Ổi (Guava) từ lâu đã là loại trái cây quen thuộc và được chứng minh với những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe. Thế nhưng, ít ai biết rằng, hạt ổi, một bộ phận thường bị “bỏ đi” lại có thể chiết xuất được sản phẩm dầu thực vật có giá trị dinh dưỡng cao. Mời quý độc giả cùng Kobi khám phá nhiều thông tin thú vị hơn về dầu hạt ổi này nhé.

1. Đôi nét về thực vật

Ổi (Psidium guajava) là thực vật thuộc họ Myrtaceae, có nguồn gốc từ Mexico, Caribe, Trung Mỹ và bắc Nam Mỹ. Cho đến nay, loài cây nhiệt đới này đã xuất hiện khắp vùng châu Mỹ, châu Á, Châu Phi và Quần đảo Paci…

Quả ổi là quả mọng, hình tròn hoặc hình trứng, nặng khoảng 50–200 g,  gồm lớp vỏ mỏng bao phủ bên ngoài. Bên trong là khoang hạt với cùi dày và nhiều hạt nhỏ, màu vàng nhạt, bán cứng. Loại trái cây này có mùi thơm đặc trưng, luôn để lại ấn tượng tốt đẹp đến đa số người tiêu dùng.

Đây được xem là cây trồng đa năng bởi hầu hết bộ phận của chúng đều có thể khai thác. Chẳng hạn như:

• Lá: Chiết xuất tinh dầu, dược liệu…;
• Quả: tiêu thụ tươi, nước ép, trị liệu, mứt, đồ ngọt, rượu, sản phẩm đóng hộp…;
• Hạt: Hạt ổi chiếm khoảng 6-12% trọng lượng của cả quả, có hình tròn và màu vàng nhạt, với 16% là dầu. Ban đầu bộ phận này chỉ được coi là chất thải được tạo ra sau khi thu hoạch quả. Thậm chí vấn đề xử lý chúng ở các bãi chôn lấp hàng năm có thể gây ra gánh nặng môi trường. Tuy nhiên, với sự tiến bộ của phương pháp kỹ thuật, người ta đã biết chiết xuất thành công các acid béo tạo thành dầu hạt ổi. Đồng thời, giới nghiên cứu cũng ghi nhận giá trị dinh dưỡng của hạt như:
  • Giàu chất xơ;
  • Protein, axit amin;
  • Chất béo thiết yếu,…

2. Dầu hạt ổi là gì?

2.1 Thông tin chung

Dầu hạt ổi (Guava Seed Carrier Oil) là sản phẩm thu được từ bộ phận hạt của loài Psidium guajava. Sau khi tách hạt, làm khô, nghiền nhỏ, có thể thông qua một số phương pháp chiết xuất như:

• Ép lạnh;
• Chiết xuất dung môi: dẫn đến năng suất dầu cao hơn 13,63% so với chiết xuất carbon dioxide siêu tới hạn.
• Chiết xuất bằng carbon dioxide siêu tới hạn.

Sản phẩm thu được thường có màu vàng, độ sánh nhẹ, thoang thoảng hương ổi đặc trưng. Theo ghi nhận, tiềm năng sử dụng dầu hạt ổi cho các ngành công nghiệp thực phẩm, hóa chất và dược phẩm tỏ ra thuận lợi. Chúng được xem là một nguồn tài nguyên tái tạo, tăng giá trị cho các sản phẩm nông nghiệp, hạn chế chất thải bỏ.

2.2 Giá trị dinh dưỡng

Dầu hạt ổi là một nguồn cung cấp giá trị dinh dưỡng đầy hứa hẹn. Một số báo cáo ghi nhận như:

• Kết quả từ GC-MS cho thấy sự hiện diện của tổng số 18 axit béo bao gồm 12 axit béo bão hòa và 6 axit béo không bão hòa. Có thể kể đến như: linoleic (60,0%), palmitic (14,8%), oleic (12,5%), stearic (9,08%) và arachidic (1,31%)…
• Một nghiên cứu khác phát hiện, dầu hạt Guava rất giàu axit béo không bão hòa đa (PUFA), đặc biệt là axit linoleic (75,25%). Cùng một trong những axit béo tiềm năng không bão hòa đơn (MUFA) là axit oleic đóng góp chính.
• Ngoài ra còn có:
  • Phenolics, phenol như như axit chlorogenic…;
  • Phytosterol: như stigmasterol, β-sitosterol và campesterol…;
  • Tocopherol
  • Carotenoids
  • Chất chống oxy hóa;
  • Tridecanoic acid, Myristic acid, Heneicosanoic acid, Behenic acid,…
  • …;

2.3 Bảo quản dầu hạt ổi như thế nào?

• Nên cất giữ dầu từ hạt Psidium guajava ở nơi thoáng mát, kín đáo, tránh ánh sáng trực tiếp chiếu vào.
• Chú ý để xa tầm tay trẻ nhỏ và không nên để côn trùng, bụi bẩn rơi ảnh hưởng chất lượng sản phẩm dầu từ hạt Psidium guajava.
• Thời hạn sử dụng trung bình là 12 tháng hoặc được nhà sản xuất ghi chi tiết trên nhãn lọ.

