Sự quan tâm đến tinh dầu và các thành phần của chúng ngày càng tăng do tính chất thân thiện với môi trường và tiềm năng cho sức khỏe con người. Trong đó, tinh dầu từ loài Mentha longifolia dần chiếm được cảm tình của đông đảo người tiêu dùng nhờ tác dụng kháng khuẩn, chống oxy hóa, lợi hô hấp…Sau đây, là những thông tin thú vị về tinh dầu bạc hà ngựa (Horsemint Essential Oil).

1. Đôi nét về thực vật

1.1 Thông tin chung

Họ thực vật: Lamiaceae được chia thành hai phân họ Lamioideae và Nepetoideae.

Chi Mentha thuộc phân họ Nepetoideae, gồm khoảng 25-30 loài.

Tên gọi khác bằng tiếng anh: horsemint, fillymint…

Chi bạc hà nói chung và bạc hà ngựa nói riêng phát triển nhanh và thường chịu được nhiều điều kiện khí hậu. Chúng phân bố rộng khắp châu Phi, châu Âu, châu Á, châu Úc, Bắc Mỹ…có tầm quan trọng kinh tế do tinh dầu có giá trị cao và hương vị thơm ngon.

Bên cạnh đó, M. longifolia còn được coi là loài dễ thích nghi và có đa dạng di truyền. Với số lượng lớn các đơn vị phân loài được mô tả từ những khu vực khác nhau trên thế giới, khoảng 22 loài phụ.

1.2 Đặc điểm sinh trưởng

Mentha longifolia là loại thảo mộc sống lâu năm, rất biến đổi, có mùi thơm bạc hà đặc trưng.

Mentha longifolia có vùng phân bố địa lý tự nhiên rộng nhất so với hầu hết các loài bạc hà, từ Tây Âu đến Trung Á và Nam Phi.

Chủ yếu được tìm thấy ở bờ sông, mương và trong môi trường sống trên đồng cỏ ẩm ướt.

Phát triển mạnh mẽ trên đất giàu nitơ và dường như không chịu được ánh nắng trực tiếp quá mạnh.

Mentha longifolia được nhân giống sinh dưỡng chủ yếu từ hom và thân rễ.

1.3 Mô tả thực vật

Giống như nhiều loại bạc hà khác, Horsemint có thân rễ bò với thân mọc thẳng đến leo cao trung bình 40-120cm và có thể cao tới 1,5m trong môi trường thuận lợi.

Phiến lá hình elip thuôn dài đến dạng hình mũi mác, màu xanh lục đến xanh xám ở mặt trên, mặt dưới màu nhạt hơn. Kích thước của lá dài khoảng 5–10 cm và rộng 1,5–3 cm, mỏng đến dày đặc. Các lá già có màu xanh xám nhưng các lá non có màu xanh nhạt tươi.

Những bông hoa dài 3-5 mm, với màu sắc đa dạng như màu hoa cà, màu tía, màu trắng,…Chúng mọc thành cụm dày đặc trên các cành cao, phân nhánh và có thể có gai nhọn. Mentha longifolia là một loài lưỡng tính, được thụ phần nhờ côn trùng, gió và ong.

Thời kỳ ra hoa bắt đầu vào tháng 7 và kết thúc vào tháng 9.

1.4 Thành phần hóa học

Các tác dụng dược lý của bạc hà ngựa là do sự hiện diện của đa dạng chất hóa học khác nhau như:

• Pulegone;
• Sau đó là menthone, menthol, isomenthone, borneol, 8-cineole, piperitenone…
• Flavonoid và acid phenolic;
• Trong nghiên cứu, tinh dầu là thành phần quan trọng chịu trách nhiệm về tác dụng dược lý của cây.

