Tinh dầu đang ngày càng trở nên phổ biến như một lựa chọn thông dụng trong chăm sóc sức khỏe cá nhân. Trong số đó, tinh dầu thông núi không chỉ mang lại lợi ích sức khỏe đa dạng mà còn nổi bật với hương gỗ nồng nàn, ấm áp, xoa dịu tâm trạng. Mời quý độc giả cùng Kobi khám phá thêm về tinh dầu này, để tìm hiểu xem liệu đây có phải là tinh chất thực vật đáng để sở hữu không nhé.

1. Đôi nét về thực vật

1.1 Thông tin chung

Họ thực vật: Thông-Pinaceae;

Chi thực vật: Pinus;

Tên loài thực vật: Pinus mugo. Trong đó gồm nhiều loài phụ đa dạng như:

• Pinus mugo subsp. uncinata : là loại cây có kích thước lớn hơn;
• Pinus mugo  rotundata : kích thước cây trung bình. Mọc xen kẽ nhiều ở phía tây dãy Alps và phía bắc Carpathians.
• Pinus mugo turra: là loài được đề cập trong bài viết này, với kích thước thấp hơn. Ngày nay, có thể bắt gặp loài này ở phía nam và phía đông dãy Alps và bán đảo Balkan, trong các môi trường sống như rừng cây, rìa núi…

Tên gọi thông thường: Thông núi, thông lùn, dwarf mountain pine, mugo pine, mountain pine, scrub mountain pine, Swiss mountain pine…

Theo tài liệu, Pinus mugo là loài hạt trần, có nguồn gốc từ Tây Nam, Trung Âu và Đông Nam Âu.

Là một loài cây cảnh, loài này rất phổ biến với các cảnh quan trên đá, đặc biệt là ở Scadinavia, Hà Lan và Đức, chúng được trồng phổ biến trong các công viên và vườn của thành phố.

Ngoài ra, Pinus mugo (hay Thông núi hoặc Thông Mugo) còn bắt gặp ở khu vực Trung Âu. Đặc biệt là ở Tyrol, khu vực tiền Alps và Alps của Thụy Sĩ, ở Áo, miền bắc Ý, Nam Tư cũ…

1.2 Đặc điểm sinh trưởng

Pinus mugo turra, thông núi lùn, là một loại cây nhỏ, hay điển hình hơn, là loại cây bụi các chồi hai lá dày đặc. Trong số các loại thông ở châu Âu, nó là loại thông có khả năng chịu khí hậu lạnh tốt nhất.  Thích nghi với bất kỳ môi trường sống kể cả nhiều đá như các vùng núi cao ở Trung và Đông Âu.

Theo thời gian phát triển quần thể loài này hình thành những cộng đồng cây bụi rộng rãi. Chúng đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo vệ đất núi khỏi bị xói mòn và làm chậm quá trình tuyết lở.

Mặc dù mọc ở độ cao lớn, thông núi vẫn bị đe dọa bởi một số loại nấm và sâu bọ gây bệnh. Liên quan đến bệnh thối rễ, ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng sống của cây.

Nhưng trên thực tế, mối đe dọa lớn nhất đối với Pinus mugo là con người. Những đám cháy thường xuyên được tạo ra do mở rộng đồng cỏ chăn nuôi từ con người có thể loại trừ chúng. Ngoài ra, với tầm vóc thấp và mật độ cây bụi, loài thông lùn có thể tạo điều kiện cho đám cháy lan rộng. Đây cũng là lý do tại sao, số lượng loài Pinus này cũng đang dần suy giảm.

1.3 Mô tả thực vật

Pinus mugo turra là một loài cây bụi, mọc thẳng hoặc có dạng cây gỗ nhỏ, chiều cao trung bình khoảng 3-6m. Tổng quan có hình nón đối xứng, với chất gỗ có kết cấu cứng và nặng.

Cây lá kim, có mùi thơm, nồng nàn. Từng kim dài 2-5cm, tồn tại trên cây lên đến 6 năm.

Về mặt sinh lý, khi trưởng thành được 10 tuổi, cây bắt đầu tạo thành nón cái, mọc gần ngọn. Khi chín chúng dài 2-5cm, rộng 1,5-3 cm. Vảy trên nón có giá trị phân loại đáng kể để phân biệt các loài phụ vì kích thước và hình dạng của nó rất thay đổi.

