Cây dạ hoa Harshiangar (Nyctanthes arbor-tristis) được tìm thấy tự nhiên ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới trên thế giới. Mặc dù được biết đến là một loại cây bụi làm cảnh nhưng nó rất giàu giá trị y học và dược tính. Trong đó, tinh dầu Harshiangar vừa mang đến trải nghiệm hương thơm độc đáo, vừa đem lại đa dạng lợi ích sức khỏe. Dưới đây là những thông tin thú vị về tinh dầu dạ hoa này mà Kobi thu thập được.

1. Đôi nét về thực vật

1.1 Thông tin chung

Họ thực vật: Oleaceae;

Chi thực vật: Nyctanthes L;

Tên khoa học thực vật: Nyctanthes arbor-tristis;

Tên thường gọi khác:

• Tiếng anh: Coral jasmine, Night jasmine;
• Tiếng Hin-ddi: Harshiangar, Sihau, Seoli;
• Tiếng Phạn: Parijata, Parijath;
• Tiếng Bengali: Sephalika, Seoli;
• Tiếng Việt: dạ hoa, lai cua…

Theo tài liệu, Nyctanthes arbor-tristis Linn. có nguồn gốc từ Nam Á, và được tìm thấy ở miền bắc Pakistan và Nepal. Bên cạnh đó, quần thể thực vật này còn xuất hiện tại khu vực miền Bắc Ấn Độ,  miền Nam Thái Lan, Indonesia, Sri Lanka…

Chúng thường mọc trên bãi đá ở sườn đồi và phát triển kém trong các khu rừng khô rụng lá. Ngoài ra, đất mùn cũng là nơi phát triển ưa thích của cây Harshiangar.

Nyctanthes arbortristis L. là một loại cây bụi lớn có hoa thơm nở vào lúc hoàng hôn và kết thúc vào lúc bình minh. Hoa của thực vật này được cho là có hương thơm “tương tự như hoa nhài”. Vì thế, chúng còn được mệnh danh là “hoa nhài đêm”-Night jasmine. Trong tiếng Hy Lạp, “Nyctanthes” cũng có nghĩa là “ban đêm”, phù hợp với nhịp điệu nở hoa của loài.

1.2 Mô tả thực vật

Thực vật N. arbor-tristis có thể phát triển đến chiều cao 10. (Sasmal D và cộng sự, 2007)

Vỏ cây có màu xám đen hoặc nâu, sần sùi và chắc. Bề mặt thường có lốm đốm do lớp vỏ hình tròn bong ra và loang lỗ tại các vùng màu nâu xám. Ngoài ra, vỏ bên trong có màu trắng kem, mềm với vùng mạch “phloem” có thể nhìn thấy rõ ràng và không xẹp. (Biswas et al., 2011)

Lá mọc đối, dạng hình trứng đầu nhọn, với mép lá thường nguyên vẹn hoặc có răng cưa ít. Kích thước lá khoảng dài 6-12 cm và rộng 2-6,5 cm. Cuống lá có lông dài khoảng 5-10mm, có rãnh trọc dục.

Hoa nhỏ và có mùi thơm đặc trưng với các lá mầm hình tam giác mảnh, có lông và ngắn. Những bông hoa có sáu cánh có thể dễ dàng nhìn thấy nhưng những bông hoa có năm, bảy, tám và chín cánh thì hiếm hơn. Hoa thường nở từ tháng 7 đến tháng 10 và bao gồm các cánh hoa màu trắng cố định vào một ống tràng màu cam sáng.

Lá bắc hình trứng rộng, dài 6-10mm, hình chóp, có lông ở cả hai mặt, đài hoa dài 6-8mm.

Quả hình tim, dẹt, màu nâu, có hai phần, mỗi phần chứa một hạt. Hạt bị nén, có nhiều chất béo, với màng cứng dày. Lớp ngoài lớn, trong suốt và có nhiều vân mạch.

