Lô hội (Nha đam) là một sản phẩm thường xuyên xuất hiện trong công nghiệp làm đẹp. Đây cũng là một thành phần hỗ trợ dưỡng ẩm, sáng và khỏe da. Mặc dù hiện nay đã có nhiều ứng dụng, nhưng liệu tính hiệu quả của nó ra sao? Để biết điều này, cần nhiều nghiên cứu và tổng hợp nghiên cứu về cây lô hội. Trong bài viết này, Kobi sẽ giới thiệu cho bạn đọc đặc tính, và công dụng lâm sàng của dầu lô hội.

1. Mô tả hình thái cây lô hội

1.1. Giới thiệu chung

Ở Hy Lạp, Ai Cập, Ấn Độ,.. Cây lô hội được sử dụng như một phương thuốc cổ truyền. Các nữ hoàng Cleopatra đã sử dụng nó như một sản phẩm làm đẹp thường xuyên. Hay vua Alexander sử dụng lô hội trong điều trị vết thương cho binh lính. Vào đầu năm 1800, lô hội (nha đam) được sử dụng như một loại thuốc nhuận tràng. Còn đối với ngành da liễu học, lô hội còn dùng điều trị viêm da nhiễm xạ mạn tính.

1.2. Cây lô hội trông như thế nào?

Cây Lô hội (nha đam) có tên khoa học là Aloe barbadensis, cây thuộc họ Liliaceae. Lô hội thuộc nhóm cây bụi. Cây có hình bán nguyệt, sống lâu năm. Thân cây lô hội có vỏ ngoài màu xanh, mọng nước. Cây phát triển chủ yếu ở các vùng khô hạn của Châu Phi, Châu Á, Châu Âu và Châu Mỹ.

Lá cây hình tam giác, mép lá có răng cưa. Hoa và quả lô hội có hình ống màu vàng, chứa nhiều hạt bên trong.

Mỗi lá lô hội gồm 3 lớp:

• Lớp gel trong suốt bên trong. Lớp này chứa 99% nước và 1% là glucomannans, axit amin, lipid, sterol và vitamin.
• Lớp mủ ở giữa là nhựa cây. Lớp này có màu vàng và đắng, có chứa chất anthraquinon và glycosid.
• Lớp dày bên ngoài gồm 15–20 tế bào. Lớp này tạo thành vỏ bảo vệ lớp gel và mủ. Ngoài ra, nó còn có chức năng tổng hợp carbohydrate và protein. Bên trong vỏ gồm nhiều bó mạch. Bó mạch này giúp vận chuyển nước và tinh bột.

2. Dầu lô hội là gì?

2.1. Dầu lô hội (nha đam) là gì?

Khi kết hợp chiết xuất lô hội với dầu, ta gọi nó là dầu lô hội. Chiết xuất lô hội này được tạo thành từ việc ngâm lá lô hội. Sau khi ngâm một vài tuần, thì dầu được trộn với dầu nền. Để tạo thành dầu lô hội.

2.2. Quy trình sản xuất dầu lô hội

Các bước làm dầu lô hội khá đơn giản. Đầu tiên, chúng ta sẽ sơ chế rồi làm khô lá. Ngâm lá lô hội vào dầu nền (dầu dừa, dầu jojoba,..).

Chuẩn bị lô hội: Rửa sạch lô hội, rửa sạch và lau khô lá lô hội. Cắt bỏ các cạnh có gai. Sau khi đã loại bỏ cạnh, cắt qua giữa lá lô hội. Bước này nhằm tách phần trên và phần vỏ dày, lộ ra lớp gel bên trong. Cắt miếng nhỏ vỏ lá lô hội

Làm khô lô hội: Trải miếng lá lô hội lên khay. Phơi khô/ hoặc dùng máy sấy đến khi vỏ giòn và khô. Sau khi lá khô hoàn toàn, bỏ lá vào một lọ thủy tinh sạch. Ngâm lô hội với dầu dừa hoặc bất kì dầu nền nào khác.

