Thiên nhiên ưu ái ban tặng cho con người nhiều loại thực vật quý báu, không chỉ có giá trị thực phẩm mà còn mang đến lợi ích cho sức khỏe. Trong số đó, mù tạt và chiết xuất của chúng được dân gian lẫn các nhà khoa học công nhận với đa dạng tiềm năng. Ngay bây giờ, mời độc giả cùng Kobi tìm hiểu sâu hơn về tinh dầu mù tạt và cách sử dụng sao cho hiệu quả nhé.

1. Tổng quan về mù tạt

1.1 Thông tin chung

Mù tạt là tên gọi chung của nhóm các loại rau họ Cải (Brassica). Các tài liệu ghi nhận chúng có nguồn gốc từ khu vực ôn đới của châu Âu hoặc Ấn Độ từ hàng ngàn năm trước. Hiện nay, loài thực vật này có quần thể đa dạng khắp thế giới, với hơn 21 quốc gia. Sản lượng phổ biến ở châu Âu, Ấn Độ, Canada, Nepal…

1.2 Sơ lược về các loại mù tạt thường gặp

Dù đa dạng về giống loài, nhưng thực tế, có vài loại mù tạt phổ biến hơn, với bộ phận được sử dụng thường xuyên là hạt, lá và cuống hoa non.

1.2.1 Mù tạt trắng

• Tên khoa học của loài là Brassica albae, đông y gọi là Bạch giới tử.
• Quả có lông, bên trong chứa 4-6 hạt. Hạt nhỏ hình cầu đường kính 1.5-2 mm, mặt ngoài vàng nhạt hay vàng nâu, vân mạng rõ.
• Mù tạt trắng có vị cay nồng nhẹ.

1.2.2 Mù tạt đen

• Tên khoa học là Brassica nigra, đông y gọi là Hắc giới tử.
• Cây mọc hằng năm, quả ngắn bóng. Bên trong chứa 10-12 hạt nhỏ, đường kính 1mm, vỏ ngoài đỏ nâu hoặc đen, có vân hình mạng.
• Chế phẩm được ưa chuộng bởi hương thơm và mùi vị đậm đà.

1.2.3 Mù tạt nâu

• Tên khoa học của loài là Brassica juncea, đông y gọi là Giới tử.
• Loài cỏ cao khoảng 1m, lá có rãnh sâu, phiến lá lượn sóng, quả hình trụ có mỏ ngắn. Bên trong chứa hạt hình cầu đường kính 1-1,6 mm, vỏ ngoài vàng hay nâu, có vân hình mạng.
• Hương vị cay nồng mạnh mẽ, thường được dùng chế biến mù tạt Dijon.

Ngoài những mù tạt kể trên, thực tế còn rất nhiều loại khác cũng được ưa chuộng như mù tạt vàng, mù tạt xanh…Hầu hết loài thực vật này được thu hoạch với mục đích thương mại trong ngành công nghiệp thực phẩm và cả trong y học, nổi bật trong số đó là tinh dầu.

2. Đôi nét về tinh dầu mù tạt

2.1 Đặc tính chung của tinh dầu mù tạt

Tinh dầu mù tạt (Mustard essential oil) được chiết xuất từ hạt của mù tạt đen, nâu hoặc trắng. Thông qua quy trình tinh chế là chưng cất hơi nước đã tạo ra hương liệu tuyệt vời.

• Màu sắc vàng sẫm hơi ánh đỏ cùng với mùi hương mạnh mẽ, đặc trưng và ấn tượng.
• Hương vị cay nồng, đậm đà mà vẫn sắc nét, riêng biệt.

Bảo quản

• Bảo quản trong lọ kín khí, luôn đậy nắp sau mỗi lần sử dụng, tốt nhất là dùng hết trong vòng sáu tháng kể từ khi mở niêm phong.
• Có thể đặt nơi khô thoáng hoặc trong ngăn mát tủ lạnh, tránh ánh sáng mặt trời.
• Nếu dầu bị ôi thiu, có mùi lạ, thì không nên sử dụng tiếp.

2.2 Các hoạt chất giá trị của tinh dầu mù tạt

Tinh dầu mù tạt là nguồn cung cấp đa dạng hoạt chất, bao gồm:

• Khoảng 92% allyl isothiocyanate cùng các acid béo quan trọng như acid oleic, acid linoleic và acid erucic…, góp phần vào danh sách dài các lợi ích y học.
• Ngoài ra, chiết xuất còn chứa đựng dồi dào các nhóm chất như glucosinolate, flavonoid, chất chống oxy hóa, enzym…

Một số hợp chất nổi bật

• Allyl isothiocyanate: dung dịch dạng dầu, dễ bay hơi và không màu, tạo nên vị đậm đà của mù tạt. Công dụng kích thích mạnh, có thể gây chảy nước mắt, đóng góp nhiều ưu điểm cho sức khỏe.
• Acid béo: gồm các loại acid béo chưa bão hòa chiếm phần lớn.
• Glucosinolate: nhóm hợp chất chứa lưu huỳnh được tìm thấy trong tất cả các loại rau họ Cải. Chúng kích thích khả năng phòng thủ của chất chống oxy hóa trước sự tấn công của gốc tự do.