1.3 Thành phần cấu tạo thực vật

Tổng quan cây dạ hoa gồm các chất chính như carbohydrate, protein, acid amin, ancaloid, flavonoid, nhựa cây, tinh dầu, glycoside, saponin…Cụ thể trên từng bộ phận:

• Rễ: Phần rễ của cây bao gồm alkaloid, tannin, glycoside, beta-sitosterol và axit oleanolic (Sunil Ashokrao Nirmal et al., 2012).
• Thân cây: glycoside naringenin, β-sitosterol…;
• Lá: arborside-A, arborside-B, C, D, nyctanthine, D-manitol, flavone, asastragalin, methyl salicylate, oleanolic acid, nyctanthic acid, tannic acid,  amyrin, hentriacontane, ascorbic acid, glycoside, b-sitosterol, lupeol, volatile oil, glucose,  fructose,  carotene and benzoic acid…
• Hoa: Cyclohexylethanoid, rengyolone, 6-O-transcinnamoyl-7-O-acetyl-6-beta-hydroxylogan, tinh dầu, D-mannitol, tannins, glucose, carotenoids,…Ngoài ra, những bông hoa được báo cáo có chứa chất tạo màu Nyctanthin (giống với α-crocetin từ nghệ tây).
• Hạt: D-Glucose & D-Mannose, Arbortistoside- A, B, D and E, Nyctanthoside, Nyctoside. Ngoài ra còn có acid béo như linoleic, oleic, lignoceric, stearic, palmitic, myristic, nyctanthic acid và 3,4-secotriterpene acid.

Nhờ những thành phần hóa học kể trên mà mỗi bộ phận của cây dạ hoa đều có thể hữu ích trong các bệnh khác nhau.

1.4 Ứng dụng của cây dạ hoa

Toàn bộ cây bao gồm lá, hoa, vỏ, hạt và thân của nó được biết là có các đặc tính y học tuyệt vời. Cây đã được sử dụng trong các phương pháp chữa bệnh truyền thống và thay thế khác nhau trong hơn hàng nghìn năm. Chẳng hạn như:

• Người ta đã chứng minh rằng hoa N. arbortristis thể hiện các hoạt tính sinh học có lợi khác nhau. Bao gồm chống co thắt, chống đái tháo đường, chống giun sán và các hoạt động kích thích miễn dịch, chống viêm và bảo vệ gan. (Sandhar và cộng sự, 2011)
• Hạt, hoa và lá có các hoạt tính kích thích miễn dịch, bảo vệ gan, kháng khuẩn, kháng vi rút và kháng nấm. (Puri và cộng sự, 1994)
• Hoa có thể được sử dụng như nguồn thuốc nhuộm màu vàng cho quần áo (Vankar và cộng sự, 2005).
• Hoa còn được sử dụng như chất khử trùng, chất làm se, kháng sinh, long đờm, thuốc bổ tóc và trong điều trị mụn nhọt và các bệnh ngoài da khác nhau.
• Lá: Lá của cây được dùng để chữa các bệnh như đau thần kinh tọa, thấp khớp…Nước ép lá pha với mật ong được dùng để chữa ho và hạ sốt.
• Ngoài ra, chiết xuất từ cây dạ hoa còn được ứng dụng trong liệu pháp hương thơm, tinh dầu…

2. Tinh dầu dạ hoa là gì?

2.1 Thông tin chung

Tinh dầu dạ hoa (Harshiangar Essential Oil) được chiết xuất chủ yếu từ phần hoa hoặc lá của thực vật Nyctanthes arbor-tristis. Tuy nhiên có lẽ, tinh dầu từ hoa Harshiangar phổ biến hơn cả. Thông qua phương pháp chủ yếu là chưng cất hơi nước thu được tinh dầu Harshiangar có đặc tính như:

• Dung dịch lỏng;
• Màu vàng nhạt, trong suốt;
• Hương hoa chủ đạo, được mô tả là tương tự như hoa nhài Jasmine. Điều này được giải thích là do sự hiện diện trùng lặp của một số thành phần dễ bay hơi ở cả hai loài Jasminum và N. arbortristis. Do đó, N. arbortristis có thể được sử dụng thay thế cho hoa nhài với mục đích hương thơm.

