Hạt tiêu đen là một trong những loại gia vị được sử dụng phổ biến nhất trên khắp thế giới. Tiêu đen có một hương vị đặc biệt tạo vị cay nhẹ phù hợp với nhiều món ăn, được coi là “vua của các loại gia vị” và được sử dụng trong y học cổ truyền hàng ngàn năm ở các nước châu Á nhờ các hợp chất thực vật có lợi cho sức khỏe. Vậy tinh dầu tiêu đen có lợi giống như hạt tiêu đen hay không, hãy tìm hiểu bài viết sau đây.

1. Mô tả cây tiêu đen

Tiêu đen còn có tên khác là hồ tiêu, cổ nguyệt, bạch cổ nguyệt, hắc cổ nguyệt. Tiêu có tên khoa học là Piper nigri L., thuộc họ Hồ tiêu Piperaceae.

Cây hồ tiêu cho ta hai vị thuốc là hắc hồ tiêu, tiêu đen (Fructus Piper nigrum) là quả chưa chín hẳn mà phơi khô của hạt tiêu và bạch hồ tiêu (Fructus Piperis albi) là quả chín phơi khô và bỏ vỏ ngoài cùa hạt tiêu.

Hồ tiêu là loài cây dây leo, thân dài, nhẵn không có lông, bám vào cây khác bằng rễ. Giữa cây tựa và hồ tiêu có sự sống nương nhờ nhau nên khi gỡ cây hồ tiêu ra khỏi cây tựa thì phần nhiều cây hồ tiêu bị chết. Thân cây rất dòn dễ gãy nên khi vận chuyển cần nhẹ nhàng. Thân mọc cuống, lá mọc cách. Lá tiêu khá giống lá trầu không, nhưng dài và thuôn hơn. Thân phát ra hai loại nhánh: một nhánh mang quả và một nhánh mang dinh dưỡng, cả hai đều xuất phát từ kẽ lá. Cụm hoa dạng hình đuôi sóc, khi chín rụng cả chùm. Quả hình cầu nhỏ, 20 – 30 quả trên một chùm, lúc non có màu xanh lục, sau đó chuyển sang màu đỏ và khi chín có màu vàng.

Ở nước ta, hồ tiêu được trồng rất nhiều nơi, nổi tiếng như Phú Quốc, Tây Nguyên, Bình Phước,… Các nước châu Á khác cũng có trồng như Ấn Độ, Malaysia, Indonesia, Campuchia, … Hồ tiêu mỗi năm thu hoạch hai lần, tùy theo nhu cầu tiêu đen hay tiêu trắng mà có cách thu hoạch khác nhau

2. Tinh dầu tiêu đen là gì?

Tinh dầu tiêu đen là tinh dầu chiết xuất từ hạt tiêu đen, bằng nhiều phương pháp khác nhau như chưng cất hơi nước, chiết kết hợp với chưng cất – simultaneous distillation-extraction (SDE), kĩ thuật vi chiết pha rắn – solid phase microextraction (SPME), kĩ thuật chiết siêu tới hạn – supercritical fluid extraction (SFE).

3. Thành phần hóa học của tinh dầu tiêu đen

Thành phần hóa học của tinh dầu hạt tiêu đen tìm thấy gồm α-pinen, β-pinen, myrcene, α-phellandrene, limonene, linalool, methylpropanal, 2,3-metylbutanal, axit butyric, và axit 3-metylbutyric là các chất tạo mùi chính có trong tinh dầu. Tuy nhiên, một số yếu tố, cụ thể là điều kiện khí hậu, địa lý và giai đoạn sinh trưởng của cây lúc thu hái có thể ảnh hưởng nhiều đến sản lượng tinh dầu, thành phần và đặc tính sinh học của chúng.