3. Lợi ích của tinh dầu mù tạt đối với sức khỏe

3.1 Tinh dầu mù tạt trong y học cổ truyền

Qua nhiều thế kỷ, dầu mù tạt luôn nhận được sự tin dùng từ nhân dân:

• Nhà y học nổi tiếng Hippocrates đã sử dụng hạt và chiết xuất mù tạt để điều chế thuốc.
• Ngoài ra, dầu mù tạt cũng được biết đến trong y học Ayurvedic (Ấn Độ) như là loại thuốc đắp để trị nghẹt ngực và xoa bóp.

Đông y ghi nhận các dược liệu có xuất xứ từ hạt của loài thực vật thuộc họ Cải Brassica như Giới tử, Bạch giới tử, Hắc giới tử,…Dù thành phần có khác nhau đôi chút nhưng tổng quát công dụng khá tương đồng nhau. Tài liệu ghi chép chúng có vị cay, tính ấm, thường quy kinh Phế, tác dụng phong phú. Có thể kể đến như ôn trung, tán hàn, lợi khí, hóa đờm, thông kinh lạc, giảm đau, tiêu thũng…

3.2 Chống lại yếu tố gây viêm

Đặc tính kháng viêm từ tinh dầu mù tạt được ghi nhận nhờ sự hiện diện của flavonoid, selen…

• Từ thời xa xưa, truyền thống dầu mù tạt sử dụng tại chỗ kết hợp với xoa bóp sẽ làm giảm triệu chứng viêm khớp, viêm phổi, viêm phế quản…
• Kết quả của vài thí nghiệm động vật gần đây cho thấy, sinigrin, allyl isothiocyanate từ cây có khả năng chống viêm, chữa lành vết thương, kháng khuẩn…Đồng thời, chiết xuất được nhận xét có tính kháng viêm tương tự như capsaicin, hợp chất có trong ớt.
• Hơn thế, các bài báo cũng cũng nhận định, acid béo, omega-3 liên quan đến việc điều chỉnh quá trình viêm trong cơ thể.

Tuy nhiên, có lẽ vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn nữa để xác định chính xác xem việc sử dụng dầu mù tạt có ảnh hưởng như thế nào đến chứng viêm ở người.

3.3 Tiềm năng giảm đau hệ vận động

Những tiềm năng của chiết xuất mù tạt trong việc hạn chế tình trạng đau nhức của hệ thống vận động đang dần được sáng tỏ. Đặc biệt, khi kết hợp với massage giúp giảm thụ thể đau được sinh ra từ tác động của viêm khớp, thấp khớp, bong gân, căng cơ…Rõ ràng hơn, với những hợp chất như allyl isothiocyanate, axit béo, omega-3…bước đầu đã chứng minh được sự đóng góp vào khả năng giảm đau của mù tạt.

Thế nhưng, đa số đều đồng tình về vấn đề cần thêm thời gian thực nghiệm lâu hơn, để hiểu rõ mức độ hiệu quả của việc sử dụng dầu mù tạt trong giảm đau.

3.4 Đặc tính kháng khuẩn và kháng nấm

Hiện nay, bằng chứng về tinh dầu mù tạt có tính kháng khuẩn và nấm ngày càng phong phú hơn. Điều này là do chúng chứa các hợp chất tự nhiên như glucosinolate, allyl isothiocyanate, chất chống oxy hóa…

• Theo nghiên cứu trong ống nghiệm, tinh dầu mù tạt làm giảm sự phát triển của một số chủng vi khuẩn Staphylococcus aureus, Escherichia coli, Bacillus cereus…
• Hơn nữa, các báo cáo cũng tiết lộ rằng tinh dầu mù tạt có thể ức chế sự phát triển của vài loại nấm, nhờ chất allyl isothiocyanate. Nhờ vậy mà chúng được quan tâm hơn trong điều trị phát ban trên da và nhiễm trùng do nấm.

Tuy nhiên, vì hầu hết các bằng chứng chỉ giới hạn thực hiện trong ống nghiệm, nên cần có thêm nhiều nghiên cứu nữa để mang lại sự tin tưởng cao hơn.