2.2 Thành phần của tinh dầu dạ hoa

Nghiên cứu đã phát hiện gần 50 thành phần hóa học của tinh dầu dạ hoa (Harshiangar Essential Oil). Bao gồm các hợp chất nổi bật như:

• Phytol ((3,7,11,15-tetramethyl-2-hexadecene-1-ol), phytone;
• Methyl palmitate;
• Linalool, eucarvone, nonadecane, methyl myristate, methyl stearate, cis-9-tricosene, n -pentacosane, geranylgeraniol…
• Các hợp chất như isophorone, ionones và safranal có thể được hình thành do sự phân hủy nhiệt của các carotenoid có trong hoa N. arbortristis do nhiệt được áp dụng trong quá trình chưng cất thủy lực.

Lưu ý rằng, tinh dầu dạ hoa sẽ có khác biệt về số lượng thành phần, tùy thuộc vào:

• Môi trường sống;
• Khí hậu và thời tiết nơi loài Nyctanthes arbor-tristis sinh trưởng;
• Giai đoạn sinh trưởng;
• Phương pháp thu hoạch;
• Bảo quản sản phẩm tinh dầu Harshiangar…;

2.3 Bảo quản tinh dầu dạ hoa như thế nào?

• Bảo quản tinh dầu dạ hoa trong lọ thủy tinh có nắp và giữ kín sau khi dùng. Thời hạn sử dụng sản phẩm được khuyến nghị sau khi mở nắp thông thường là khoảng 6 tháng. Chú ý các khuyến cáo và hướng dẫn của nhà sản xuất thường được in ấn cụ thể trên nhãn sản phẩm.
• Với mục đích kéo dài tuổi thọ của sản phẩm, tinh dầu dạ hoa có thể đem cất trong ngăn mát tủ lạnh hay đặt tại vị trí thoáng mát…
• Trong quá trình sử dụng, nếu tinh dầu từ loài N. arbortristis xuất hiện tình trạng mùi lạ, ôi thiu, bị oxy hóa…thì hãy loại bỏ chúng ngay.
• Để ngăn chặn rủi ro không đáng có, nên để tinh dầu Harshiangar tránh xa tầm tay trẻ nhỏ.

3. Lợi ích đến từ tinh dầu dạ hoa

3.1 Trong y học dân gian

Từ lâu, kinh nghiệm nhân dân đã sử dụng thực vật dạ hoa trong nhiều khía cạnh y học.

• Theo y học dân gian, hoa Nyctanthes arbortristis có vị đắng, với nhiều tác dụng nổi bật. Ví dụ như làm se, tiêu thũng, điều trị rối loạn dạ dày…
• Ngoài ra, dân gian còn biết ứng dụng chiết xuất này như loại thuốc bổ cho tóc trong việc ngăn ngừa tóc bạc và hói đầu (Sasmal et al., 2007).
• Theo truyền thống, hoa cũng được sử dụng để kích thích kinh nguyệt (Champa và cộng sự, 2012).

3.2  Tiềm năng chống ung thư

Dù còn khá mới mẻ, nhưng tiềm năng chống ung thư từ chiết xuất cây dạ hoa được đánh giá khá cao. Trong một số nghiên cứu ghi nhận, chúng có đặc tính gây độc tế bào ung thư cổ tử cung HeLa, dòng tế bào gan HepG2. Tuy nhiên, những phát hiện này chỉ mới được chứng minh trong phòng thí nghiệm. Vì vậy cần phải có thêm những báo cáo thực nghiệm lâm sàng khác để đưa ra kết quả chính xác đầy hứa hẹn về hoạt tính sinh học, chống ung thư của thực vật N. arbortristis.

3.3 Hỗ trợ giảm đau nhức

Với đặc tính chống đau khớp, chống viêm và giảm đau mạnh mẽ, tinh dầu Harshiangar là một loại dược liệu được y học cổ truyền Ấn Độ-Ayurvedic khuyến khích sử dụng để điều trị các chứng đau và viêm. Nó có hiệu quả cao trong:

• Cơn đau nhức khó chịu ở hệ thống vận động, đau đầu…;
• Tình trạng sưng viêm liên quan đến khớp, cơ xương;
• Căng cơ và đau cơ bắp;

Tại Trường Đại học Dược VES&K.M và trường Cao đẳng Dược Kundnani, Mumbai, Ấn Độ đã tiết lộ thông tin thú vị khác là, chiết xuất từ cây dạ hoa có thể hiệu quả đối với viêm khớp do Gout gây ra. Đây là bệnh lý hình thành chủ yếu do sự lắng đọng của tinh thể urat trong khoang hoạt dịch.

