Tinh dầu Hoắc Hương

Hoắc hương, một loại thảo mộc được biết đến với nhiều lợi ích tuyệt vời với mùi hương đặc trưng cùng vị ngọt đắng, hơi cay và có tính ôn. Mặc dầu hoắc hương mọc khá khá phổ biến trong tự nhiên nhưng vẫn còn nhiều người vẫn chưa rõ công dụng chữa bệnh của chúng. Một trong những chế phẩm từ hoắc hương mang lại nhiều tác dụng nhất chính là tinh dầu hoắc hương. Vậy tinh dầu hoắc hương là gì? Chúng có nguồn gốc từ đâu? Những điều cần lưu ý khi sử dụng tinh dầu hoắc hương là gì? Bài viết dưới đây sẽ đem lại cho bạn một cái nhìn tổng quan nhất về loại thực vật này nhé!

1. Mô tả thực vật

Cây Hoắc hương được biết đến với tên khoa học là Herba Pogostemonis, thuộc họ Hoa môi (Lamiaceae). Hoắc hương còn có một số tên gọi khác như Quảng Hoắc hương, Thổ Hoắc hương.

Hoắc hương có  nguồn gốc ở các quốc gia thuộc khu vực có khí hậu nhiệt đới của châu Á. Ở Trung Quốc, Hoắc hương chủ yếu được sản xuất ở các tỉnh Quảng Đông và Hải Nam.

Đặc điểm mô tả về loại thực vật này:

• Hình dáng: hoặc hương là thảo mộc lâu năm, mọc giống cây bụi. Cây có độ cao từ 30 – 100cm.
• Nhành cây: nhành non có màu xanh và dạng hình vuông, nhánh cây già thường có màu xám hình tròn
• Lá: lá Hoắc hương có hình thoi với chóp nhọn, phần rìa lá có răng cưa đối xứng hai bên, đồng thời trên bề mặt lá có một lớp lông tơ và bề mặt dưới lá có lông nhiều hơn. Khi chà lá, Hoắc hương đem lại mùi thơm đặc trưng có vị hơi đắng và cay nồng.
• Hoa: thường là màu tím hoa cà hoặc tím đậm, nhụy bên trong nở ra màu trắng. Hoa Hoắc hương mọc thành cụm xim co ở kẽ lá hoặc ngọn cành.
• Quả: quả bế có hạt cứng.

Thành phần các hoạt chất có trong cây Hoắc hương:

Hoắc hương có mùi hương đặc trưng, đặc biệt khi chà mạnh lá vào nhau, đó là dấu hiệu đặc trưng của cây có tinh dầu. Theo các thông tin nghiên cứu đã chỉ ra, Hoắc hương có chứa tinh dầu với hàm lượng 1,2% bao gồm các chất như:

• Alcohol patchoulic chiếm tỉ lệ 45%
• Patchoulen chiếm 50%.
• 5% còn lại là những hoạt chất khác như aldehyd cinnamic ,benzaldehyde, eugenol, cadinen, epiguai pyridine và sesquiterpene.

2. Tinh dầu hoắc hương là gì?

Tinh dầu Hoắc hương được chiết xuất từ lá bằng phương pháp chưng cất hơi nước.

Phương pháp chưng cất với lá được tiến hành cụ thể như sau:

• Đầu tiên, thu hoạch lá và thân của cây rồi phơi khô.
• Sau đó, bỏ lá và thân đã được phơi khô vào buồng lớn.
• Tiếp đó, sử dụng hơi áp suất và cho chúng lưu thông khắp buồng nhằm giải phóng tinh dầu.

Tại thời điểm này, tinh dầu hóa hơi với hơi nước và sau đó hỗn hợp trên sẽ được đưa qua một ống l

3. Thành phần cấu tạo tinh dầu hoắc hương

Trong tinh dầu hoắc hương có chứa thành phần hóa học có đặc tính chống viêm, kháng khuẩn, chống oxy hóa,.. và các công dụng khác đem lại các lợi to lớn cho sức khỏe bao gồm:

• Patchoulol.
• Caryophyllene.
• α-Bulnesene.
• α-Guaiene.