Hạt trần, chín trong năm thứ hai sau khi nở hoa và dài tới 5mm.

1.4 Ứng dụng của thực vật trong đời sống

Sự đa dạng trong ứng dụng của thực vật Pinus mugo turra trong cuộc sống đã được thực tế chứng minh từ lâu đời:

• Gỗ: đàn hồi nhưng cứng chắc, thích hợp để sản xuất các vật dụng nhỏ và có giá trị làm chất đốt.
• Dwarf pine còn được trồng làm cảnh và trang trí trong vườn.
• Hỗ trợ sức khỏe: Lá thông chứa đầy vitamin C và caroten. Đồ uống làm từ chúng được khuyến khích để tăng cường hệ thống miễn dịch, nếu một người bị cảm lạnh.
• Tinh dầu thông núi: chưng cất từ ​​lá có hoạt tính chống oxy hóa tốt, cùng nhiều hiệu quả khác nhau.
• Hương liệu mùi hương: tinh dầu Dwarf Pine có thể hoạt động như một mùi hương trong phòng trong máy khuếch tán cũng như trong các dung dịch tẩy rửa.

2. Tinh dầu thông núi là gì?

2.1 Thông tin chung

Tinh dầu thông núi  (Dwarf Pine Essential Oil)) là một sản phẩm hương thơm, được chiết xuất từ bộ phận lá, kim và cành non của loài Pinus mugo turra. Bằng quá trình thông dụng chủ yếu là chưng cất hơi nước, thu được tinh dầu Dwarf Pine, mang đặc tính ấn tượng như:

• Kết cấu tinh dầu thông núi lỏng;
• Màu sắc tinh dầu từ Pinus mugo turra có thể không màu hoặc hơi ngả vàng trong suốt.
• Mùi hương được mô tả là sự hòa quyện của hương gỗ thông nồng nàn và ấm áp. Vừa tinh tế vừa gợi nhớ đến lễ hội mùa đông cuối năm.

2.2  Thành phần tinh dầu thông núi

Theo báo cáo, tinh dầu thông núi chứa hàng loạt hoạt chất hóa học nổi bật như như:

• α- và β-pinen;
• ∆3-carene;
• β-phellandrene;
• limonene;
• germacrene D;
• (E) -caryophyllene;
• Cùng đa dạng nhóm phenolic, flavonoid khác nhau như 2 axit phenolic, 2 procyanidin, 7 glycoside flavonol…

Bên cạnh đó, sự khác biệt đôi chút về thành phần và tỷ lệ hàm lượng tinh dầu dwarf pine đến từ:

• Yếu tố môi trường;
• Giai đoạn sinh trưởng;
• Phương pháp trồng trọt;
• Tuổi của cây nguồn;
• Thời gian thu hái;
• Phương pháp thu hoạch;
• Phương thức chưng chất;
• Bảo quản sản phẩm tinh dầu thông núi…;

2.3 Bảo quản tinh dầu thông núi như thế nào?

• Bảo quản tinh dầu thông núi trong lọ thủy tinh có nắp và giữ kín sau khi dùng. Thời hạn sử dụng sản phẩm từ Pinus mugo turra được khuyến nghị sau khi mở nắp thông thường là khoảng 6 tháng. Bởi đây là thời điểm mà chiết xuất từ Dwarf pine vẫn giữ được chất lượng của chúng. Về mặt thời gian, tinh dầu nếu được bảo quản tốt cũng sẽ trở nên “già” trong 12-18 tháng.
• Chú ý các khuyến cáo và hướng dẫn của nhà sản xuất thường được in ấn trên nhãn sản phẩm.
• Với mục đích kéo dài tuổi thọ của sản phẩm, tinh dầu từ Pinus mugo turra có thể đem cất trong ngăn mát tủ lạnh hay tại vị trí thoáng mát, tránh ánh sáng trực tiếp và nguồn nhiệt cao.
• Trong quá trình sử dụng, nếu tinh dầu từ loài Dwarf pine xuất hiện tình trạng mùi lạ, ôi thiu, bị oxy hóa…thì hãy loại bỏ chúng ngay.
• Để hạn chế rủi ro bất thường, nên để tinh dầu thông núi tránh xa tầm tay trẻ nhỏ.

