ ngủ hơn.
• Xông hơi trị liệu: dùng tinh dầu trà trắng cùng hơi nước trị liệu sẽ có lợi cho đường hô hấp và làm sạch bề mặt da.

5. Gợi ý kết hợp tinh dầu trà trắng

Xu hướng kết hợp đa dạng tinh dầu với nhau nhận được sự ưa thích đối với người tiêu dùng. Điều này không chỉ có thể tạo ra hương thơm đặc trưng thích hợp với sở thích và cá tính riêng biệt của mỗi người mà còn làm nâng cao hiệu quả trị liệu. Theo đó, tinh dầu trà trắng được gợi ý kết hợp với tinh dầu tinh dầu gỗ tuyết tùng (cedarwood), chanh (lemon), hoa oải hương (lavender), myrtle chanh, gỗ đàn hương…

6. Điều cần lưu ý khi sử dụng tinh dầu trà trắng

Với đối tượng có tình trạng sức khỏe đặc biệt, khuyến cáo nên tham khảo ý kiến chuyên gia y tế:

• Trẻ em nhỏ tuổi, phụ nữ mang thai hoặc cho con bú,…không được khuyến nghị sử dụng. Nguyên nhân là do nghiên cứu chi tiết và cụ thể trên đối tượng này vẫn còn chưa hoàn thiện.
• Ngoài ra, trường hợp có tiền sử dị ứng với thành phần trong tinh dầu trà trắng không nên dùng.

Để sử dụng tinh dầu trà trắng dù bằng cách thức nào cũng nên pha loãng với chất nền. Ví dụ như nước, dầu nền (hạnh nhân, dầu dừa, jojoba,…). Chú ý tuyệt đối không uống tinh dầu này hay lạm dụng lượng tinh dầu quá nhiều và kéo dài.

Khuyến cáo không tiếp xúc trực tiếp tinh dầu trà trắng tại vị trí như mắt, niêm mạc…nếu bị dính phải hãy rửa sạch bằng nước mát và theo dõi tình trạng sức khỏe.

Dù an toàn để sử dụng bên ngoài cơ thể, nhưng chúng tôi vẫn khuyến khích việc thử tinh dầu trên vùng da nhỏ. Điều này có mục đích kiểm tra kích ứng hoặc phản ứng bất thường.

Trong quá trình tận hưởng, nếu có kích ứng như nôn ói, nổi mề đay, phát ban, mụn, choáng…hãy ngừng sử dụng.

Đến nay vẫn chưa có quy định về liều lượng cụ thể nào liên quan đến việc sử dụng tinh dầu kanuka. Do đó, nghiên cứu khoa học thêm là cần thiết để đưa ra kết luận và dữ liệu chính xác hơn.

Chọn lựa sản phẩm tự nhiên và nguyên chất 100% từ những nhà sản xuất và phân phối uy tín.

7. Quy cách đóng gói

8. Tổng kết

Ngày nay, với sự phổ biến rộng rãi của liệu pháp hương thơm, tất cả mọi người đều có thể hưởng lợi từ chiết xuất thực vật. Trong đó, tinh dầu trà trắng đã và đang gây được nhiều ấn tượng mạnh mẽ cho người tiêu dùng nhờ lợi ích đa dạng của chúng. Cuối cùng, nếu muốn khám phá thêm nhiều chiết xuất thiên nhiên khác, đừng ngần ngại ghé thăm Kobi nhé.

Tài liệu tham khảo

1. Kanuka Essential Oil – A Potent Antibacterial https://monq.com/blogs/essential-oils/kanuka-essential-oil-a-potent-antibacterial
2. Health Benefits of Kanuka Essential Oil https://www.healthbenefitstimes.com/health-benefits-of-kanuka-essential-oil/
3. Kunzea ericoides https://www.nzpcn.org.nz/flora/species/kunzea-ericoides/