Đặc biệt, khi kết hợp với thao tác massage, hiệu quả của tinh dầu này được nâng cao. Nhờ giải phóng sự ứ đọng của chất lỏng dư thừa gây sưng viêm trong trường hợp thấp khớp và các vấn đề liên quan khác.

3.4 Chống oxy hóa

Gốc tự do không là gì khác ngoài các nguyên tử hoặc phân tử gây ra tổn thương tế bào. Cơ thể con người đòi hỏi một lượng lớn chất chống oxy hóa để bảo vệ và chống lại tác hại của các gốc tự do ảnh hưởng đến các tế bào khỏe mạnh trong cơ thể. May mắn thay, thực vật Harshiangar nói chung và tinh dầu của chúng đã được chính minh là nguồn cung cấp dồi dào của chất chống oxy hóa tự nhiên. Nhờ vậy mà giúp chống lại các tác động bất lợi của các gốc tự do và ngăn ngừa các triệu chứng sớm của lão hóa và sự phát triển của các tế bào ung thư.

Hơn thế, tinh dầu dạ hoa còn hữu ích trong việc kích thích hệ miễn dịch

Bên cạnh đó, một báo cáo khác cũng ghi nhận rằng, hoạt động chống oxy hóa chính của thực vật nằm ở phần cuống màu cam của hoa.

3.5 Kháng khuẩn và virus

Tinh dầu dạ hoa Harshiangar là một phương thuốc tự nhiên hiệu quả để chống lại vi rút có hại và các vi sinh vật khác. Theo đó, chúng có thể chống lại:

• Staphylococcus aureus (Vi khuẩn gram dương);
• Vi khuẩn gram âm như Escherichia coli, Aspergillus niger và Pseudomonas aeruginosa;
• Vài nghiên cứu khác còn cho thấy sự hiệu quả của tinh dầu trong việc chống lại một số virus. Ví dụ như loại virus Semliki Forest, hay virus gây viêm cơ tim…

Nhờ hợp chất chính eugenol và các dẫn xuất của chúng là eugenol -5- aldehyde và axit 5-allyl-2-hydroxy-3-methoxybenzenesulfonic được đánh giá tích cực về hoạt tính kháng khuẩn đối với:

• Klebsiella pneumoniae và Pseudomonas aeruginosa bằng phương pháp đĩa;
• Fusarium oxysporum bằng phương pháp khuếch tán giếng thạch;

Dù chỉ là kết quả trong phòng thí nghiệm, nhưng thông tin trên là những tín hiệu tích cực trong việc ứng dụng lợi ích của thực vật này trong cuộc sống tương lai.

3.6 Liệu pháp hương thơm

Tương tự như những loại tinh dầu bay hơi khác, tinh dầu dạ hoa được ưa chuộng và hữu ích trong quá trình thiền định, nghi lễ tâm linh, tập yoga…Cùng với hương thơm tựa như hoa nhài Jasmine, giúp chúng ta:

• Thư giãn trí não;
• Ổn định tâm trí;
• Mở mang tâm hồn;
• Yên bình trong cảm xúc;
• Đánh tan ức chế căng thẳng;

Bên cạnh đó, trong thực tế hương thơm từ dạ hoa cũng có thể là “khắc tinh” của một số loài côn trùng khó chịu. Chẳng hạn như muỗi, ruỗi, bọ…nhờ những hợp chất có hoạt tính diệt côn trùng.