3. Lợi ích đến từ dầu hạt ổi

3.1 Chống oxy hóa

Hoạt động chống oxy hóa đến từ dầu hạt ổi được tìm thấy là khoảng 58,90%. Cụ thể:

• Những quan sát cho thấy rằng dầu hạt P. guajava ăn được, chứa nhiều axit linoleic và chất chống oxy hóa. Điều này có thể thúc đẩy quá trình chữa lành vết thương trên da và ức chế sự gia tăng của các tế bào bạch cầu.
• Ngoài ra, lượng vitamin E và A trong sản phẩm có thể góp phần hoạt động như một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, bảo vệ da chống lại các tác động từ môi trường.
• Hạn chế tình trạng stress oxy hóa, bảo vệ tế bào không bị tổn thương và tăng sức đề kháng hơn.

Chính vì vậy mà nhiều nghiên cứu đã chỉ ra tầm quan trọng dinh dưỡng của dầu hạt ổi được sử dụng làm chất hỗ trợ chức năng cho việc phát triển và xây dựng các sản phẩm thực phẩm mới. Ví dụ, đây là nguồn cung cấp axit palmitic, stearic…nguyên liệu của chất bôi trơn, xà phòng, chất làm mềm…

3.2 Dầu hạt ổi là sản phẩm ẩm thực đầy hứa hẹn

Thành phần hóa lý và axit béo của dầu hạt ổi cho thấy nó tương tự như một số loại dầu ăn được tiêu thụ rộng rãi. Do đó, dầu hạt ổi có thể được sử dụng một nguồn thay thế dầu ăn cho con người, đặc biệt là ở các quốc gia đang phát triển đang đối mặt với tình trạng khan hiếm dầu ăn. Một số ý kiến đánh giá cao sản phẩm này như:

• Dầu hạt Guava được phát hiện có chứa một lượng tocopherol và carotenoid đáng kể.
• Là một nguồn giàu axit linoleic, bổ sung tuyệt vời cho các sản phẩm thực phẩm, công nghiệp dược phẩm..với đặc tính:
  • Chống viêm;
  • Dưỡng ẩm;
  • Chống oxy hóa;
  • Chữa lành tổn thương;
  • …;

3.3 Tăng cường sức khỏe làn da

Lợi ích đáng kể được ghi nhận từ dầu hạt Guava tác động đến làn da:

• Giàu axit linoleic, đây là axit béo thiết yếu giúp cải thiện kết cấu da;
• Tăng cường hàng rào bảo vệ da, bảo vệ da khỏi bị mất độ ẩm và nhiễm trùng;
• Hiệu quả trong việc giảm mẩn đỏ xung quanh vết rạn da hoặc vết sẹo;
• Đồng thời duy trì độ đàn hồi, ngăn ngừa các dấu hiệu sớm của nếp nhăn.
• Thúc đẩy quá trình chữa lành vết thương trên da vì nó làm tăng sự di chuyển của các tế bào sừng hoặc tế bào da.
• Hoạt động như một chất làm mềm, cung cấp dinh dưỡng cho da;

Với kết cấu của dầu nhẹ và không nhờn, được hấp thụ nhanh chóng để lại một chút sáng bóng cho da. Điều này làm cho sản phẩm này từ Guava có thể trở thành một sự lựa chọn lý tưởng cho tất cả các loại da nhạy cảm, đặc biệt là cho các ứng dụng trên da mặt.

3.4 Dầu hạt ổi và sức khỏe mái tóc

Dầu hạt ổi là một nguồn giàu β-Carotene, Vitamin A, Vitamin C, Đồng, Kẽm và Selen…khiến chúng trở thành một loại dầu chăm sóc tóc tuyệt vời. Được sử dụng rộng rãi trong dầu gội và dầu xả thương mại như một thành phần tự nhiên giúp ngăn ngừa gàu và phục hồi sức sống cho tóc chắc khỏe hơn.

Ngoài ra, chất chống oxy hóa như vitamin E còn thúc đẩy sự phát triển của tóc bằng cách sửa chữa nang tóc hư hỏng. Đồng thời những axit béo thiết yếu góp phần hạn chế tình trạng da đầu khô, gàu, ngứa…

3.3 Dầu hạt ổi trong thao tác massage

Với kết cấu và độ đặc vừa phải, dầu hạt Guava có thể được sử dụng như một loại dầu xoa bóp. Bên cạnh khả năng giảm sự ma sát và tổn thương da trong quá trình massage, chúng còn cung cấp dinh dưỡng cho làn da trở nên khỏe mạnh và tươi sáng hơn. Đặc biệt, liệu pháp trị liệu này còn hỗ trợ giấc ngủ, cải thiện đau nhức xương khớp, đau mỏi cơ…

Nhằm nâng cao hiệu quả điều trị, bạn có thể kết hợp dầu hạt ổi với vài giọt tinh dầu ưa ích như oải hương, hương thảo, xô thơm…