1.5 Ứng dụng của thực vật

Bạc hà ngựa được sử dụng trong những lĩnh vực phong phú trong cuộc sống:

Ấm thực:

• Lá và hạt được ăn sống hoặc nấu chín.
• Chỉ riêng các bộ phận trên không và lá được thêm vào làm gia vị trong món salad và thực phẩm nấu chín.
• Lá bạc hà ngựa được sử dụng để làm trà thảo mộc vừa thơm ngon vừa bổ dưỡng.
• Bảo quản thực phẩm: Trong thời cổ đại, người ta không chỉ sử dụng horsemint làm thuốc mà còn dùng nó để bảo quản thực phẩm trong mùa hè không bị hư hỏng.

Trị liệu:

• Liệu pháp hương thơm như tinh dầu bạc hà ngựa…
• Dùng ngoài da: thuốc đắp để điều trị sưng tấy cũng như các cơn đau thấp khớp.
• Dược liệu thuốc sắc…;

2. Tinh dầu bạc hà ngựa là gì?

2.1 Thông tin chung

Tương tự như hầu hết thực vật thuộc chi Mentha, Mentha longifolia cũng là loài nổi bật để chiết xuất tinh dầu. Theo đó, tinh dầu bạc hà ngựa (Horsemint Essential Oil) có nguồn gốc bằng cách chiết xuất các hợp chất, thành phần hoạt tính và axit dễ bay hơi chủ yếu từ lá của thực vật Mentha longifolia. Bằng quá trình chưng cất hơi nước, đã tinh chế ra được dung dịch mang đặc tính như:

• Kết cấu lỏng, độ lan tỏa mùi hương mạnh;
• Màu vàng nhạt, trong suốt, đẹp mắt;
• Mùi bạc hà đặc trưng, nồng ấm, xen lẫn chút the mát;

2.2 Thành phần của tinh dầu bạc hà ngựa

Thành phần hóa học của tinh dầu bạc hà ngựa là những hợp chất hóa học mạnh mẽ như:

• Menthol, menthone và Pulegone là hai thành phần chiếm tỷ lệ cao trong tinh dầu;
• Piperitone, Dihydrocarvon, Limonene, 3-Terpinolenone, 1,8-Cineole, Germacrene D, Caryopyllene, carvone…
• Monoterpenes chuỗi mở: linalool, linalyl acetat, myrcene,…

Trong thực tế, tinh dầu horsemint sẽ có khác biệt về số lượng các thành phần chính, tùy thuộc vào:

• Môi trường sống;
• Khí hậu và thời tiết nơi loài sinh trưởng;
• Giai đoạn sinh trưởng;
• Sự biến đổi di truyền;
• Phương pháp thu hoạch, bảo quản cây bạc hà ngựa…

Dạng thực vật khô hay tươi: Theo dữ liệu gần đây, các thành phần dễ bay hơi tích tụ trong M. longifolia rơi vào khoảng 0,5–1% trọng lượng khô. Ngoài ra, người ta còn ghi nhận rằng sản lượng dầu ở thực vật này ở trạng thái khô cao gấp ba lần so với trạng thái tươi (Katalinic và cộng sự, 2006)

2.3 Bảo quản tinh dầu bạc hà ngựa

• Bảo quản tinh dầu bạc hà ngựa trong lọ thủy tinh có nắp và giữ kín sau khi dùng. Thời hạn sử dụng sản phẩm tốt nhất là khoảng 6 tháng sau mở nắp. Hoặc theo khuyến cáo của nhà sản xuất thường đã được in ấn cụ thể trên nhãn sản phẩm.
• Với mục đích kéo dài tuổi thọ của sản phẩm, tinh dầu bạc hà ngựa có thể đem cất trong ngăn mát tủ lạnh hay đặt tại vị trí thoáng mát…
• Trong quá trình sử dụng, nếu tinh dầu Horsemint xuất hiện tình trạng mùi lạ, ôi thiu, bị oxy hóa…thì hãy loại bỏ chúng ngay.
• Tránh xa tầm tay trẻ em để hạn chế rủi ro không đáng có.