3.7 Tinh dầu dạ hoa lợi hô hấp

Bên cạnh đó, tinh dầu Harshiangar là chiết xuất đầy hứa hẹn trong hoạt động có lợi cho hô hấp, thông qua đặc tính nổi bật. Có thể kể đến như tính thông mũi, chống co thắt, loãng đờm, ngăn chặn những cơn ho…khó chịu. Vì vậy mà đây sẽ là sự lựa chọn phù hợp khi bạn gặp vấn đề rối loạn hô hấp như cảm cúm, ho, cảm lạnh, tắc nghẽn đường thở…

4. Gợi ý một số cách sử dụng tinh dầu dạ hoa

4.1 Tinh dầu dạ hoa dùng qua đường hô hấp

• Khuếch tán tinh dầu dạ hoa thông qua thiết bị như máy xông, máy khuếch tán tinh dầu…
• Xông hơi bằng tinh dầu dạ hoa sẽ truyền dẫn hơi nước tác động trực tiếp đến nhiều vấn đề sức khỏe. Ví dụ như loãng đờm, giảm ho, thông mũi, tăng tuần hoàn, thư giãn tinh thần…
• Cho 1-2 giọt tinh dầu dạ hoa vào túi thơm, rồi treo trong phòng khách, phòng ngủ, phòng tắm…
• Nhỏ vài giọt tinh dầu dạ hoa vào trong bồn tắm, vật dụng gần nơi thư giãn, nghỉ ngơi. Bên cạnh đó, có thể cho 1 giọt tinh dầu từ Nyctanthes arbor-tristis vào bàn tay rồi xoa tròn, hít thở sâu để điều chỉnh tâm trạng, hạn chế căng thẳng, lưu giữ hương thơm trên cơ thể…

4.2 Tinh dầu dạ hoa dùng bên ngoài da

Hỗn hợp dầu massage: Pha loãng từ 1 đến 2 giọt tinh dầu từ Nyctanthes arbor-tristis vào dầu vận chuyển. Chẳng hạn như dầu hạnh nhân, dầu dừa, dầu oliu, dầu jojoba để tạo nên hỗn hợp massage phù hợp với nhu cầu trị liệu. Ví dụ: Trộn 4 đến 5 giọt tinh dầu Harshiangar với 2ml dầu dừa. Nhẹ nhàng xoa bóp những phần bị đau và viêm với hỗn hợp ấm này và sau đó chườm nóng.

Thêm 1 giọt tinh dầu Harshiangar vào kem dưỡng da để nuôi dưỡng làn da khỏe mạnh hơn.

5. Lưu ý gì khi sử dụng tinh dầu dạ hoa

5.1 Lưu ý chung

Khi sử dụng tinh dầu dạ hoa Harshiangar cần phải chú ý các điều sau:

• Uống tinh dầu Harshiangar nguyên chất, đậm đặc bằng miệng trực tiếp không được ủng hộ. Nguyên nhân được cho là hành động này sẽ có tiêu cực đến cơ thể tại gan, thận, dạ dày…
• Đừng bao giờ sử dụng tinh dầu dạ hoa theo cách không được nhà sản xuất khuyến nghị. Thực tế, hai cách sử dụng chiết xuất từ Harshiangar đơn giản, an toàn hơn cả và thường được ưa chuộng là bằng hô hấp và thoa bên ngoài da.
• Bên cạnh đó, hãy kiểm tra tinh dầu Harshiangar lên vùng da nhỏ trước và theo dõi phản ứng sau đó. Mặt khác, cần tránh những nơi nhạy cảm trên cơ thể như vết thương hở, tai trong, niêm mạc, mắt,…
• Vì tinh dầu dạ hoa càng đậm đặc, nồng độ càng cao thì tình trạng kích ứng, phỏng da,…sẽ dễ xảy ra. Vì vậy, đừng thoa tinh dầu Nyctanthes arbor-tristis chưa pha loãng lên da mà chưa am hiểu tường tận.
• Với những người đang gặp tình trạng sức khỏe nhạy cảm, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng sản phẩm từ thực vật từ cây dạ hoa Nyctanthes arbor-tristis.

