Hàng ngàn năm nay, dầu thầu dầu  (castor oil) đã được người Ấn độ sử dụng làm chất đốt trong đèn. Hơn nữa, loại dầu này còn có nhiều công dụng khác trong lĩnh vực y tế, công nghiệp và dược phẩm. Dầu được chiết xuất từ hạt thầu dầu (tên khoa học: Ricinus communis). Loại hạt này có chứa một loại enzym ricin, enzym này rất độc. Tuy nhiên, khi làm nóng dầu với nhiệt độ cao sẽ khử được độc tính này, khiến dầu trở nên an toàn.

1. Mô tả về cây thầu dầu

1.1. Cây thầu dầu

Ricinus communis là một loại cây bụi hoặc cây gỗ nhỏ, cao 4m. Thân cây khỏe, gỗ mềm, thân tròn, nhẵn và có màu đỏ. Bên trong vỏ cây có nhựa trong suốt.

Các lá đơn giản và mọc xen kẽ nhau. Cuống lá dài màu tím đính ở gần tâm của phiến lá. Là cây thầu đâu lớn, có hình ngôi sao, mép có răng nhọn. Lá màu xanh đậm, hoặc hơi đỏ, mặt sau lá nhạt màu hơn. Khi nghiền nát sẽ cho ra mùi đặc trưng.

Khi tới mùa sinh sản, hoa mọc thành chùm ở đầu cành. Chùng hoa có hai loại hoa: hoa cái và hoa đực. Hoa cái màu đỏ (1-7 hoa) ở đầu cụm hoa, hoa đực màu kem (3-5 hoa) ở vị trí thấp hơn.

Toàn cây có độc do chứa độc tố ricin

1.2. Quả thầu dầu

Quả thầu dầu là quả có nang ba thùy, mọc đầy gai. Quả cũng có màu xanh lục đến đỏ tía, chứa các hạt lớn. Các hạt này có hình bầu dục, bóng, giống như hạt đậu, có độc tính cao với các đốm màu nâu nâu có thể thay đổi.

1.3. Đặc điểm khí hậu

Cây thầu dầu phát triển tối ưu ở các vùng nhiệt đới, nóng ẩm mùa hè. Nó phát triển tốt từ vùng nhiệt đới nóng ẩm đến vùng cận nhiệt đới, nhiệt độ tối ưu là 20-25°C.

Dưới điều kiện khí hậu ấm áp, sẽ cho được hàm lượng dầu cao trong hạt. Nhưng nếu nhiệt độ trên 38 ° C có thể dẫn đến chất lượng hạt kém. Hơn nữa, nếu nhiệt độ quá lạnh làm đóng băng có thể giết chết cây thầu dầu.

2. Tổng quan về dầu thầu dầu

2.1. Sơ lược về dầu thầu dầu

Dầu thầu dầu, được sản xuất từ ​​hạt thầu dầu, từ lâu đã mang lại giá trị thương mại cao. Dầu đóng vai trò chính trong sản xuất xà phòng, chất bôi trơn và chất phủ.

Mặc dù castor oil chỉ chiếm 0,15% sản lượng dầu thực vật trên thế giới. Nhưng mức tiêu thụ của nó tăng hơn 50% trong suốt 25 năm qua. Cụ thể sản lượng tiêu thụ tăng từ 400.000 tấn (1985) lên 610.000 tấn (2010). Việc tiêu thụ thầu dầu trên toàn thế giới tăng với tốc độ 7,32 nghìn tấn mỗi năm. Nhìn chung, tốc độ sản xuất dầu thầu dầu hiện tại không được coi là đủ để đáp ứng sự gia tăng nhu cầu dự kiến.

2.2. Quy trình sản xuất dầu thủ công

Trong hạt thầu dầu có chứa khoảng 30% –50% dầu. Dầu được chiết từ hạt bằng ép cơ học, chiết xuất dung môi hoặc kết hợp ép và chiết xuất.

Sau khi thu hoạch, người ta phơi khô hạt thầu dầu để vỏ hạt tách ra. Sau đó người nông dân tách hạt bằng thủ công hoặc dùng máy. Rồi dùng máy ép để ép lấy dầu. Sau này, khi công nghiệp phát triển, người ta dùng máy móc để ép dầu và lọc bỏ cặn bẩn.

2.3. Quy trình sản xuất dầu công nghiệp

Sau khi dùng máy tách vỏ. Nhà sản xuất dùng hàng loạt các lưới, và máy cuộn quay, để loại bỏ chất bẩn như que, thân, lá, …Nam châm trên băng chuyền có thể loại bỏ sắt.