3.5 Phương thuốc từ thiên nhiên hỗ trợ sức khỏe các cơ quan

3.5.1 Hệ thần kinh

Dù chưa có nhiều nghiên cứu cụ thể về lĩnh vực này nhưng đa số người tin rằng, nồng độ acid béo trong mù tạt có thể tăng cường chức năng não. Ngoài ra, khi sử dụng dưới dạng tinh dầu, liệu pháp hương thơm sẽ hỗ trợ cải thiện trí nhớ và hạn chế tình trạng lo lâu, căng thẳng, hỗ trợ giấc ngủ…

3.5.2 Hệ tim mạch

Năm 2004, báo cáo trên American Journal of Clinical Nutrition đã xác nhận, nhờ việc có đa dạng chất béo không bão hòa và cả các loại omega 3, 6…mà dầu mù tạt giúp giảm cholesterol xấu (LDL) và tăng cholesterol loại tốt (HDL). Từ đó ngăn ngừa đáng kể nguy cơ phát triển bệnh thiếu máu cơ tim, cao huyết áp, xơ vữa mạch máu, rối loạn lipid máu, béo phì…

3.6 Hỗ trợ quản lý bệnh tiểu đường

Mù tạt và chế phẩm từ chúng có thể hữu ích cho người mắc bệnh đái tháo đường.

• Tạp chí Nutritional Science and Vitaminology đã công bố nghiên cứu về hạt mù tạt có lợi trong việc giảm thiệt hại do rối loạn đường huyết gây ra.
• Tạp chí Environmental and Molecular Mutagenesis đã kiểm tra việc dùng dầu mù tạt thông qua thí nghiệm in vivo. Kết quả là nó có thể giúp giảm đường huyết nhờ khả năng kích thích chuyển hóa glucose.

3.7 Phương thuốc chữa cảm lạnh tự nhiên

Từ nhiều thập kỷ, nhờ tính chất cay ấm và đặc tính sinh học đa dạng, tinh dầu mù tạt đã được sử dụng để giảm cảm lạnh, ho, làm sạch đường hô hấp…Bên cạnh đó, chúng sẽ hoạt động tốt hơn khi kết hợp với xoa bóp trên vùng ngực, cổ, lưng…

Một cách thức khác cũng có thể mang lại tác dụng tương tự chính là xông hơi tinh dầu. Nhờ đó mà những chất nhầy, đờm tích tụ, khó chịu vùng hầu họng…sẽ được cải thiện đáng kể.

3.8 Tinh dầu mù tạt và sắc đẹp

Từ lâu, giai thoại về tinh dầu mù tạt có ưu điểm cho sắc đẹp được lưu truyền rộng rãi. Thế nhưng, báo cáo hiện đại cho công dụng này vẫn còn khá hạn chế. Bước đầu, các nhà nghiên cứu đánh giá cao tinh dầu mù tạt là nguồn cung cấp nhiều thành phần có lợi cho da, tóc như chất chống oxy hóa, acid béo, vitamin…Điều này tác động tích cực đối với:

• Các tính trạng mụn, chàm, vẩy nến…được cải thiện.
• Ngăn ngừa hoặc giảm tình trạng da đầu có gàu, ngứa…
• Kích thích mọc tóc và nuôi dưỡng nang tóc phát triển khỏe mạnh.

3.9 Hoạt động như loại thuốc chống côn trùng

Ở Ấn Độ, thí nghiệm về tính chống côn trùng của dầu mù tạt mang lại kết quả khả quan. Theo đó, chúng được đánh giá là xua đuổi được muỗi Aedes albopictus hoặc một số loài côn trùng khác. Hi vọng, tương lai sẽ có thêm nhiều khám phá mới để hiểu rõ về lợi ích này hơn.

4. Cách sử dụng tinh dầu mù tạt hiệu quả

Khuếch tán: là liệu pháp mùi hương thường được áp dụng. Bởi chúng sẽ lan tỏa hương thơm rộng khắp không gian sống, mang đến công dụng nổi bật như xua đuổi côn trùng, đánh bật mùi ẩm mốc, hỗ trợ giấc ngủ…

Dùng tại chỗ:

• Tóc: xoa bóp hỗn hợp tinh dầu mù tạt và dầu dừa vào da đầu. Sau đó, đắp khăn ấm để chất thẩm thấu nhanh vào tóc, giữ trong 10-20 phút, rồi xả với nước.
• Da: cho 1-2 giọt tinh dầu mù tạt vào dầu nền như dầu dừa, jojoba,…massage hỗn hợp này lên da khoảng 15 phút rồi rửa sạch.
• Răng miệng: Nhỏ 1-2 giọt tinh dầu mù tạt vào nước ấm để súc miệng.
• Kết hợp với động tác xoa bóp trên bất cứ bộ phận khó chịu nào như cơ xương khớp, cổ, ngực, bụng…Điều này sẽ kích thích lưu thông khí huyết, thư giãn cơ và có tác dụng trị liệu…

Xông hơi: tận dụng hơi nước để chữa lành các tổn thương, đặc biệt là ở đường hô hấp.