3. Lợi ích của tinh dầu thông núi

3.1 Trong y học dân gian

Giá trị y học của Pinus mugo turra đã được nhân dân phát hiện từ xa xưa. Theo đó, y học dân gian đã ghi nhận tác dụng đa dạng của loài và sản phẩm từ chúng như:

• Hỗ trợ chữa lành vết thương (Redzić 2007);
• Thuốc chống ho (Idolo và cộng sự 2010);
• Giảm đau, khử trùng, chống nhiễm độc, long đờm, lợi tiêu hóa…(Theo Venditti và cộng sự năm 2013)

3.2 Chống oxy hóa

Cây P. mugo có thể được coi là một nguồn thực vật tiềm năng để phân lập tinh dầu cũng như flavonoid và các phenol khác. Đặc biệt, chúng nổi trội khi thể hiện hoạt động chống oxy hóa đầy hứa hẹn.

Thật vậy, với đa dạng dạng thành phần giá trị như limonen, pinen, carotene…giúp ngăn chặn hiệu quả quá trình oxy hóa đang diễn ra, ức chế sự hình thành gốc tự do gây hại. Từ đó mà cải thiện sức đề kháng và hạn chế bệnh lý hình thành bao gồm bệnh tim mạch, ung thư,…

3.3 Giảm đau và tăng tuần hoàn

Về hoạt tính sinh học của nó, tinh dầu thông núi cho thấy tác dụng hữu ích trong các trường hợp đau nhức. Ngoài ra, chúng còn được xem là một liệu pháp hỗ trợ trong bệnh thấp khớp từ xa xưa.

Ngoài ra, dầu dwarf pine còn cho thấy tác dụng mạnh mẽ đối với tuần hoàn máu. Đặc biệt là khi chúng được tăng cường sử dụng tại chỗ cùng hỗn hợp dầu massage và xoa bóp. Theo nhà nghiên cứu Grasmann, sự kích thích tuần hoàn máu chủ yếu do hợp chất ∆3-carene gây ra.

Như vậy, dựa trên các kết quả tích cực của các báo cáo, tinh dầu của P. mugo dường như là một thành phần tích cực của trong chế phẩm thuốc khác nhau để sử dụng tại chỗ. Do tác dụng kích thích da và mạch máu, dầu thông núi được coi là thành phần chính trong dầu xoa bóp, xà phòng, sữa tắm…cũng như các chế phẩm để chăm sóc chân hỗ trợ chứng đau dây thần kinh, viêm khớp, đau cơ…

3.4 Tinh dầu thông núi lợi hô hấp

Dưới đây là những thông tin cho thấy, tinh dầu thông núi là sản phẩm có lợi cho đường hô hấp:

• Như nó đã được tiết lộ trong các nghiên cứu thử nghiệm với chuột lang, tinh dầu dwarf pine cũng có đặc tính kháng khuẩn, giảm co thắt và long đờm.
• Chúng còn hoạt động như chất làm mát và thanh lọc không khí trong gia đình, văn phòng, xe cộ…
• Dân gian đã biết dùng dầu này trong trường hợp viêm phế quản và viêm xoang nhờ tính sát khuẩn và chống viêm vừa phải.

Như vậy, với thao tác đơn giản như xông hơi, khuếch tán, xoa ngoài da…những triệu chứng bệnh như cảm lạnh, ho, đờm tắc nghẽn…sẽ được hợp chất từ thông núi đẩy lùi.

3.5 Trị liệu thư giãn

Tương tự như tinh dầu thuộc họ Thông, tinh dầu thông núi được công nhận là mang lại những kết quả tích cực trong liệu pháp hương thơm.

• Hương thơm ấm áp và nồng nàn từ Dwarf pine giúp thanh lọc và sưởi ấm tâm hồn;
• Ổn định cảm xúc;
• An thần, bình tĩnh hơn;
• Nâng cao năng lượng tích cực;
• Xoa dịu những tiêu cực tích tụ nhờ tạo ra một bầu không khí sảng khoái và tràn đầy sinh lực.
• Ngoài ra, người ta cho rằng tác dụng thư giãn và kích thích đặc biệt của các chế phẩm này chủ yếu là do monoterpenes ∆3-carene và α- và β-pinene.