Vai trò của mỗi thành phần kể trên trong tinh dầu là gì?

• Patchoulol giúp: giúp cân bằng cảm xúc cũng như giúp làm dịu tâm trạng.
• Caryophyllene: có khả năng kháng viêm, kháng vi khuẩn. Ngoài ra, caryophyllene còn có khả năng chống trầm cảm. Không những vậy đây còn là chất chống oxy hóa khá tốt. Hơn nữa, thành phần này còn có khả năng giúp giảm đau và bảo vệ các tế bào thần kinh.

4. Các lợi ích tuyệt vời của tinh dầu hoắc hương

4.1. Cải thiện sức khỏe và chữa lành các tổn thương

Chữa lành vết thương cùng khả năng kháng viêm hiệu quả

Từ các thông tin đã được nghiên cứu, các loại vi khuẩn gây bệnh thường sử dụng những vật chất như màng sinh học cùng các yếu tố độc lực để xâm chiếm vật chủ một cách hiệu quả. Khi cơ thể bị tổn thương, có thể là từ các vết rách mà vi khuẩn sẽ xâm nhập và gây ra tình trạng nhiễm trùng.

Hơn nữa, một nghiên cứu gần đây đã quan sát và chỉ ra rằng tinh dầu hoắc hương có thể làm phá vỡ màng sinh học đồng thời tinh dầu này còn có thể loại bỏ hoặc vô hiệu hóa một số yếu tố độc lực đến từ các chủng vi khuẩn rất nguy hiểm, đó là Staphylococcus aureus (MRSA) kháng kháng sinh methicillin .

Nhằm đánh giá vai trò khi pha trộn một số loại tinh dầu lại với nhau (bao gồm cả tinh dầu hoắc hương). Nghiên cứu này ra đời nhằm đánh giá liệu hỗn hợp này có thể gây ức chế sự phát triển của các nhóm vi khuẩn hay không, cụ thể:

• Pseudomonas aeruginosa
• Staphylococcus aureus
• Streptococcus pneumoniae.

Kết quả thu được: khả năng ức chế vi khuẩn của hỗn hợp tinh dầu (đã pha trộn tinh dầu hoắc hương) nhìn chung tương tự như khi đánh giá khi dùng xà phòng lỏng.

Ngoài ra, để nói về khả năng làm lành vết thương, tinh dầu hoắc hương có đặc tính tái sinh mô đồng thời có thể giúp kích thích sự hình thành tế bào da mới. Nhờ vậy mà Hoắc hương mới có thể giúp chữa lành vết thương.

Điều trị cũng như phòng ngừa tình trạng nhiễm trùng

Trong dầu hoắc hương chứa các thành phần hóa học chính, đặc biệt có caryophyllene có khả năng kháng viêm, kháng khuẩn, kháng nấm đặc hiệu.

Chính vì thế tinh dầu hoắc hương còn được sử dụng để khử trùng vết thương, làm giảm tình trạng sưng viêm. Không những vậy, chúng còn vô cùng hiệu quả trong việc chống lại nhiễm trùng từ các các vết sưng tấy, các vết côn trùng cắn hoặc những tổn thương có liên quan đến tình trạng loét da, rách da,..

Có rất nhiều nghiên cứu được ra đời để tìm hiểu chuyên sâu về tình trạng sưng viêm cũng như đánh giá khả năng kháng khuẩn của dầu hoắc hương. Cụ thể

• Trước hết, tình trạng sưng tấy thường được hiểu là phản ứng viêm của cơ thể. Và trong một nghiên cứu gần đây trên động vật (chuột) đã cho thấy thành phần trong tinh dầu hoắc hương đã giúp làm giảm tình trạng sưng tấy do hóa chất gây ra ở bàn chân và tai của chúng.
• Hơn nữa, các tế bào miễn dịch tạo ra nhiều loại hóa chất liên quan đến các triệu chứng viêm. Vào năm 2011, một nghiên cứu được tiến hành trên hoắc hương và báo cáo rằng:
  Khả năng tiền xử lý các tế bào miễn dịch được gọi là đại thực bào bằng rượu có chứa dầu hoắc hương giúp làm giảm mức độ phản ứng của cơ thể khi các tế bào bị kích thích.