3. Lợi ích của tinh dầu bạc hà ngựa

3.1 Trong y học dân gian

Thảo dược bạc hà ngựa từ lâu đã được nhân dân ứng dụng hữu ích trong y học dân gian. Chẳng hạn như:

• Tại Iran, chúng đã được giới thiệu là thuốc giảm đau, an thần giảm đau dạ dày, chống co thắt. (Theo Zargari, 1990).
• Tại Thổ Nhĩ Kỳ, lá được sử dụng để giảm đau họng và kích ứng miệng hoặc cổ họng nhẹ.
• Thảo dược cũng được dùng trong điều trị đau nhức nhẹ và bong gân, và trong thuốc thông mũi.
• Mentha longifolia là một loại thảo mộc lâu năm có mùi thơm, phát triển với tốc độ nhanh và được áp dụng rộng rãi trong y học cổ truyền và thảo dược. Đây được xem như một phương thuốc chữa nhiều bệnh như bệnh đường tiêu hóa, cảm lạnh, ho, cúm, sưng hạch, vết thương…

3.2 Tinh dầu bạc hà ngựa có khả năng kháng khuẩn

Hoạt động kháng khuẩn Mentha longifolia được ghi nhận với những kết quả tích cực, có thể kể đến như:

• Ức chế một số loại vi khuẩn:
  • Escherichia coli;
  • Microsporum canis;
  • Salmonella typhimurium;
  • Listeria monocytogenes;
  • Aspergillus flavus;
  • Aspergillus niger;
  • Botrytis cinerea;
  • Fusarium oxysporum;
  • Pseudomonas aeruginosa;
  • Trichophyton longifusus;
  • …

Đặc tính tuyệt vời này được cho là do sự xuất hiện của các monoterpen được oxy hóa trong các chế phẩm hóa học của chúng. Thậm chí có ý kiến cho rằng, tính chống khuẩn từ tinh dầu bạc hà ngựa còn mạnh hơn và rộng hơn so với chiết xuất methanolic.

3.3 Kháng nấm

Tinh dầu bạc hà ngựa cho thấy hoạt tính diệt nấm đáng chú ý, vài thông tin thú vị như:

• Trong một số nghiên cứu, hoạt tính kháng nấm của cây được so sánh với bifonazole. Đât là một thuốc diệt nấm đắt tiền hơn.
• Chất Menthol đã được chứng minh là chất kháng nấm, gồm nấm ngoài da và loại nấm khác xâm nhập.
• Pulegone được coi là thành phần chính của M. longifolia chống lại nấm mốc và chống lại Klebsiella pneumoniae.
• Một số chủng nấm khác cũng được ghi nhận như Candida albicans, Cryptococcus neoformans…

Như vậy, những kết quả này một phần có thể cung cấp bằng chứng khoa học cho việc sử dụng rộng rãi Mentha longifolia trong chữa bệnh truyền thống. Đặc biệt là với những bệnh lý do nấm, nhiễm trùng nấm gây ra.

3.4 Tinh dầu bạc hà ngựa và sức khỏe răng miệng

Chiết xuất bạc hà dường như đã quá quen thuộc trong các sản phẩm kem đánh răng, nước súc miệng… Và tinh dầu bạc hà ngựa cũng không ngoại lệ, bởi chúng cũng chứa thành phần menthol, hiệu quả chống lại vi khuẩn răng miệng. Nhiều tác giả đã báo cáo rằng, vi khuẩn Gram dương dễ bị tổn thương bởi tinh dầu của cây hơn vi khuẩn Gram âm.

Nhờ khả năng kháng khuẩn mà chiết xuất từ horsemint có thể dễ dàng bắt gặp trong việc củng cố sức khỏe răng miệng. Ví như ngứa cổ họng, đau họng, hôi miệng, nhức răng…

3.5 Chống oxy hóa

Như đã biết, các thảo mộc thuộc họ Lamiaceae là nguồn cung cấp hợp chất chống oxy hóa dồi dào. Điều này có thể có lợi trong việc ngăn ngừa các phản ứng oxy hóa trong thực phẩm và các cơ quan thực vật. Theo đó, các chất chống oxy hóa là các hợp chất hóa học có khả năng chống lại các gốc tự do bằng cách khử và loại bỏ các gốc này hoặc các hoạt động của chúng (Pisoschi và Negulescu, 2011)