Sau đó, hạt được làm nóng để cứng giòn trước khi chiết xuất. Trong quá trình này, hạt được làm ấm trong máy ép để loại bỏ độ ẩm, làm cứng hạt. Tiếp theo, hạt sẽ được làm khô.

Máy ép dầu có trục vít liên tục di chuyển, hoặc ép thủy lực, tạo ra áp suất cao để chiết xuất dầu.

3. Bên trong thầu dầu có gì?

Cấu trúc độc đáo của dầu thầu dầu mang lại những đặc tính thú vị. Vì vậy, dầu có nhiều ứng dụng công nghiệp khác nhau. Dầu thầu dầu có chứa tới 90% ricinoleic, 4% linoleic, 3% oleic, 1% stearic và ít hơn 1% axit béo linolenic.

Thầu dầu có giá trị do hàm lượng axit ricinoleic (RA) cao, được sử dụng trong nhiều ứng dụng khác nhau trong ngành công nghiệp hóa chất

4. Công dụng của dầu thầu dầu trong cuộc sống

4.1. Làm nhiên liệu và dầu diesel sinh học

Thầu dầu là một trong những loại cây lấy dầu hứa hẹn nhất, do sản lượng và sản lượng hạt hàng năm cao. Dầu thầu dầu có thể dùng ở dạng nguyên chất hoặc pha trộn với các dầu diesel hữu cơ khác.

Trong một nghiên cứu của Berman, người ta đã phát hiện rằng metyl este của thầu dầu có thể thay thế dầu diesel hữu cơ khi trộn với dầu diesel. Tuy nhiên, mức độ pha trộn tối đa là 10% do hàm lượng axit ricinoleic trong dầu cao. Điều này ảnh hưởng đến độ nhớt và nhiệt độ chưng cất của diesel sinh học.

Một nghiên cứu khác xem xét tác động của hỗn hợp diesel-thầu dầu lên hiệu suất và lượng khí thải của động cơ. Tỷ lệ 15% là tỷ lệ pha trộn tối ưu của tỷ lệ dầu diesel sinh học-diesel. Kết quả chỉ ra rằng hỗn hợp có thể cải thiện hiệu suất động cơ.

4.2. Vật liệu polymer.

Dầu thầu dầu và các dẫn xuất của nó có thể được sử dụng trong quá trình tổng hợp monome và polyme có thể tái sử dụng.

Polyeste phân hủy sinh học là một trong những ứng dụng phổ biến nhất của thầu dầu. Vào những năm 1930, Carothers đã tổng hợp được polyeste đầu tiên từ castor oil. Chúng có thể phân hủy nhanh và thân thiệt với môi trường. Về sau nó mang lại một loạt các ứng dụng y sinh cũng như là vật liệu đàn hồi, hoặc đóng gói.

Polymer của thầu dầu có thể dùng tổng hợp mineral trioxide aggregate (MTA), and xi măng thủy tinh (Glass isonomer cement – GIC).  MTA chủ yếu bao gồm silicat tricalcic, tricalcic alluminat, và oxit bismuth và là một loại dùng làm chất trám răng trong nội nha. Mặt khác, GICs là vật liệu phục hồi có hoạt tính sinh học và được sử dụng như lớp lót, liên kết, trong phục hồi răng. Kết quả nghiên cứu những lỗ sâu răng được bít chặt hơn nếu dùng MTA và GIC.

4.3. Xà phòng, sáp và mỡ bôi trơn

Dầu thầu dầu đã được sử dụng để sản xuất xà phòng trong một số nghiên cứu. Ngoài ra, thầu dầu còn xuất hiện trong một số loại sáp và mỡ bôi trơn. Mỡ bôi trơn bao gồm chất bôi trơn và chất tạo bọt đều làm từ thầu dầu. Nghiên cứu của Dwivedi đã sử dụng một sơ đồ phản ứng đồng thời để tạo thành mỡ bôi trơn natri và liti bằng castor oil.

4.4. Dầu nhớt

Dầu thầu dầu được sử dụng để phát triển gốc bôi trơn có điểm đông đặc thấp nhờ tổng hợp các este polyol acyloxy. Đặc tính điểm đông đặc thấp giúp bôi trơn các thiết bị để khởi động dễ dàng hơn.

Một nghiên cứu thú vị của Singh đã chỉ ra rằng dầu nhớt làm từ thầu dầu giúp giảm ô nhiễm không khí. Trong nghiên cứu của mình, dầu thầu dầu được sử dụng cho động cơ xe tay ga và xe máy. Đánh giá thấy hỗn hợp dầu đã giảm khí thải 50% –70% so với các loại nhiên liệu khác.