Nói chung, những phát hiện này đã đem lại những hứa hẹn về tinh dầu hoắc hương trong việc điều trị tình trạng kháng viêm, kháng nấm khi cơ thể bị nhiễm trùng (do nhiều nguyên nhân).

Khả năng lợi tiểu (giúp giảm lưu giữ dịch cơ thể)

Một trong những lợi ích đáng nhắc đến của tinh dầu hoắc hương mà không phải bất cứ tinh dầu nào cũng mang lại được chính là khả năng giảm lưu giữ nước bên trong cơ thể.

Giảm thể tích chất lỏng còn được hiểu nôm na chính là tính lợi tiểu, lúc này lượng chất lỏng dư thừa sẽ bị tống ra khỏi cơ thể. Nhờ vậy, tình dầu hoắc hương đã có thể làm giảm bọng mắt, tình trạng đầy hơi cũng như sự phù nề trên bàn chân.

Giúp an thần, tăng cảm giác ngủ ngon

Ngoài công dụng thư giãn như các tinh dầu khác, dầu hoắc hương còn có thể đem lại tác dụng an thần. Nhờ vậy có thể giúp điều trị chứng mất ngủ rất hiệu quả.

Một giấc ngủ ngon cùng một tinh thần thoải mái có thể giúp thúc đẩy và cải thiện chất lượng cuộc sống. Cụ thể sức khỏe sẽ được cải thiện hơn, tinh thần sảng khoái và tập trung cao độ vào công việc. Do đó, công việc cũng sẽ năng suất hơn.

Để giấc ngủ trở nên ngon hơn và sâu hơn, có thể nhỏ từ 1 – 2 giọt tinh dầu lên gối, chà vào tay và đưa lên mũi hít. Hoặc cũng có thể đơn giản là lan tỏa mùi hương bằng máy khuếch tán, đèn xông tinh dầu.

4.2. Chăm sóc da

Giảm Sẹo

Tinh dầu hoắc hương đặc trưng với khả năng tái tạo mô cũng như giúp điều chỉnh các tế bào trở nên dễ dàng hơn mà chúng thường được sử dụng để làm lành và giảm màu thâm của vết sẹo sau chấn thương.

Dưỡng ẩm hiệu quả, đặc biệt với làn da khô nứt

Tinh dầu hoắc hương được sử dụng để dưỡng ẩm cho da nhờ vào khả năng giữ ẩm cực tốt cho da.

Có thể sử dụng chúng bằng cách thêm một vài giọt tinh dầu vào kem dưỡng của cơ thể rồi thoa hỗn hợp trên đều khắp cơ thể, ngay lập tức làn da sẽ trở nên ẩm mượt và căng mịn.

Để cải thiện tình trạng khô nứt của da hoặc đơn giản chỉ muốn dưỡng ẩm có một làn da mềm mịn thì nên sử dụng hàng ngày để có được kết quả tốt nhất.

Làm giảm các triệu chứng khi mắc bệnh Eczema (chàm)

Nhờ vào đặc tính sát trùng cũng khả năng giữ ẩm đã được trình bày bên trên, tinh dầu hoắc hương rất tốt cho việc làm giảm mức độ triệu chứng của bệnh chàm.

Có thể phát huy khả năng này của tinh dầu hoắc hương, chỉ cần dùng từ 2 – 3 giọt hoắc hương hòa với sữa tắm và thoa đều thì thu được kết quả rõ rệt.

*** Bệnh chàm hay còn được gọi là Eczema được hiểu là tình trạng viêm da sẩn mụn nước, căn bệnh này gây nên các triệu chứng như những cơn ngứa ngáy, mang lại cảm giác khó chịu cho người bệnh.

Có đặc tính chống lão hóa

Hoắc hương là một trong các tinh dầu đem lại khả năng chống lão hóa vô cùng hiệu quả. Nhờ vào đặc tính chống lão hóa tuyệt vời của hoắc hương mà chúng được sử dụng để tạo ra một loại huyết thanh chống lão hóa. Chế phẩm có chứa dầu hoắc hương này giúp làm giảm nếp nhăn đồng thời cải thiện rõ rệt các nếp nhăn đã hình thành trước đó.