Đến nay, ở các nghiên cứu được thực hiện để xác định khả năng chống oxy hóa của tinh dầu lấy từ các phần trên không của M. longifolia đều công nhận những hợp chất oxy hóa mạnh mẽ. Chẳng hạn như pulegone, menthone, isomenthone, menthol, 1,8-cineole, borneol, oxit piperitenone…

Bên cạnh đó, axit rosmarinic và flavonoid cũng đóng một vai trò quan trọng trong các đặc tính chống oxy hóa của chất chiết xuất từ ​​M. longifolia.

3.6 Bảo quản thực phẩm

Tinh dầu Horsemint sở hữu sự biến đổi thành phần rất rộng rãi, có thể dùng làm cơ sở của hương liệu hoặc chất kháng khuẩn để bảo quản thực phẩm. Một số tín hiệu tích cực từ tiềm năng này như:

• Những thành phần hóa học đóng góp trong việc bảo quản thực phẩm bao gồm polyphenolic và terpenoid. Trong đó, menthone, isomenthone, axit rosmarinic…có thể có vai trò quan trọng. Dựa trên phát hiện này, các tác giả đề xuất sử dụng tinh dầu M. longifolia như một chất bảo quản.
• Các thành phần khác của dầu bạc hà ngựa, như limonene và các dẫn xuất 2-oxo của nó cũng được chứng minh là có hoạt tính kháng khuẩn vừa phải đối với một loạt các mầm bệnh. Bao gồm cả các mầm bệnh từ thực phẩm (ví dụ: E. coli, P. aeruginosa, Enterobacter sp…)

3.7 Tinh dầu bạc hà ngựa lợi hô hấp

Lợi hô hấp là thế mạnh của hầu hết tinh dầu đến từ họ bạc hà, cụ thể:

• Tinh dầu của M. longifolia thể hiện các đặc tính thông mũi, chống co thắt, chống oxy hóa và kháng khuẩn. Theo (Hutchings và van Staden 1994; Iqbal et al. 2013).
• Mentha longifolia L. được cho là có lợi trong việc xây dựng hệ thống miễn dịch và chống lại các bệnh nhiễm trùng thứ cấp. Điều này thực sự có lợi cho các rối loạn hô hấp như ho, cảm lạnh, cúm, đờm tích tụ…

3.8 Giảm đau

Nghiên cứu y học đánh giá tác dụng giảm đau của tinh dầu bạc hà ngựa còn khá hạn chế. Bước đầu thu thập được vài thông tin như:

• Có thể ảnh hưởng tích cực đến sự biểu hiện COX-2, dẫn đến giảm mức độ prostaglandin E2.
• Kích thích lưu lượng máu lưu thông khỏe mạnh trong các mao mạch. Từ đó, hạn chế cảm giác đau nhức, sưng viêm khó chịu, đặc biệt là khi được dùng tại chỗ.

3.9 Xua đuổi côn trùng

Nhiều nghiên cứu cũng đã báo cáo hoạt động diệt côn trùng của M. Longifolia.

• Piperitenone Oxide là thành phần chính được cho là do hoạt động diệt côn trùng của cây.
• Tương tự cũng cho thấy rằng tinh dầu M. longifolia có tác dụng xua đuổi 100% đối với Sitophilus zeamais (10, 15, 20 ngày tuổi) và Tribolium castaneum (25 ngày tuổi).
• Ngoài ra, hai nghiên cứu đã báo cáo hiệu quả cao của chiết xuất ethanolic của M. longifolia chống lại ấu trùng bậc ba và thứ tư của muỗi nhà Culex pipiens.

3.10 Liệu pháp hương thơm

Tinh dầu bạc hà ngựa thể hiện tác dụng ức chế hệ thần kinh trung ương nhờ đó mà có thể hỗ trợ điều trị chứng mất ngủ hành hạ. Hơn thế, chiết xuất bay hơi còn mang đến cảm giác thư thái, dễ chịu, làm dịu tinh thần…Điều này sẽ được biểu hiện rõ ràng hơn khi bạn sử dụng chúng như hương thơm khuếch tán trong không gian sống.