4. Gợi ý sử dụng dầu hạt ổi đơn giản

4.1 Dùng dầu hạt ổi ở bên ngoài da

Đây là một trong những ứng dụng nổi bật của dầu hạt từ Psidium guajava:

• Xoa bóp, massage,…trực tiếp dầu từ hạt của Psidium guajava lên vùng da cần thiết. Để hạn chế rủi ro, trước khi dùng, hãy chú ý kiểm tra thử trên vùng da nhỏ để đảm bảo không bị phản ứng không mong muốn.
  • Ví dụ: Một vài giọt là đủ để áp dụng trên toàn bộ khuôn mặt, bởi chúng có đặc tính hấp thụ vào da dễ dàng, nhanh chóng và dường như không để lại cảm giác quá nhờn dính. Còn đối với vùng cơ thể lớn hơn bạn có dùng số lượng tăng thêm, nhưng đừng quá lạm dụng, bởi tạo nên sự khó thấm hoặc bít tắc lỗ chân lông…
• Trộn một vài giọt dầu hạt ổi hữu cơ với sản phẩm mà bạn ưa thích như:
  • Kem dưỡng;
  • Kem dưỡng da;
  • Nước tẩy trang;
  • Sữa tắm;
  • Mặt nạ, dưỡng môi khác nhau…;

4.2 Dùng dầu hạt Guava dưỡng tóc

Dưỡng tóc: dầu hạt ổi cung cấp dưỡng chất cho tóc, mang lại cho tóc sự tươi mới, sáng và bóng:

• Xoa bóp hỗn hợp có chứa dầu hạt Guava trực tiếp vào tóc hoặc da đầu. Tiếp theo, gội đầu với nước ấm, sau 15 phút.
• Thêm 2-3 giọt dầu thực vật từ Psidium guajava này vào dầu gội hoặc dầu xả yêu thích của riêng bạn.
• Phương pháp ủ tóc: Phương pháp này đặc biệt phù hợp với tóc bị hư tổn nhiều, hiệu quả đem lại đến từng sợi tóc. Bởi lẽ từ chân tóc đến ngọn tóc đều được bao phủ và quấn lại trong khăn. Sau một giờ thoa dầu lên tóc, hơi nóng tỏa ra sẽ giúp dưỡng chất đi sâu vào từng nang tóc hơn, từ đó giúp tóc thực sự trở nên bóng mượt và mềm mại.

4.3 Dùng dầu dầu hạt ổi bên trong cơ thể

Một cách thức quen thuộc khác để dùng dầu hạt Guava là thông qua đường ẩm thực.

• Trộn salad;
• Mayonnaise;
• Bơ thực vật;
• Làm bánh nướng, đồ ngọt;
• Nước sốt;
• Các món chiên;

• Không nên sử dụng dầu Psidium guajava đã qua chế biến chiên, xào nhiều lần.

5. Lưu ý gì khi sử dụng dầu hạt ổi

Dù được đánh giá là an toàn, tuy nhiên vẫn cần phải lưu ý những điều sau đối với dầu từ hạt Psidium guajava:

• Không được bôi dầu Psidium guajava trực tiếp vào vùng mắt và những vùng nhạy cảm khác như niêm mạc, mũi trong, lở loét…

• Tham khảo ý kiến ​​từ nhân viên y tế nếu có ý định dùng dầu hạt Guava, nhất là với:
  • Đạng có cơ địa hay tình trạng sức khỏe đặc biệt;
  • Tiền sử dị ứng với sản phẩm từ cây ổi- Psidium guajava.
• Để hạn chế vấn đề kích ứng xảy ra, hãy thoa một lượng ít dầu hạt Guava lên một vùng da nhỏ. Sau đó quan sát trong vài giờ để xem có xuất hiện vết mẩn đỏ, ngứa, mề đay…hay không trước khi thoa lên vùng da rộng hơn.

6. Tổng kết

Hi vọng bài viết đã cung cấp những thông tin bổ ích về lợi ích của dầu hạt ổi (Guava Carrier Oil) đến quý độc giả. Và đừng quên là thường xuyên theo dõi Kobi để cập nhật thông tin hữu ích về đa dạng sản phẩm từ thiên nhiên khác tuyệt vời nhé.

Tài liệu tham khảo

1. Linoleic acid-rich guava seed oil: Safety and bioactivity https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ptr.6449
2. Guava (Psidium guajava) Oil https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-030-12473-1_27
3. Extraction and characterization of guava seed oil: A novel industrial byproduct https://www.scribd.com/document/504865597/Extraction-and-Characterization-of-Guava-Seed-Oil-A-Novel-Industrial-Byproduc
4. Guava Seed Oil https://www.botanicalformulations.com/oil-monographs/guava-seed-oil
5. Guavas facts and health benefits https://www.healthbenefitstimes.com/health-benefits-of-guavas/
6. Phytosterol, Lipid and Phenolic Composition, and Biological Activities of Guava Seed Oil https://www.researchgate.net/publication/341763262_Phytosterol_Lipid_and_Phenolic_Composition_and_Biological_Activities_of_Guava_Seed_Oil