Để tin tưởng hơn khả năng chống lão hóa của tinh dầu, dưới đây là một số nghiên cứu được tiến hành trên động vật và đã chứng minh điều này

• Vào năm 2014, một nghiên cứu năm đã tiến hành điều trị chuột bằng tinh dầu hoắc hương trong vòng 2 giờ. Tiếp sau đó cho chúng tiếp xúc với bức xạ tia cực tím. Đây là bức xạ có thể làm lão hóa và tổn thương da. Khi sử dụng nhiều thử nghiệm khác nhau, các nhà khoa học đã đánh giá tác dụng bảo vệ tiềm năng của dầu hoắc hương.
• Ngoài ra, các nhà nghiên cứu đã phát hiện rằng những con chuột được điều trị bằng dầu hoắc hương sẽ ít hình thành nếp nhăn hơn và tăng hàm lượng collagen trong cơ thể

Kết quả về khả năng chống lão hóa của tinh dầu hoắc hương trên động vật rất lạc quan. Do đó, các nhà khoa học sẽ tiếp tục nghiên cứu sâu hơn trên người để đánh giá liệu chúng có thật sự hiệu quả hay không.

4.3. Chăm sóc tóc chắc khỏe

Tăng cường khả năng phát triển của tóc

Tinh dầu hoắc hương giúp ngăn chặn vi khuẩn cũng như các chất kích thích. Nhờ vậy mà chúng có thể giữ cho da đầu khỏe mạnh để thúc đẩy sự phát triển của tóc một cách khỏe mạnh. Cụ thể tóc sẽ trở nên dày và khỏe khoắn hơn.

Ngoài ra, tinh dầu hoắc hương còn có tác dụng giúp dưỡng ẩm và làm đẹp mái tóc bị khô xơ. Chỉ cần pha một vài giọt dầu hoắc hương vào chai dưỡng tóc sau đó mang ủ hoặc mát-xa thì tóc sẽ trở nên bóng mượt hơn.

Làm giảm tình trạng rụng tóc

Nhờ đặc tính kích thích sự co thắt cơ mà tinh dầu hoắc hương có thể ngăn chặn tình trạng rụng tóc.

Để cải thiện tình trạng rụng tóc này, thông thường có thể pha loãng tinh dầu cùng dầu nền để ủ tóc. Sau đó, mát-xa chân tóc hoặc nhỏ vào dầu gội đầu giúp tóc chắc khỏe, giảm thiểu tình trạng xơ rối.

5. Sử dụng tinh dầu hoắc hương như thế nào cho hiệu quả?

5.1. Một số cách dùng tinh dầu hoắc hương thường gặp

Dùng trực tiếp trên da

Theo các khuyến cáo trước đó, tinh dầu phần lớn khi sử dụng đều ở dạng tinh khiết tức nồng độ 100%. Tuy nhiên khi sử dụng trên da thì cần phải pha loãng và nồng độ pha loãng còn phải phụ thuộc vào mức độ tổn thương cũng như tùy vào từng loại da.

Do vâyj, theo Hiệp hội Quốc gia về Liệu pháp Hương thơm, hầu hết các hỗn hợp tinh dầu được sử dụng để thoa trực tiếp trên da nên được pha loãng và chỉ chứa từ 1 – 5% tinh dầu.

Các loại tinh dầu dùng để bôi nên được pha loãng trong dầu nền (base). Có rất nhiều loại dầu nền khác nhau và khá phổ biến như:

• Dầu jojoba
• Dầu hạt nho
• Dầu bơ.

Tốt nhất nên tiến hành kiểm tra bằng cách nhỏ một vài giọt tinh dầu lên da hoặc có thể sử dụng miếng dán trước khi sử dụng dầu hoắc hương trên da để kiểm tra nguy cơ kích ứng của tinh dầu hoắc hương trên da.