4. Gợi ý một số cách sử dụng tinh dầu bạc hà ngựa

Tinh dầu bạc hà ngựa có thể được ứng dụng thực tế theo nhiều cách khác nhau, chủ yếu là tại chỗ đến khuếch tán tinh dầu. Nhờ vào tính linh hoạt của sản phẩm tinh dầu này nên chúng được ưa chuộng trong đời sống và trị liệu các vấn đề sức khỏe.

4.1 Tinh dầu bạc hà ngựa dùng qua đường hô hấp:

• Lan tỏa vào không khí tinh dầu bạc hà ngựa thông qua máy máy xông, máy khuếch tán tinh dầu…
• Nhỏ vài giọt tinh dầu bạc hà ngựa vào trong bồn tắm, vật dụng gần nơi thư giãn, nghỉ ngơi. Bên cạnh đó, có thể dùng 1 giọt tinh dầu Horsemint vào bàn tay rồi xoa tròn, hít thở sâu để khôi phục tinh thần, điều chỉnh tâm trạng,…
• Liệu pháp xông hơi tinh dầu bạc hà ngựa có hiệu quả trực tiếp đến nhiều vấn đề sức khỏe. Ví dụ làm dịu cơn đau đầu, rối loạn hô hấp, ho,…
• Cho 1-2 giọt tinh dầu bạc hà ngựa vào túi thơm, rồi treo trong phòng khách, phòng tắm, phòng ngủ…
• Thêm 1-2 giọt tinh dầu này vào nước sạch rồi súc miệng để sát khuẩn và chăm sóc răng miệng khỏe mạnh hơn.

4.2 Tinh dầu bạc hà ngựa dùng bên ngoài da

• Hỗn hợp dầu massage: Pha loãng từ 1 đến 2 giọt tinh dầu từ M. Longifolia vào dầu vận chuyển như dầu hạnh nhân, dầu dừa, dầu jojoba,…để tạo nên hỗn hợp massage phù hợp với nhu cầu trị liệu. Sau đó, xoa bóp bấm huyệt, massage…với mục đích là hạn chế ma sát khi thao tác, đồng thời thúc đẩy quá trình chống viêm, giảm đau, tăng cường khả năng hấp thụ và bổ sung độ ẩm cho da.
• Thêm 1 giọt tinh dầu M. Longifolia vào kem dưỡng da để nuôi dưỡng làn da khỏe mạnh hơn.

5. Lưu ý gì khi sử dụng tinh dầu bạc hà ngựa

5.1 Lưu ý chung

Hiện nay, dù sản phẩm từ bạc hà ngựa được ghi nhận là an toàn khi sử dụng nhưng vẫn cần phải chú ý các điều sau.

• Uống tinh dầu bạc hà ngựa bằng miệng trực tiếp không được ủng hộ và khuyến khích. Vì điều này có thể đem lại rủi ro tiêu cực chức năng cơ thể như gan, thận, dạ dày…
• Đừng bao giờ sử dụng tinh dầu bạc hà ngựa theo cách không được nhà sản xuất khuyến nghị. Thông thường, hai cách sử dụng an toàn và đơn giản là đường hô hấp và thoa bên ngoài da.
• Bên cạnh đó, hãy kiểm tra tinh dầu Horsemint lên vùng da nhỏ trước để xem liệu có phản ứng tiêu cực nào xảy ra hay không. Mặt khác, cũng cần tránh những vị trí nhạy cảm như mắt, tai trong, niêm mạc, vết thương hở…
• Vì tinh dầu Horsemint càng đậm đặc, nồng độ càng cao thì tình trạng kích ứng, phỏng da,…sẽ dễ xảy ra. Vì vậy, đừng thoa tinh dầu đậm đặc chưa pha loãng lên da. Chất nền được đề cập đến thường xuyên là dầu vận chuyển như dầu oliu, dầu hạnh nhân, dầu jojoba, dầu dừa…
• Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng sản phẩm từ thực vật từ bạc hà ngựa, đặc biệt là khi có vấn đề sức khỏe nhạy cảm.