4.5. Ứng dụng trong y học

Chất nhuận trường

Từ lâu trước đây, dầu thầu dầu đã được sử dụng để kích thích tiêu hóa, giảm táo bón. Những nghiên cứu hiện nay cho thấy rằng vì trong dầu chứa một lượng lớn acid ricinoleic. Acid này là một loại acid béo omega-0 có tác dụng như thuốc nhuận trường tự nhiên.

Thầu dầu được xem như một loại thuốc nhuận tràng kích thích. Nó làm tăng nhu động ruột, tăng cường đẩy thức ăn qua ruột và giúp làm sạch ruột. Loại thuốc nhuận tràng này có tác dụng giảm táo bón tạm thời.

Khi uống/ăn castor oil, dầu được đưa xuống và chuyển hóa ở ruột non. Giải phóng ra axit ricinoleic, axit béo chính trong thầu dầu. Axit ricinoleic sau đó được hấp thụ bởi ruột, kích thích tác dụng nhuận tràng mạnh mẽ.

Chống viêm

• Axit ricinoleic trong dầu thầu dầu làm giảm sưng và đau do viêm. Vì vậy, khi bôi ngoài da, thầu dầu giúp giảm các triệu chứng viêm khớp hiệu quả hơn so với các phương pháp khác.
• Khả năng giảm đau và kháng viêm của thầu dầu đặc biệt hiệu quả với những bệnh lí do viêm, như viêm khớp dạng thấp hay vảy nến.
• Một nghiên cứu khác trên động vật thấy ricinoleic acid giúp giảm đau và sưng tấy.
• Ngoài ra, bên cạnh khả năng giúp làm giảm viêm, dầu còn đặc biệt hiệu quả với da khô, dễ bong tróc như vẩy nến, nhờ vào các thành phần dưỡng ẩm.
• Điều nay tạo điều kiện cho những nghiên cứu sâu hơn để ứng dụng thầu dầu trong bệnh lí viêm.

Chữa lành vết thương

Các axit béo trong dầu là chất giữ ẩm tự nhiên, dưỡng ẩm cho da bằng cách ngăn mất nước. Dưỡng ẩm giúp chúng ta có một làn da khỏe mạnh, giảm khô và làm dịu da. Nhờ vậy mà đẩy nhanh quá trình chữa lành vết thương.

Dầu thầu dầu là một chất béo trung tính có đặc tính kháng khuẩn và chống vi trùng. Nghiên cứu cho thấy rằng, nó có thể ngăn ngừa nhiễm trùng, giảm viêm. Ngoài ra, còn cải thiện lưu lượng máu tại chỗ và loại bỏ tế bào da bị tổn thương. Chính những ứng dụng này đã giúp quá trình phục hồi của da diễn ra nhanh chóng.

Điều trị mụn

Mụn phổ biến ở lứa tuổi vị thành niên và thanh thiếu niên. Nó có thể gây ra mụn đầu đen, mụn mủ, viêm và đau trên mặt hoặc cơ thể. Dầu thầu dầu có nhiều hoạt chất có thể giúp giảm những triệu chứng của mụn viêm.

Như đã nói ở trên, dầu thầu giầu giúp giảm viêm. Ngoài ra nó còn có khả năng kháng vi khuẩn thường trú gây mụn ở da như Staphylococus aureus.

Một nghiên cứu nhỏ trong phòng thí nghiệm cho thấy castor oil chỉ ra khả năng kháng khuẩn đáng kinh ngạc. Nó ngăn ngừa sự phát triển của nhiều loại vi khuẩn, bao gồm tụ cầu vàng.

Có lợi cho tóc và da đầu

Cũng như dầu bơ, dầu bưởi, dầu thầu dầu được xem như một loại dầu dưỡng tóc tự nhiên. Dầu có thể là một loại kem dưỡng ẩm tuyệt vời cho tóc khô và tóc hư tổn.

Khi bôi dầu lên thân tóc, giúp sợi tóc tăng độ mềm dẻo và giảm nguy cơ gãy rụng.

Ngoài ra, đối với tình trạng da đầu khô, bong tróc, dễ sinh ra gàu. Nhờ vào khả năng dưỡng ẩm, thầu dầu có thể giúp giảm bong tróc da đầu. Vì vậy, giảm gàu hiệu quả.

Đối với bệnh lí viêm da tiết bã nhờn trên da đầu, thầu dầu giúp giảm viêm. Nên làm giảm triệu chứng của bệnh lí này.

5. Cách sử dụng

5.1. Làm kem dưỡng da và tóc

• Da đầu dùng dầu thầu dầu có thể giữ được độ ẩm, nhờ vậy giúp tóc khỏe mạnh hơn. Nếu da khô hoặc bong tróc, xoa bóp thầu dầu trước khi gội.. Da đầu ẩm sẽ giảm bong tróc da đầu.
• Các sợi tóc có thể bị gãy nếu chúng bị khô. Phủ một lớp castor oil mỏng lên tóc trước khi chải hoặc buộc tóc, sẽ giúp tóc giảm gãy rụng.