Liệu pháp hương thơm (hít)

Tinh dầu hoắc hương cũng có thể được sử dụng để trị liệu bằng hương thơm thông qua các phương pháp như:

• Phương pháp xông hơi trực tiếp
• Hoặc có thể sử dụng máy khuếch tán tinh dầu.

Cũng giống như với các phản ứng tại chỗ đã nói ở trên, để giảm kích ứng, cần phải pha loãng tinh dầu một cách thích hợp.

Một số lưu ý khi thực hiện liệu pháp xông tinh dầu

• Nên xông ở nơi thoáng gió
• Nên nghỉ ngơi sau mỗi 30 phút xông hơi. Điều này là do nếu kéo dài thời gian tiếp xúc với tinh dầu mà không có thời gian nghỉ ngơi có thể dẫn đến các triệu chứng đau đầu, buồn nôn hoặc chóng mặt.

5.2. Các công thức khi dùng chung với tinh dầu hoắc hương

Dưới đây là một số công thức pha trộn tinh dầu hoắc hương với mục đích

Dưỡng da

• Đầu tiên, trộn đều dầu hoắc hương với dầu nền (như dầu oliu, dầu dừa…) theo tỉ lệ 1:30
• Tiếp đó, xoa bóp hỗn hợp trên lên da cho làn da sáng khỏe và trẻ trung.
• Lưu ý, có thể không cần cho dầu nền khi sử dụng vì tinh dầu hoắc hương có đặc tính tương đối nhẹ.

Để sở hữu một mái tóc chắc khỏe và bóng mượt

• Có thể thực hiện bằng cách thêm một vài giọt tinh dầu vào dầu gội hoặc trộn với dầu nền cùng một vài giọt tinh dầu vỏ bưởi
• Tiếp theo, mát-xa nhẹ nhàng lên tóc và chân tóc. Nên dùng thường xuyên để có mái tóc mềm mượt đặc biệt là ở những mái tóc bị hư tổn, khô xơ.

6. Các lưu ý khi sử dụng

Tinh dầu hoắc hương thường không gây kích ứng hoặc phản ứng dị ứng khi thoa trực tiếp lên da. Tuy nhiên, tốt nhất nên cẩn thận, kiểm tra rõ ràng nồng độ của tinh dầu hoắc hương nếu trước đó đã dùng. Trường hợp chưa dùng qua thì nên kiểm tra vài giọt trước ngoài da để đánh giá các phản ứng không mong muốn.

Lưu ý, không bao giờ được thoa tinh dầu hoắc hương tinh khiết (100%) chưa được pha loãng lên da.

Ngoài ra, tinh dầu hoắc hương có thể ảnh hưởng đến quá trình đông máu. Chính vì thế, cần phải lưu ý khi sử dụng tinh dầu hoắc hương trên các đối tượng sau :

• Người bệnh đang dùng thuốc chống đông máu.
• Các đối tượng gần đây đã hoặc sắp phải trải qua một cuộc phẫu thuật lớn.
• Người bệnh bị rối loạn chảy máu (bệnh máu khó đông)

Tuyệt đối không bao giờ được sử dụng tinh dầu trực tiếp bằng đường uống vì khả năng gây độc của tinh dầu khá cao. Do đó dù muốn sử dụng theo bất cứ đường dùng nào cũng phải tham khảo ý kiến của các bác sĩ một cách cẩn thận trước khi quyết định dùng.

7. Các chứng chỉ/chứng nhận

• GC/MS Test.
• Food Safety and Standards Authority of India
• GMP
• Halal
• ISO 9001: 2015

Tài liệu tham khảo

1. Thông tin về cây hoắc hương. https://en.wikipedia.org/wiki/Pogostemon
2. Tổng quan về hoắc hương. https://applications.emro.who.int/imemrf/Pak_J_Pharm_Sci/Pak_J_Pharm_Sci_2013_26_6_1173_1179.pdf
3. Những thông tin về hoắc hương: https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-213/patchouli-oil
4. Công dụng của dầu hoắc hương: https://www.healthline.com/health/patchouli-oil
5. Những điều cần lưu ý khi sử dụng tinh dầu nói chung. https://www.healthline.com/health/are-essential-oils-safe#topical-use