4. Tác dụng của tinh dầu tiêu đen

Tinh dầu hạt tiêu đen cho thấy các hoạt động chống oxy hóa, tiêu diệt, diệt ấu trùng, kháng khuẩn và kháng nấm

4.1 Kháng khuẩn, kháng nấm

Tinh dầu tiêu đen cho thấy hoạt tính kháng khuẩn mạnh mẽ chống lại một loạt vi khuẩn trên đĩa cấy. Cụ thể là các vi khuẩn thường gặp như Staphylococcus aureus, Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Salmonella pullorum, Proteus vulgaris, Clostridium sporogenes, Enterococcus faecalis, Bacillus subtilis và nhiều chủng ít gặp khác. Khả năng ức chế này phụ thuộc vào nồng độ.

Cơ chế hoạt động của tinh dầu hạt tiêu đen là ức chế sự hình thành màng sinh học của Staphylococcus aureus thông qua việc điều chỉnh giảm các biểu hiện của gen α-toxin (HLA), gen nuclease và gen điều hòa. Từ đó làm giảm độc lực của S. aureus.

4.2 Chống oxy hóa

Các gốc tự do là những phân tử không ổn định, có thể làm hỏng các tế bào của cơ thể. Một số gốc tự do được tạo ra một cách tự nhiên – chẳng hạn trong quá trình tiêu hóa thức ăn. Tuy nhiên, khi tiếp xúc với những thứ như ô nhiễm, khói thuốc lá và tia nắng mặt trời thì hình thành quá mức các gốc tự do. Các gốc tự do dư thừa có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe lớn. Ví dụ, như chứng viêm, lão hóa sớm, bệnh tim và một số bệnh ung thư.

Hạt tiêu đen và tinh dầu rất giàu một hợp chất thực vật piperine, mà các nghiên cứu trong ống nghiệm đã phát hiện ra tinh dầu tiêu đen và các chất chiết xuất có hoạt tính chống oxy hóa mạnh mẽ hơn so với butylated hydroxyanisole (BHA) và butylated hydroxytoluene (BHT).

Người ta cho chuột uống tinh dầu tiêu đen trong một tháng, làm giảm đáng kể việc sản sinh các gốc tự do và tăng nồng độ các enzym có nhiệm vụ “thu dọn” các gốc tự do trong máu như superoxide dismutase, glutathione, glutathione reductase, catalase, superoxide dismutase, glutathione và glutathione peroxidase.

Kết hợp với massage, tinh dầu hạt tiêu đen có thể ngăn ngừa nếp nhăn và lão hóa da bằng cách thẩm thấu qua da và ức chế hiệu quả hoạt động của elastase (enzym làm thoái hóa elastin ở da). Elastin là một protein ở da, giúp da có sự đàn hồi nhất định.

4.3 Có khả năng chống viêm, giảm đau

Viêm mãn tính có thể là một yếu tố tiềm ẩn trong nhiều bệnh lý mạn tính, chẳng hạn như viêm khớp, bệnh tim, đái tháo đường.

Sử dụng tinh dầu tiêu đen ức chế viêm cấp tính, viêm mãn tính bằng cách ức chế sản xuất hóa chất trung gian gây viêm. Trong một nghiên cứu ngẫu nhiên khác trên người, mù đôi, có đối chứng, ngửi tinh dầu hạt tiêu đen 15 phút trong 9 tuần cho thấy giảm đau đáng kể ở 54 bệnh nhân với các loại đau khác nhau.

4.4 Có thể làm giảm cholesterol máu

Cholesterol trong máu cao có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh tim xơ vữa động mạch, là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn thế giới.

Trong một nghiên cứu kéo dài 42 ngày, những con chuột ăn chế độ ăn nhiều chất béo và chiết xuất hạt tiêu đen đã giảm mức cholesterol trong máu, bao gồm cả cholesterol LDL (loại cholesterol có hại). Cho thấy khả năng làm giảm mức cholesterol của tinh dầu tiêu đen.

Ngoài ra, piperine trong tinh dầu được cho là có thể thúc đẩy sự hấp thụ các chất trong chế độ ăn uống như nghệ và men gạo đỏ.

Tuy nhiên cần xác định rõ sử dụng dạng nào của tiêu đen đem lại hiệu quả và ít tác dụng phụ trên người.