Có thể đẩy nhanh tốc độ làm dầu bằng cách đun nóng nhẹ dầu với nồi nấu chậm/ để dưới ánh nắng mặt trời. Chú ý: không nên đun quá lửa để tránh bị đắng dầu. Sử dụng nồi nấu chậm có thể giảm thời gian ninh xuống còn 8-12h.

3. Trong dầu lô hội có thành phần hóa học nào?

Trong dầu lô hội có 75 hoạt chất hoạt động: bao gồm vitamin, enzym, khoáng chất, đường, saponin,…

• Vitamin: Dầu lô hội chứa vitamin A (beta-caroten), C và E, là những chất chống oxy hóa. Đồng thời cũng chứa vitamin B12, axit folic và choline. Chất chống oxy hóa trung hòa các gốc tự do.
• Enzyme: Dầu lô hội chứa 8 loại enzyme: aliiase, alkaline phosphatase, amylase, bradykinase, carboxypeptidase, catalase, cellulase, lipase và peroxidase. Bradykinase giúp giảm viêm quá mức khi thoa lên da tại chỗ, trong khi những loại khác giúp phân hủy đường và chất béo.
• Khoáng chất: Bên cạnh cung cấp canxi, crom,, mangan, kali, natri, dầu lô hội còn cung cấp kẽm, đồng, selen, magiê.
• Đường: Dầu lô hội chứa glucose và fructose và các polysaccharid khác
• Gần đây, một glycoprotein- alprogencó đặc tính chống dị ứng và hợp chất chống viêm mới, C-glucosyl chromone, đã được phân lập từ gel lô hội.
• Anthraquinones: đây là những hợp chất phenol có trong thuốc nhuận tràng.
• Aloin và emodin hoạt động như thuốc giảm đau, kháng vi khuẩn và kháng vi-rút.
• Axit béo: cholesterol, campesterol, β-sisosterol và lupeol. Những chất này có khả năng chống viêm và lupeol.
• Nội tiết tố: Auxin và gibberellin giúp chữa lành vết thương và có tác dụng chống viêm.

4. Những công dụng của dầu lô hội.

4.1. Dầu lô hội giúp nhanh lành vết thương

Glucomannan là một polysaccharide giàu mannose và gibberellin (hormon tăng trưởng). Vì vậy chất này tương tác giúp tăng sinh nguyên bào sợi, làm tăng tổng hợp collagen sau khi bôi và uống dầu nha đam. Dầu không chỉ làm tăng số lượng collagen mà còn làm tăng khả năng liên kết của collagen. Do đó, làm nhanh lành vết thương và tránh hình thành mô sẹo.

4.2. Dầu lô hội bảo vệ da khỏi tia UV và tia gamma.

Lô hội có tác dụng bảo vệ chống lại tác hại của tia bức xạ đối với da. Mặc dù cơ chế cụ thể chưa rõ ràng. Nhưng sử dụng dầu lô hội thì trong da sẽ sản sinh metallothionein- một protein chống oxy hóa. Metallothionein giúp loại bỏ các gốc oxy hóa. Đồng thời, làm giảm sản xuất và giải phóng interleukin-10 (IL-10). Nhờ vào đó, ngăn chặn được tác hại của tia UV gây ra cho cơ thể.

4.3. Tăng cường miễn dịch

Alprogen ức chế canxi vào tế bào mast. Nhờ đó, dầu lô hội ức chế sự giải phóng histamine và leukotriene. Trong một nghiên cứu trên chuột được cấy tế bào sarcoma (đây là tế bào ung thư). Khi cho chuột xoa dầu lô hội, acemannan trong dầu kích thích giải phóng interleukin- 1 (IL-1) và yếu tố hoại tử khối u từ đại thực bào ở chuột. Khi yếu tố hoại tử khối u tiết ra, tế bào ung thư thoái triển.