5.2 Đối tượng nào nên thận trọng khi sử dụng tinh dầu bạc hà ngựa

Thực tế, không phải bất cứ ai cũng sử dụng được tinh dầu từ M. Longifolia. Cần lưu ý cẩn thận khi có ý định dùng chiết xuất từ Horsemint trên những đối tượng sau:

• Trẻ em: Horsemint được coi là không an toàn với trẻ em, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh;
• Phụ nữ có thai;
• Phụ nữ đang cho con bú;
• Đối tượng từng dị ứng với sản phẩm chiết xuất từ thực vật cây bạc hà nói chung và bạc hà ngựa nói riêng trước đây.
• Ngừng sử dụng loại tinh dầu thảo mộc Horsemint 2 tuần trước phẫu thuật theo lịch trình.

6. Quy cách đóng gói

7. Tổng kết

Như vậy, những chiết xuất từ bạc hà nói chung và tinh dầu bạc hà ngựa nói riêng là sản phẩm thiên nhiên hữu ích cần có trong kho tàng tinh dầu của bạn. Chúng thực sự mang lại quá trình thưởng thức và trải nghiệm hương thơm tuyệt vời, cùng lợi ích sức sức khỏe đáng tin cậy. Mời bạn ghé thăm Kobi để khám phá nhiều hơn về thế giới tinh dầu thiên nhiên đa dạng cùng nhiều sản phẩm tự nhiên độc đáo khác nhé.

8. Tại sao chọn Kobi?

Kobi tự hào là nhà nhập khẩu và phân phối các loại tinh dầu thiên nhiên, dầu thực vật chất lượng cao với giá cả cạnh tranh tại Việt Nam từ 2011. Đối tác của chúng tôi là các nhà sản xuất, nhà xuất khẩu cung cấp nguồn thực vật bền vững từ hơn 10 quốc gia, thu mua cây trồng từ nơi chúng phát triển tự nhiên và dồi dào. Mỗi đơn hàng đều đi kèm với GC-MS, COA và SDS để chứng minh dầu của chúng tôi là 100% nguyên chất và tự nhiên. Sự hài lòng của khách hàng là ưu tiên hàng đầu của chúng tôi và chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc của bạn. Hãy liên hệ ngay hôm nay để tìm hiểu cách chúng tôi có thể giúp công việc của bạn phát triển như thế nào nhé!

Tài liệu tham khảo

1. Know about Horsemint https://www.healthbenefitstimes.com/know-about-horsemint/
2. Mentha longifolia https://en.wikipedia.org/wiki/Mentha_longifolia
3. Assessing the effect of Mentha longifolia essential oils on COX-2 expression in animal model of sepsis induced by caecal ligation and puncture https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/13880209.2018.1510972
4. Chemical constituents and biological activities of essential oil from Mentha longifolia : effects of different extraction methods  https://www.researchgate.net/publication/346756196_Chemical_constituents_and_biological_activities_of_essential_oil_from_Mentha_longifolia_effects_of_different_extraction_methods
5. Pharmacological and therapeutic effects of Mentha Longifolia L. and its main constituent, menthol https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4171855/
6. The Chemo-Geographical Variation in Essential Oil Composition and the Antimicrobial Properties of “Wild Mint” – Mentha longifolia subsp. polyadena (Lamiaceae) in Southern Africa https://www.semanticscholar.org/paper/The-Chemo-Geographical-Variation-in-Essential-Oil-%E2%80%93-Viljoen-Petkar/94c1274d45ab6885985c097a8fb84a27b54aafd5
7. Horsemint as a potential raw material for the food industry: survey on the chemistry of a less studied mint species https://www.researchgate.net/publication/344262964_Horsemint_as_a_potential_raw_material_for_the_food_industry_survey_on_the_chemistry_of_a_less_studied_mint_species