Từ những lợi ích kể trên, không khó để lý giải nguyên nhân mà tinh dầu từ Pinus mugo turra được ưa chuộng trong các buổi cầu nguyện, tập yoga, thiền định… Thậm chí khi bạn chỉ muốn tìm kiếm liệu pháp giúp ổn định cảm xúc và cân bằng cuộc sống phức tạp hằng ngày. Đừng ngần ngại lựa chọn hương thơm nồng ấm và tinh tế từ thông núi, như người bạn đồng hành tích cực.

3.6 Kháng khuẩn và giảm viêm

Một số ý kiến ủng hộ cho rằng tinh dầu thông núi có thể được sử dụng tại chỗ (bôi ngoài da) như một chất kháng khuẩn, tương tự như dầu cây trà. Về lý thuyết, tinh dầu này có thể được sử dụng cho các vết bỏng và nhiễm trùng da nhẹ, dưới dạng pha loãng phù hợp.

Bên cạnh đó, tinh dầu thông cũng được quảng cáo là có tác dụng chống viêm, dù chưa đưa ra được cơ chế rõ ràng. Theo kinh nghiệm dân gian, chiết xuất thực vật này có thể hỗ trợ tình trạng sức khỏe liên quan đến yếu tố viêm như mụn trứng cá, viêm khớp,…Như vậy, cần nghiên cứu sâu hơn về lợi ích này để ứng dụng phổ biến hơn.

4. Sử dụng tinh dầu thông núi như thế nào

4.1 Tinh dầu thông núi dùng qua đường hô hấp:

• Khuếch tán là một trong những cách phổ biến nhất để sử dụng tinh dầu từ P. mugo. Bạn có thể tạo mùi thơm phòng nhanh chóng, an toàn bằng cách nhỏ vài giọt tinh dầu dwarf pine vào máy khuếch tán chứa đầy nước. Khi thiết bị được bật, bộ khuếch tán sau đó sẽ giải phóng hơi nước mát và lan tỏa vào không khí.
• Bên cạnh đó, tinh dầu thông núi còn được pha trộn dưới dạng sản phẩm túi thơm, nến thơm, sáp thơm…
• Xông hơi bằng tinh dầu Dwarf pine là phương thức đơn giản. Có thể thông qua máy xông hơi hiện đại hay phương pháp truyền thống thì hiệu quả đều tương tự nhau.
• Nhỏ 3 giọt tinh dầu thông núi vào vật dụng gần nơi thư giãn, nghỉ ngơi, bồn tắm, nước rửa chân… Ngoài ra, chỉ cần nhỏ một vài giọt lên khăn giấy và giữ khăn giấy trước mặt trong khi hít sâu bằng mũi là có thể thưởng thức hương thơm này.

4.2 Tinh dầu thông núi dùng bên ngoài da

Tinh dầu thông núi có thể được sử dụng tại chỗ, thông qua việc thoa trực tiếp hoặc massage. Điều quan trọng là phải pha loãng sản phẩm với dầu vận chuyển trước khi thoa trực tiếp lên da. Thêm một thìa dầu hạnh nhân, jojoba hoặc dầu dừa vào một vài giọt tinh dầu thông để tạo nên hỗn hợp massage phù hợp với nhu cầu điều trị. Ví dụ như:

• Thêm 2 giọt tinh dầu dwarf pine vào hỗn hợp dầu nền rồi xoa lên cổ, ngực, lưng để cải thiện hô hấp.
• Kết hợp 4 đến 5 giọt dầu P. mugo với dầu dừa và nhẹ nhàng xoa bóp lên vùng bị ảnh hưởng để giảm đau và viêm nhanh hơn.
• Thêm 1 giọt tinh dầu Pinus mugo turra vào kem dưỡng da để nuôi dưỡng và cải thiện vấn đề da.

4.3  Gợi ý kết hợp tinh dầu thông núi

Tinh dầu từ Dwarf pine có thể được sử dụng kết hợp với các loại dầu lá kim khác như:

• Vân sam trắng và đỏ;
• Hương thảo (Rosemary);
• Đơn sâm;
• Ylang ylang;
• …;

Đây là xu hướng mới của quá trình trải nghiệm tinh dầu, nhằm giúp bạn tìm kiếm được mùi thơm phù hợp với bản thân hơn. Đồng thời nâng cao hiệu quả của những loại tinh dầu với nhau đối với sức khỏe.