4.5 Khả năng chống khối u

Tinh dầu tiêu đen và piperine có tác dụng ức chế phát triển khối u và chống lại một số loại ung thư như tế bào ung thư tuyến tiền liệt phụ thuộc androgen và không phụ thuộc androgen, bệnh u xương, ung thư phổi.

Khả năng này thông qua một số cơ chế như: gây tổn thương DNA, hình thành quá trình apoptosis trong các tế bào khối u; kích thích các enzym bảo vệ chống oxy hóa và giảm quá trình peroxy hóa lipid

Dựa trên các nhận xét trên, tinh dầu tiêu đen và piperine có các tác dụng chống ung thư tiềm năng. Tuy nhiên, những nghiên cứu này chỉ được thực hiện trên mô hình động vật. Do đó, các nghiên cứu trong tương lai nên chú ý đến hoạt tính sinh học của tinh dầu hạt tiêu đen trong các nghiên cứu lâm sàng với con người.

4.6 Những tác dụng khác

Ở những người bệnh khó tìm thấy tĩnh mạch (trong tiêm – truyền thuốc), bôi tinh dầu tiêu đen có nồng độ 20% pha trong gel lô hội đã được ghi nhận giúp nổi rõ đường đi của tĩnh mạch và nhân viên y tế dễ dàng đặt catheter – ống thông tĩnh mạch.

Ngửi tinh dầu hạt tiêu đen có thể kích hoạt vỏ não, dẫn đến cải thiện phản xạ nuốt, chuyển động hầu họng ở những bệnh nhân lớn tuổi sau đột quỵ bị rối loạn chức năng nuốt (chứng khó nuốt) trong một nghiên cứu ngẫu nhiên, có đối chứng.

Hơn nữa, ngửi tinh dầu hạt tiêu đen có hiệu quả trong việc giảm các triệu chứng khi cai thuốc lá bao gồm thèm thuốc lá và lo lắng. Ngửi một giọt tinh dầu hạt tiêu đen trên khăn giấy trong hai phút khi thèm nicotin giúp làm giảm cảm giác thèm nicotin và kéo dài thời gian trì hoãn cho lần sử dụng thuốc lá tiếp theo.

4.7 Tác dụng diệt côn trùng

Bên cạnh những tác dụng có lợi trên người, tinh dầu hạt tiêu đen có hoạt tính diệt côn trùng đối với bọ rầy châu Âu. Người ta nhận thấy rằng nồng độ 0,2% của tinh dầu hạt tiêu đen có khả năng xua đuổi sâu bọ trưởng thành hại dự trữ hạt lúa mì. Nếu nồng độ tinh dầu hạt tiêu đen cao hơn sẽ tác dụng xua đuổi toàn bộ những côn trùng này.

Tuy nhiên, cho đến nay, chỉ có hai nghiên cứu đã điều tra tác dụng diệt côn trùng của tinh dầu tiêu đen; do đó, nghiên cứu sâu hơn cần thiết trong ứng dụng trừ sâu sinh học.

5. Cách sử dụng tinh dầu tiêu đen

Điều quan trọng cần nhớ là không bao giờ được nuốt các loại tinh dầu. Có nhiều cách sử dụng tinh dầu khác nhau, bạn có thể tham khảo một số cách phù hợp với điều kiện hiện tại của bản thân.

Tinh dầu không bao giờ được thoa trực tiếp lên da. Thông thường, pha loãng một vài giọt tinh dầu vào 30 ml dầu nền. Hầu hết các loại dầu nền phổ biến là dầu hạnh nhân ngọt hoặc dầu ô liu. Để đạt được độ pha loãng 0,5 đến 1% thì sử dụng 3 đến 6 giọt tinh dầu cho mỗi 30 ml dầu nền. Đối với độ pha loãng 5%, thêm 30 giọt vào mỗi 30 ml dầu nền. Nồng độ tối đa 5% thường được coi là an toàn cho người lớn.

Dùng tinh dầu tiêu đen đã pha loãng xoa bóp mát xa có thể thúc đẩy tuần hoàn và thư giãn cơ thể.

Nếu bạn đang cai thuốc lá thì chỉ nhỏ 1 – 2 giọt tinh dầu hạt tiêu đen trên khăn giấy, ngửi trong hai phút, sẽ giúp cắt cơn thèm nicotine, từ đó, giảm số lượng thuốc lá.