Ngoài ra, một số hợp chất khác cũng ức chế quá trình oxy hóa ở các bạch cầu trung tính người.

4.4. Nhuận tràng

Anthraquinones có trong nhựa mủ là một chất nhuận tràng mạnh. Vì vậy lô hội kích thích tiết chất nhầy trong đại tràng và tăng nhu động ruột. Do đó thường được sử dụng để điều trị táo bón.

4.5. Dưỡng ẩm và ngăn ngừa lão hóa da

Mucopolysaccharides giúp giữ độ ẩm cho da. Lô hội còn kích thích nguyên bào sợi sản sinh ra các sợi collagen và elastin làm cho da đàn hồi hơn và ít nếp nhăn hơn. Ngoài ra, dầu lô hội còn kết dính các tế bào biểu bì bong tróc lại.

Các axit amin cũng làm mềm các tế bào sừng. Hơn nữa, kẽm trong dầu lô hội làm se lỗ chân lông.

Tác dụng dưỡng ẩm cũng là tác dụng tiềm năng của dầu lô hội. Đối với da khô, khi bôi một lớp dầu lô hội lên, da sẽ mềm. Còn cải thiện tính toàn vẹn da, giảm xuất hiện nếp nhăn và ban đỏ. Dùng lô hội cũng là một cách hiệu quả chống mụn trứng cá

4.6. Ngừa nấm và vi sinh vật gây hại

Sở dĩ lô hội có khả năng ngừa vi rút là do anthraquinon. Aloin anthraquinone giúp vô hiệu hóa các loại vi rút có vỏ bọc như herpes simplex, varicella zoster và cúm.

Đồng thời trong lô hội còn có các thành phần khử trùng. Như là Lupeol, salicylic acid, urea nitrogen, cinnamonic acid, phenols and sulfur. Vì vậy, dầu lô hội có thể ức chế hoạt động của nấm, vi khuẩn và vi rút.

4.7. Dầu lô hội làm sáng da

Cây nha đam có chứa aloesin. Hợp chất này làm giảm sản xuất melanin, nên bôi dầu lô hội làm sáng màu da. Ngoài ra, tia UV cũng gây ra các vết thâm và nám. Bôi tại chỗ một chế phẩm giàu aloesin có thể làm giảm rõ rệt số lượng vết thâm. Đặc biệt, khi kết hợp dầu dừa với chiết xuất lô hội, có khả năng làm sáng da từ 5-100%.

4.8. Dùng dầu lô hội làm thuốc mọc tóc

Lô hội từ lâu đã được sử dụng như một phương pháp chữa rụng tóc và phục hồi tóc tại nhà. Dầu lô hội thường được sử dụng trên da đầu khô, ngọn tóc hư tổn và tóc nhuộm. Xoa bóp gel/ dầu lô hội vào da đầu sẽ giúp duy trì pH của da đầu. Dầu gel lô hội kích thích phát triển tóc, dưỡng tóc, trẻ hóa tóc và ngăn gàu.

5. Gợi ý cách sử dụng dầu lô hội

5.1. Dùng dầu lô hội như một liệu pháp chăm sóc da

• Dầu lô hội có thể được thoa trực tiếp lên da
• Có thể sử dụng như dầu dưỡng da mặt hoặc trộn với các loại dầu khác
• Dùng dầu lô hội như dầu nền. Trộn dầu vào kem dưỡng ẩm
• Nếu bạn dễ bị mụn trứng cá, có thể xoa dầu lô hội. Loại dầu này cũng làm giảm mụn như dầu hướng dương hoặc dầu jojoba

5.2. Dùng dầu lô hội để chăm sóc tóc

• Sử dụng dầu lô hội để chăm sóc tóc. Dầu lô hội giúp tóc khỏe mạnh hơn và cải thiện cấu trúc của tóc. Do đó, dầu có thể ngăn ngừa tóc bị chẻ ngọn và gãy rụng, cải thiện vẻ ngoài của tóc theo thời gian.
• Đặc tính kháng virus của lô hội có thể giúp ngừa và giảm gàu. Đồng thời, các enzym phân giải protein giúp loại bỏ tế bào da chết trên da đầu.
• Giảm tiết nhầy trong tế bào da dầu, nên tránh gây mụn trên đầu. Dầu làm sạch dầu thừa trên tóc, loại bỏ bã nhờn.