Xịt tinh dầu pha loãng vào vật dụng gần gũi ở nơi làm việc, phòng ngủ…nếu bạn yêu thích và muốn lưu giữ hương thơm đặc trưng này cho riêng mình.

5. Điều cần lưu ý khi sử dụng tinh dầu mù tạt

Tương tự như các loại khác, một số đối tượng không nên sử dụng tinh dầu mù tạt như: trẻ nhỏ, phụ nữ có thai và cho con bú, người dị ứng với bất kỳ hoạt chất nào có trong chiết xuất…

Không nên sử dụng dầu mù tạt nguyên chất, bởi những lo ngại về acid erucic ở nồng độ cao có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tim mạch. Ở một số quốc gia như Hoa Kỳ, Canada, châu Âu…không được phép sử dụng dầu mù tạt nguyên chất để làm dầu thực vật trong ẩm thực.

Tuy nhiên, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ-FDA đã công nhận tinh dầu mù tạt (chiết xuất thu được qua chưng cất hơi nước) là chất tạo hương an toàn. Vì vậy chỉ nên tiếp xúc sản phẩm ở ngoài da hoặc dưới dạng bay hơi với lượng vừa phải. Đặc biệt luôn phải pha loãng và thử trên khu vực nhỏ trước khi sử dụng để kiểm tra kích ứng có thể xảy ra.

Các khu vực nhạy cảm như mắt, niêm mạc, mũi trong…đều là những nơi không được để tinh dầu chưa pha loãng dây dính vào.

Trong quá trình thưởng thức tinh dầu, nếu có các dấu hiệu dị ứng như mẩn đỏ, ngứa, choáng, nôn ói, nổi mề đay, phát ban,…hãy ngừng sử dụng ngay lập tức. Theo dõi sức khỏe, nếu tình trạng không cải thiện cần gặp bác sĩ để có biện pháp xử lý.

6. Quy cách đóng gói

7. Tổng kết

Quả thực, tinh dầu mù tạt đã mang đến những lợi ích phục hồi sức khỏe tuyệt vời. Hi vọng tiềm năng của chiết xuất này sẽ được khai thác triệt để và áp dụng phổ biến hơn trong thời gian tới. Nếu bạn muốn trải nghiệm những kho tàng tinh dầu thiên nhiên tuyệt vời, đừng ngần ngại liên hệ với Kobi nhé.

8. Tại sao chọn Kobi?

Kobi tự hào là nhà nhập khẩu và phân phối các loại tinh dầu thiên nhiên, dầu thực vật chất lượng cao với giá cả cạnh tranh tại Việt Nam từ 2011. Đối tác của chúng tôi là các nhà sản xuất, nhà xuất khẩu cung cấp nguồn thực vật bền vững từ hơn 10 quốc gia, thu mua cây trồng từ nơi chúng phát triển tự nhiên và dồi dào. Mỗi đơn hàng đều đi kèm với GC-MS, COA và SDS để chứng minh dầu của chúng tôi là 100% nguyên chất và tự nhiên. Sự hài lòng của khách hàng là ưu tiên hàng đầu của chúng tôi và chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc của bạn. Hãy liên hệ ngay hôm nay để tìm hiểu cách chúng tôi có thể giúp công việc của bạn phát triển như thế nào nhé!

9. Các chứng chỉ/chứng nhận

• GC/MS Test.
• Food Safety and Standards Authority of India
• GMP
• Halal
• ISO 9001: 2015

Tài liệu tham khảo

• Mustard Oil: Dangerous or Key Health- and Flavor-Boosting Agent? https://draxe.com/nutrition/mustard-oil/
• 8 Benefits of Mustard Oil, Plus How to Use It https://www.healthline.com/nutrition/mustard-oil-benefits
• Is Mustard Good for You? https://www.healthline.com/nutrition/is-mustard-good-for-you
• 23 Promising Benefits Of Mustard Oil For Skin, Hair, And Health https://www.stylecraze.com/articles/benefits-of-mustard-oil-for-skin-hair-and-health/
• 11 Benefits That Prove Why Mustard Is Good For Health https://www.organicfacts.net/health-benefits/herbs-and-spices/mustard.html
• Đỗ Tất Lợi (2006). Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam. Nhà xuất bản Y học