Từ lâu, cam tùng và tinh dầu cam tùng hương đã được sử dụng ở các nền văn hóa cổ đại như Ấn Độ, Hy Lạp, Ai Cập, Roma, … Tinh dầu cam tùng trở thành thuốc trong y học bản địa Ấn Độ như chăm sóc làn da, phục hồi cơ bắp, tim đập nhanh, bệnh hô hấp, tiêu hóa, … Vậy những tác dụng thực sự của tinh dầu là gì, cách sử dụng ra sao, bài viết cung cấp thông tin cần thiết cho bạn đọc.

1. Mô tả cây cam tùng

Cây cam tùng tên khoa học là Nardostachys jatamansi, một loài thực vật có hoa thuộc họ kim ngân. Cây mọc ở phía đông dãy Himalaya, chủ yếu ở Kumaon, Nepal, Sikkim và Bhutan, thường ở độ cao 3000 – 5000 m. Cây có thể cao từ 10 – 50 cm (4 – 20 in) và có hoa hình chuông màu hồng.

Thực trạng hiện nay, cây cam tùng đang có nguy cơ tuyệt chủng do khai thác bừa bãi để làm thuốc, suy giảm hệ sinh thái rừng và chăn thả gia súc quá mức.

Cần phân biệt cây cam tùng Nardostachys jatamansi với cam tùng Mỹ (mọc ở bờ Đông Mỹ và Canada), cam tùng Ấn Độ, cam tùng Nhật Bản.

2. Tinh dầu cam tùng hương là gì?

Thân rễ cây cam tùng được đem đi nghiền nhỏ và chưng cất hơi nước thành tinh dầu. Tinh dầu cam tùng hương có màu hổ phách rất thơm và đặc quánh. Tinh dầu này được sử dụng như một loại nước hoa, thuốc y học truyền thống và trong các nghi lễ tôn giáo.

Về mặt lịch sử, tên cam tùng cũng dùng để chỉ các loại tinh dầu có nguồn gốc từ các loài khác cùng họ như hoa oải hương Tây Ban Nha. Những loại cây này rẻ tiền hơn, phổ biến hơn đã được sử dụng trong việc sản xuất nước hoa. Đôi khi, người ta trộn chúng vào làm tạp chất trong tinh dầu cam tùng hương thật.

3. Thành phần hóa học của tinh dầu cam tùng hương

Jatamansone (13,96%), calarene (8,22%), valencene (8,05%), seychellene (6,90%), γ-gurjunene (6,36%) và aromadendrene (4,17%) là những hợp chất hóa học phổ biến nhất được xác định trong tinh dầu cam tùng hương.

Ngoài ra còn có các hợp chất khác như β-eudesmol, elemol, β-sitosterol, angelicin, jatamansinol, orosenol, jatamansin, α-patchoulense, β-patchoulense, calarene, jatamansin, hexaco-sanyl, n-hexacosane, oroselol, patchouli alcohol, valeranal, nardostachnol, seychellene, seychelane, nardostachone.

4. Tác dụng của tinh dầu cam tùng hương

Trong y học cổ truyền ở Ấn Độ, tinh dầu từ rễ cây cam tùng được sử dụng trong điều trị một số bệnh lý. Cụ thể trong chăm sóc làn da, cơ bắp, tim đập nhanh, đau đầu, đầy hơi, bệnh hô hấp, hệ tiêu hóa, lợi tiểu, bảo vệ thần kinh, thư giãn, …

4.1 Khả năng kháng nấm

Điều thú vị mà tinh dầu từ rễ cam tùng hương đem lại là khả năng kháng nấm. Các loại nấm gây bệnh cho người như Aspergillus flavus, A. fumigates, A. sulphureus, A. niger, Fusarium oxysporum, Mucor gragilis, Rhizopus stolonifer,… Điều này đã mở ra các nghiên cứu tìm phương pháp điều trị thay thế, giúp lựa chọn phù hợp trên nhiều đối tượng người bệnh.

4.2 Tinh dầu Cam tùng hương kích thích mọc tóc

Nghiên cứu năm 2009 và 2011 chỉ ra hoạt động thúc đẩy mọc tóc của nardin và axit jatamansic trong tinh dầu cam tùng hương. Kết quả cho thấy nồng độ tinh dầu 2% giúp rút ngắn thời gian mọc tóc và làm đen tóc hơn. Việc kết hợp tinh dầu từ rễ cam tùng hương với các loại tinh dầu, dầu nền khác giúp thúc đẩy tóc mọc tuyệt vời.

4.3 Đối với một số rối loạn thần kinh

Rối loạn cholinergic thường là cơ sở của một số rối loạn suy giảm thần kinh như bệnh Alzheimer. Một số tinh dầu tự nhiên và các hợp chất sinh học của tinh dầu được phân lập có thể hứa hẹn là phương pháp điều trị mới trong suy giảm thần kinh. Trong đó, một số các hợp chất phân lập (chủ yếu là monoterpenes và sesquiterpenes) từ tinh dầu cam tùng hương đã cho thấy hoạt động ức chế AchE.