Cách sử dụng trên tóc

Kết hợp dầu lô hội làm dầu dưỡng tóc. Xoa và massage dầu và da đầu trước khi thoa dầu xả. Ủ dầu trong vài phút trước khi rửa sạch.

5.3. Bảo quản

• Sau khi đã lọc dầu, chứa dầu lô hội trong hộp kín ở nơi khô ráo, thoáng mát.
• Thời hạn sử dụng của dầu thành phẩm sẽ phụ thuộc vào loại dầu nền được chọn và phương pháp được sử dụng để làm nóng dầu.
• Nếu hết hạn sử dụng, dầu sẽ bị ôi thiu. Có thể thêm một số vitamin E (tocopherol). Vitamin E là một chất chống oxy hóa có thể giúp ngăn dầu khỏi bị ôi thiu nhanh chóng

6. Tác dụng phụ

Khi dùng tại chỗ:

Dầu lô hội khá an toàn cho da. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, dầu có thể gây đỏ, rát, cảm giác châm chích ở những người dễ dị ứng. Tình trạng viêm da toàn thân thì hiếm khi xảy ra. Các phản ứng dị ứng hầu hết là do anthraquinon, chẳng hạn như aloin và barbaloin. Tốt nhất là nên thoa lên một vùng da nhỏ trước để kiểm tra xem bạn có dị ứng với dầu lô hội không.

Khi dùng qua đường miệng:

Đau quặn bụng, nước tiểu đỏ, viêm gan, tiêu chảy, hoặc nặng hơn là táo bón. Theo nghiên cứu, thì sử dụng lô hội kéo dài có thể tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng. Nếu nhuận tràng quá nhiều, có thể làm giảm kali máu.

Chống chỉ định:

Chống chỉ định với những trường hợp đã biết dị ứng với các cây thuộc họ Liliaceae.

Phụ nữ đang mang thai và cho con bú: Không nên uống lô hội trong thời kỳ mang thai do lý thuyết kích thích co bóp tử cung, và ở những bà mẹ đang cho con bú, đôi khi nó có thể gây đau dạ dày ruột ở trẻ bú mẹ.

Tương tác:

• Lô hội làm tăng hấp thu các loại kem steroid như hydrocortisone.
• Lô hội làm giảm hiệu quả và tăng tác dụng phụ của digoxin và digitoxin, do tác dụng hạ kali của nó.
• Sử dụng kết hợp lô hội và furosemide (thuốc lợi tiểu) có thể làm tăng nguy cơ hạ kali máu.
• Lô hội làm hạ đường huyết nên khi dùng thuốc uống hạ đường huyết và insulin nên cẩn trọng.

7. Kết luận

• Mặc dù lô hội có nhiều đặc tính và công dụng, và nhiều ứng dụng lâm sàng. Nhưng trong tương lai, các nghiên cứu cần thực hiện ở nhiều điều kiện khác nhau để chứng minh công dụng của dầu lô hội nữa.
• Dầu lô hội không chỉ tốt cho da, tóc và có tác dụng chống khối u. Dầu còn có tác dụng nhuận tràng, ngăn ngừa táo bón.

Tài liệu tham khảo

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2763764/
2. https://www.stylecraze.com/articles/benefits-of-aloe-vera-oil-for-skin-hair-and-health/
3. https://thethingswellmake.com/how-to-make-aloe-oil/