5.2 Đối tượng nào nên thận trọng khi sử dụng tinh dầu dạ hoa

Thực tế, không phải bất cứ ai cũng dùng được tinh dầu từ cây dạ hoa (Nyctanthes arbor-tristis). Cần lưu ý cẩn thận trong trường hợp là:

• Trẻ em;
• Phụ nữ có thai;
• Phụ nữ đang cho con bú;
• Đối tượng từng dị ứng với sản phẩm chiết xuất từ thực vật thuộc loài Nyctanthes arbor-tristis;

6. Quy cách đóng gói

7. Tổng kết

Như vậy, không thể phủ nhận rằng tinh dầu dạ hoa từ loài Nyctanthes arbor-tristis đã thực sự đóng góp tích cực vào sự cân bằng của tinh thần và tâm trí. Đồng thời, chiết xuất thực vật này đã mang lại liệu pháp hương thơm tuyệt vời, cùng lợi ích sức sức khỏe đáng tin cậy. Mời bạn ghé thăm Kobi để khám phá nhiều hơn về thế giới tinh dầu thiên nhiên đa dạng cùng nhiều sản phẩm tự nhiên độc đáo khác nhé.

8. Tại sao chọn Kobi?

Kobi tự hào là nhà nhập khẩu và phân phối các loại tinh dầu thiên nhiên, dầu thực vật chất lượng cao với giá cả cạnh tranh tại Việt Nam từ 2011. Đối tác của chúng tôi là các nhà sản xuất, nhà xuất khẩu cung cấp nguồn thực vật bền vững từ hơn 10 quốc gia, thu mua cây trồng từ nơi chúng phát triển tự nhiên và dồi dào. Mỗi đơn hàng đều đi kèm với GC-MS, COA và SDS để chứng minh dầu của chúng tôi là 100% nguyên chất và tự nhiên. Sự hài lòng của khách hàng là ưu tiên hàng đầu của chúng tôi và chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc của bạn. Hãy liên hệ ngay hôm nay để tìm hiểu cách chúng tôi có thể giúp công việc của bạn phát triển như thế nào nhé!

9. Các chứng chỉ/chứng nhận

• GC/MS Test.
• Food Safety and Standards Authority of India
• GMP
• Halal
• ISO 9001: 2015

Tài liệu tham khảo

1. Purification and evaluation of bioactive fractions for anti-cancer potentials from the flowers and leaves of Nyctanthes arbor-tristis L https://www.researchgate.net/publication/305349634_Purification_and_evaluation_of_bioactive_fractions_for_anti-cancer_potentials_from_the_flowers_and_leaves_of_Nyctanthes_arbor-tristis_L
2. Determination of Volatile Constituents of the Essential Oil and Absolute of Nyctanthes arbortristis L. Flowers Grown in Sri Lanka https://www.researchgate.net/publication/325294375_Determination_of_Volatile_Constituents_of_the_Essential_Oil_and_Absolute_of_Nyctanthes_arbortristis_L_Flowers_Grown_in_Sri_Lanka
3. Parijat: Uses, Benefits, Side effects and More! https://pharmeasy.in/blog/parijat-uses-benefits-side-effects-and-more/
4. Harshiangar Oil https://ayurvedicoils.com/tag/parijat
5. Antioxidant Activity of the Flower of Nyctanthes arbor tristis L https://www.researchgate.net/publication/250147446_Antioxidant_Activity_of_the_Flower_of_Nyctanthes_arbor_tristis_L
6. STUDY ON THE CHEMICAL CONSTITUENTS OF THE ESSENTIAL OIL FROM NYCTANTHES ARBOR-TRISTIS AND ITS MOLECULAR DOCKING STUDIES https://www.researchgate.net/publication/336647768_STUDY_ON_THE_CHEMICAL_CONSTITUENTS_OF_THE_ESSENTIAL_OIL_FROM_NYCTANTHES_ARBOR-TRISTIS_AND_ITS_MOLECULAR_DOCKING_STUDIES
7. Chemical Analysis, Antimicrobial and Antioxidant Activities of Harsingar (Nyctanthes arbortristis) essential oil https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/0972060X.2020.1759458?journalCode=teop20
8. Quality Standardization of Flower of Nyctanthes arbor-tristis Linn. https://www.researchgate.net/publication/321882224_Quality_Standardization_of_Flower_of_Nyctanthes_arbor-tristis_Linn
9. NYCTANTHES ARBOR-TRISTIS LINN: A SHORT REVIEW https://www.researchgate.net/publication/349806631_NYCTANTHES_ARBOR-TRISTIS_LINN_A_SHORT_REVIEW