Một số tác dụng lên thần kinh của tinh dầu cam tùng hương được biết đến như tác dụng tăng cường GABA và ngăn ngừa thiếu máu cục bộ não. Hơn nữa, jatamansone, hợp chất phổ biến nhất trong tinh dầu từ rễ cam tùng hương đã cho thấy tác dụng an thần trên chuột và khỉ. Người ta cũng được phát hiện tinh dầu này làm giảm sinh tổng hợp giảm mức 5-hydroxytryptamine, serotonin trong não thỏ.

4.4 Tác dụng chống viêm

Đáng lưu ý, tổng quan cho thấy chưa có nghiên cứu nào được công bố về tinh dầu cam tùng hương và các thành phần hoạt động chính của nó có tác động chống viêm và chữa lành vết thương. Tuy nhiên, các nghiên cứu trên chuột đã báo cáo rằng ngửi tinh dầu cam tùng hương có tác dụng an thần đáng kể, một phần có thể là do hoạt tính chống viêm của nó. Một nghiên cứu nhỏ cho thấy tinh dầu cam tùng hương ức chế đáng kể các yếu tố trung gian gây viêm như MCP-1, VCAM-1, ICAM-1, IP-10, I-TAC, …

Vì vậy, cần có các nghiên cứu toàn diện hơn nữa về cơ chế hoạt động sinh học và dược lý của tinh dầu cam tùng hương trong chống viêm.

4.5 Tinh dầu Cam tùng hương giúp diệt trừ côn trùng

Tinh dầu cam tùng hương có khả năng diệt trừ một số loại côn trùng trong nông nghiệp như: mọt cây (Liposcelis bostrychophila), mọt hại ngô (Sitophilus zeamais), mọt đỏ (Tribolium castaneum). Tinh dầu này có thể dùng trong các công thức diệt trừ và kiểm soát côn trùng, an toàn sinh học ở các kho lương thực. Cách làm này không tổn hại đến chất lượng sản phẩm cũng như sinh thái môi trường.

4.6 Khác

Tinh dầu cam tùng hương đã ghi nhận tác dụng giảm huyết áp, chống rối loạn nhịp, chống co giật. Tuy nhiên, các nghiên cứu về tác dụng trên đã quá cũ (năm 1958), kết quả chất lượng nghiên cứu suy giảm. Vì vậy, những tác dụng này chỉ mang giá trị tham khảo, không thể thay thế thuốc chữa bệnh.

5. Cách sử dụng tinh dầu cam tùng hương

5.1 Liệu pháp hương thơm

Tinh dầu cam tùng hương nổi tiếng với mùi hương của nó trong xông hơi và liệu pháp hương thơm. Ngày nay, liệu pháp hương thơm là một liệu pháp được nhiều người ưa chuộng. Mùi hương của tinh dầu để giúp bạn cải thiện sức khỏe tinh thần và thể chất. Có nhiều cách khác nhau trong liệu pháp mùi hương, tùy theo điều kiện mà bạn có thể áp dụng. Bạn cũng có thể phối hợp với các tinh dầu khác như đinh hương, trầm hương, phong lữ, oải hương, cam dại, … tạo ra mùi hương mà bạn yêu thích.

• Sử dụng máy khuếch tán tinh dầu là cách phổ biến hiện nay. Hơi nước từ máy khuếch tán sẽ giúp phân tán tinh dầu vào không khí.
• Bạn có thể pha loãng một vài giọt tinh dầu với 30 ml nước. Sau đó, lắc đều rồi phun lên tủ quần áo hoặc ga giường. Lưu ý: nồng độ tinh dầu nếu pha đậm có thể gây vệt ố, ảnh hưởng đến quần áo sáng màu.
• Bạn có thể ngửi trực tiếp từ chai lọ chứa tinh dầu. Tuy nhiên, cách này không được khuyến khích do nồng độ đậm đặc, có thể gây kích ứng đường hô hấp ở một số người nhạy cảm, hen suyễn.

5.2 Tinh dầu cam tùng hương làm dầu mát xa

Bạn có thể pha loãng tinh dầu cam tùng hương với các loại dầu nền để có loại dầu mát xa yêu thích. Loại dầu này có thể mát xa toàn thân hoặc từng bộ phận của cơ thể. Điều này giúp bạn thư giãn tinh thần, thả lỏng cơ bắp và có giấc ngủ ngon hơn.

Bạn có thể dùng tinh dầu cam tùng hương pha loãng nồng độ khoảng 2% để mát xa da dầu, giúp da đầu khỏe mạnh và dưỡng mọc tóc. Cách pha từ 10 – 15 giọt trong mỗi 30 ml dầu nền. Sau khi mát xa từ 10 – 15 phút, bạn chỉ cần gội đầu xả sạch tóc như bình thường.