5. Lưu ý gì khi sử dụng tinh dầu thông núi

5.1 Lưu ý chung

Dù khá lành tính, nhưng trong quá trình sử dụng tinh dầu thông núi cần phải chú ý các điểm sau:

• Không ủng hộ hành động dùng tinh dầu dwarf pine nguyên chất, đậm đặc bằng miệng trực tiếp.
• Khuyến khích sử dụng tinh dầu Pinus mugo theo cách được nhà sản xuất đề nghị, bao gồm thông qua hô hấp và thoa tại chỗ.
• Hãy thử hỗn hợp dầu Pinus mugo trên một vùng nhỏ của cánh tay trong trước khi sử dụng tinh dầu này, đặc biệt là với làn da nhạy cảm, dễ kích ứng.
• Mặt khác, lưu ý hạn chế tiếp xúc những nơi nhạy cảm trên cơ thể như vết thương hở, niêm mạc, tai trong, mắt,…
• Vì tinh dầu thông núi càng đậm đặc, nồng độ càng cao thì tình trạng chóng mặt, đau đầu, kích ứng, phỏng da…sẽ dễ xảy ra. Vì vậy, đừng thoa tinh dầu Pinus mugo chưa pha loãng lên da nếu chưa có đầy đủ kiến thức tường tận. Nồng độ pha loãng được khuyến khích là không được vượt quá 2%.
• Liều lượng của tinh dầu thông núi khi xông không được quá 4-5 giọt cho 3-4 lần một ngày, cả khi xông hơi trực tiếp, sử dụng máy phun sương,…
• Hãy tham khảo ý kiến ​​của bác sĩ chuyên khoa về hương thơm để được tư vấn chuyên nghiệp về loại dầu và liều lượng được khuyến nghị, đặc biệt là trước khi sử dụng sản phẩm từ cây Pinus mugo.

5.2 Đối tượng nào nên thận trọng khi sử dụng tinh dầu thông núi

Trong quá trình sử dụng tinh dầu dwarf pine cũng cần phải chú ý trên các đối tượng như:

• Trẻ em;
• Vật nuôi;
• Phụ nữ có thai: do khó khăn trong kiểm soát tác động của chiết xuất này trên người mẹ và thai nhi.
• Phụ nữ đang cho con bú;
• Đối tượng từng dị ứng với sản phẩm chiết xuất từ thực vật thuộc loài Pinus mugo;
• Nếu bạn có lịch trình phẫu thuật, khuyến khích ngưng sử dụng tinh dầu thông núi ít nhất 2 tuần trước đó.

6. Quy cách đóng gói

7. Tổng kết

Có thể nói rằng Pinus mugo và các quần thể của nó đại diện cho một nguồn tài nguyên tinh dầu phong phú. Thực vật, tinh dầu thông núi là sản phẩm xứng đáng để thưởng thức bởi mùi thơm đặc trưng ấm áp cùng lợi ích sức khỏe đa dạng tuyệt vời. Đừng quên Kobi luôn đồng hành cùng bạn để trải nghiệm nhiều hơn về thế giới tinh dầu thiên nhiên đa dạng và độc đáo nhé.

8. Tại sao chọn Kobi?

Kobi tự hào là nhà nhập khẩu và phân phối các loại tinh dầu thiên nhiên, dầu thực vật chất lượng cao với giá cả cạnh tranh tại Việt Nam từ 2011. Đối tác của chúng tôi là các nhà sản xuất, nhà xuất khẩu cung cấp nguồn thực vật bền vững từ hơn 10 quốc gia, thu mua cây trồng từ nơi chúng phát triển tự nhiên và dồi dào. Mỗi đơn hàng đều đi kèm với GC-MS, COA và SDS để chứng minh dầu của chúng tôi là 100% nguyên chất và tự nhiên. Sự hài lòng của khách hàng là ưu tiên hàng đầu của chúng tôi và chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc của bạn. Hãy liên hệ ngay hôm nay để tìm hiểu cách chúng tôi có thể giúp công việc của bạn phát triển như thế nào nhé!

9. Các chứng chỉ/chứng nhận

• GC/MS Test.
• Food Safety and Standards Authority of India
• GMP
• Halal
• ISO 9001: 2015

Tài liệu tham khảo

1. Pinus mugo properties and use of its essential oil https://www.erboristeriacomo.it/en/2021/06/16/pinus-mugo/
2. Pinus mugo https://en.wikipedia.org/wiki/Pinus_mugo
3. What You Need to Know About Pine Essential Oil https://www.healthline.com/health/pine-oil#uses-and-benefits