Nếu nhà bạn có côn trùng thì bạn có thể dùng thử nồng độ 0,2% tinh dầu tiêu đen để đuổi trừ nó.

6. Lưu ý an toàn khi sử dụng tinh dầu tiêu đen

Đầu tiên, tinh dầu hạt tiêu đen mất hương vị nhanh chóng khi bảo quản ở nhiệt độ phòng bình thường. Cần chọn nơi bảo quản có nhiệt độ phù hợp theo khuyến cáo của nhà sản xuất.

Không nên nuốt hoặc uống tinh dầu, đặc biệt là trẻ nhỏ và người lớn tuổi vì khi uống, tinh dầu có thể gây hại cho gan hoặc thận.

Tránh ngửi trực tiếp từ chai lọ chứa vì tinh dầu tiêu đen đậm đặc rất cay nóng, có thể tổn thương đường hô hấp.

Ở một số người, nếu dị ứng với hạt tiêu đen trong tự nhiên thì nên cân nhắc và kiểm tra trước khi dùng tinh dầu hạt tiêu đen. Bạn nên đánh giá khả năng dị ứng với tinh dầu tiêu đen ở vùng da nhỏ trước khi sử dụng toàn bộ da trên cơ thể; sẽ giúp bạn biết làn da phản ứng như thế nào với tinh dầu này. Nhỏ một vài giọt tinh dầu tiêu đen đã pha loãng vào một vùng da nhỏ trên cánh tay và theo dõi trong vòng 24 giờ. Nếu có dấu hiệu khó chịu như mẩn đỏ, phồng rộp hoặc kích ứng thì bạn không hợp với tinh dầu tiêu đen.

Chỉ sử dụng tinh dầu tiêu đen pha loãng ngoài da như mát xa cơ thể. Tránh sử dụng trên da quá mẫn cảm, người đang bị bệnh ngoài da hoặc đang có vết thương hở.

Hiện chưa có các thử nghiệm lâm sàng để điều tra việc sử dụng quá nhiều hạt tiêu đen cũng như tinh dầu hạt tiêu đen ở người và động vật. Vì vậy, cần tuân thủ liều lượng và cách sử dụng tinh dầu thiên nhiên theo hướng dẫn để tránh những tác hại đáng tiếc có thể xảy ra.

Trên đây là những lợi ích đầy hứa hẹn của tinh dầu tiêu đen đem lại cho sức khỏe và đời sống con người cũng như cách sử dụng và lưu an toàn của tinh dầu này. Đừng ngần ngại liên hệ với Kobi để được tư vấn nhiều hơn bạn nhé.

7. Quy cách đóng gói

8. Tại sao chọn Kobi?

Kobi tự hào là nhà nhập khẩu và phân phối các loại tinh dầu thiên nhiên, dầu thực vật chất lượng cao với giá cả cạnh tranh tại Việt Nam từ 2011. Đối tác của chúng tôi là các nhà sản xuất, nhà xuất khẩu cung cấp nguồn thực vật bền vững từ hơn 10 quốc gia, thu mua cây trồng từ nơi chúng phát triển tự nhiên và dồi dào. Mỗi đơn hàng đều đi kèm với GC-MS, COA và SDS để chứng minh dầu của chúng tôi là 100% nguyên chất và tự nhiên. Sự hài lòng của khách hàng là ưu tiên hàng đầu của chúng tôi và chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc của bạn. Hãy liên hệ ngay hôm nay để tìm hiểu cách chúng tôi có thể giúp công việc của bạn phát triển như thế nào nhé!

9. Các chứng chỉ/chứng nhận

• COA/GC/MS Test.
• Food Safety and Standards Authority of India
• GMP
• Halal
• ISO 9001: 2015

Tài liệu tham khảo

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4573123/
2. https://clinphytoscience.springeropen.com/articles/10.1186/s40816-021-00292-2
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6930617/
4. https://www.medicalnewstoday.com/articles/10884#using_aromatherapy