Lưu ý: Bạn không nên thoa trực tiếp tinh dầu cam tùng hương chưa pha loãng lên da. Bạn nên kiểm tra xem bạn có bị dị ứng với tinh dầu này. Bạn nên bôi tinh dầu đã pha loãng ở một vùng da nhỏ. Sau đó đợi một ngày để xem có kích ứng gì không. Nếu không, bạn có thể bôi ở vùng da lớn hơn.

5.3 Pha vào nước tắm

Bạn có thể dùng tinh dầu cam tùng hương pha loãng nồng độ trên để pha vào nước tắm ấm. Tinh dầu đem lại cho bạn mùi thơm trên làn da và thư giãn tinh thần sau ngày dài làm việc.

5.4 Diệt trừ côn trùng

Tùy theo diện tích kho bãi, số lượng côn trùng mà bạn có thể pha nồng độ tinh dầu cam tùng hương khác nhau. Vì một số người có thể bị kích ứng với tinh dầu cam tùng hương nên cần lưu ý an toàn bảo hộ lao động khi tiến hành phun xịt.

6. Lưu ý an toàn khi sử dụng tinh dầu cam tùng hương

Hiện chưa được nghiên cứu rộng rãi về lợi ích của tinh dầu cam tùng hương đối với con người. Vậy nên có rất ít thông tin về các tác dụng phụ tiềm ẩn của tinh dầu này. Bạn chỉ nên sử dụng tinh dầu từ rễ cam tùng hương ngoài da như liệu pháp hương thơm. Bạn không bao giờ được uống tinh dầu này hoặc bôi tinh dầu gần mắt.

6.1 Kích ứng da

Những tác dụng phụ có thể gặp khi bôi tinh dầu tại chỗ như: ngứa, kích ứng, phát ban, mề đay, đỏ da, nhọt, bong tróc da, viêm nhiễm, … Nếu bạn bị dị ứng do sử dụng tinh dầu cam tùng hương, bạn nên ngừng sử dụng. Nên đến khám bác sĩ nếu các triệu chứng của bạn trở nên tồi tệ hơn. Để giảm nguy cơ kích ứng da, bạn hãy pha loãng dầu đúng cách trước.

6.2 Đối tượng nhạy cảm

Nhiều lợi ích của liệu pháp hương thơm đến từ việc hít các phân tử mùi hương của tinh dầu. Tuy nhiên, một số nhóm đối tượng đặc biệt như phụ nữ mang thai, đang cho con bú, trẻ em và vật nuôi nhạy cảm với nó. Nếu bạn thuộc nhóm đối tượng này thì nên tham khảo ý kiến của bác sĩ.

Một số người có cơ địa hen suyễn, bệnh phổi mạn tính thì phân tử tinh dầu bất kì đều có thể làm khởi phát bệnh. Nếu bạn cảm thấy khó thở sau khi hít phải với tinh dầu cam tùng hương, hãy ngưng tiếp xúc và tìm đến hỗ trợ y tế gần nhất. Những lần sau, bạn không nên tiếp xúc với tinh dầu này nữa vì nó có thể nguy hiểm đến tính mạng của bạn.

7. Quy cách đóng gói

8. Kết luận

Cam tùng là loài cây phổ biến ở vùng bắc Ấn Độ và Himalaya. Tinh dầu cam tùng hương được sử dụng rộng rãi trong y học bản địa, nghi thức tôn giáo, … Ngày nay, cần nhiều nghiên cứu đánh giá về tác dụng của tinh dầu cam tùng hương. Tuy nhiên, loài cây này đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng và tinh dầu của chúng đang bị pha tạp, làm giả. Bạn đọc cần lựa chọn sản phẩm tinh dầu thiên nhiên từ các nhà cung cấp uy tín và lưu ý cách sử dụng phù hợp với bản thân.

9. Tại sao chọn Kobi?

Kobi tự hào là nhà nhập khẩu và phân phối các loại tinh dầu thiên nhiên, dầu thực vật chất lượng cao với giá cả cạnh tranh tại Việt Nam từ 2011. Đối tác của chúng tôi là các nhà sản xuất, nhà xuất khẩu cung cấp nguồn thực vật bền vững từ hơn 10 quốc gia, thu mua cây trồng từ nơi chúng phát triển tự nhiên và dồi dào. Mỗi đơn hàng đều đi kèm với GC-MS, COA và SDS để chứng minh dầu của chúng tôi là 100% nguyên chất và tự nhiên. Sự hài lòng của khách hàng là ưu tiên hàng đầu của chúng tôi và chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc của bạn. Hãy liên hệ ngay hôm nay để tìm hiểu cách chúng tôi có thể giúp công việc của bạn phát triển như thế nào nhé!

10. Các chứng chỉ/chứng nhận

• GC/MS Test.
• Food Safety and Standards Authority of India
• GMP
• Halal
• ISO 9001: 2015

Tài liệu tham khảo

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7464919/
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5805555/
3. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0378874119304106
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3113354/