5.2. Công nghiệp dầu nhớt

Như đã nói ở trên, dầu thầu dầu đóng vai trò quan trọng trong công nghiệp nhiên liệu. Làm nguyên liệu chạy các động cơ, làm dầu diesel sinh học. Thầu dầu có thể tạo ra nhiên liệu vận hành thân thiện với môi trường, dễ phân hủy. Và sử dụng dầu sinh học giúp giảm khói thải ra môi trường.

6. Tác dụng phụ

Khi dùng tại chỗ trên da, dầu thầu dầu khá an toàn cho người sử dụng. Tuy nhiên, những hiệu quả trên da vẫn đang được nghiên cứu, vì vậy hãy nghe theo lời khuyên của bác sĩ da liễu khi điều trị bệnh.

Nếu bạn dùng đường uống, acid béo chính trong dầu có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe. Vì chứa một lượng lớn acid béo, nó được xem là chất nhuận trường kích thích mạnh mẽ. Nhưng chỉ an toàn khi điều trị táo bón tạm thời. Không phù hợp để điều trị thời gian dài. Có thể gây ra mất nước và nhiều biến chứng nguy hiểm khác. Dưới đây là một số tác dụng phụ của castor oil.

Dị ứng

Một số người dị ứng với cây thầu dầu, vì vậy sẽ xuất hiện triệu chứng ngứa, sưng, nổi mẩn khi tiếp xúc với castor oil.

Trúng độc

Uống quá nhiều dầu thầu dầu có thể gây ra buồn nôn, choáng váng, mệt mỏi. Và nhớ sử dụng dầu thầu dầu theo lời khuyên của bác sĩ, và không sử dụng lúc bụng đói

Tổn thương hệ tiêu hóa

Sử dụng chất nhuận tràng kéo dài có thể làm tổn thương hệ tiêu hóa, thậm chí gây rối loạn điện giải và mất nước. Vì vậy, nhớ hỏi ý kiến bác sĩ về liều lượng có thể tiêu thụ, để đảm bảo an toàn cho bản thân.

7. Lưu ý khi sử dụng

• Đối với phụ nữ có thai: Vì dầu có thể kích thích co bóp cơ trơn, làm kích thích chuyển dạ. Nên phụ nữ có thai nên tránh sử dụng nó. Hơn nữa, cũng ít nghiên cứu về ảnh hưởng của dầu lên trẻ em, trẻ sơ sinh hay phụ nữ đang cho con bú.
• Tương tác thuốc: Nếu đang sử dụng thuốc lợi tiểu, corticosteroid hoặc rễ cây cam thảo, dầu thầu dầu có thể làm hạ kali máu. Điều này cực kì nghiêm trọng và ảnh hưởng đến tính mạng.
• Quá liều: Khi uống một lượng lớn dầu thầu dầu có thể gây ngộ độc. Triệu chứng quá liều có thể là đau bụng dữ dội, đau ngực, thở nhanh nông.

Tóm lại, dầu thầu dầu không chỉ có ứng dụng trong lĩnh vực sức khỏe mà còn ứng dụng trong nhiều ngành công nghiệp khác. Trong tương lai, đây có thể là một nguồn năng lượng có thể tái tạo và thân thiện với môi trường. Đối với Kobi, chúng tôi rất vui vì bạn đã đọc đến những dòng cuối cùng này. Cảm ơn và hẹn gặp lại quý độc giả trong các bài viết sau của Kobi nhé.

>>> Mua ngay: Tinh dầu Sả Chanh, Tinh dầu Bạc Hà, Tinh dầu Quế 100% nguyên chất, nhập khẩu Ấn Độ hoặc tham khảo danh sách 500 sản phẩm Tinh dầu thiên nhiên, dầu nền, dầu massage, tinh dầu thơm của Kobi tại đây.

Tài liệu tham khảo

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5015816/
2. https://www.healthline.com/nutrition/castor-oil#TOC_TITLE_HDR_3
3. https://www.webmd.com/diet/castor-oil-health-benefits#3
4. https://www.sciencedirect.com/topics/engineering/castor-oil

Hỏi & Đáp

• Hỏi:Dầu thầu dầu có uống được không?

         Đáp: Dầu thầu dầu là một loại dầu thực vật được chiết xuất từ hạt của cây thầu dầu. Tuy nhiên, nó không được sản xuất hoặc bán để sử dụng làm thực phẩm và không nên được uống.