Dâu tây là một loại trái cây tráng miệng rất phổ biến, được ưa chuộng trên thế giới và Việt Nam. Quả dâu tây cung cấp lượng lớn vitamin C và các chất dinh dưỡng khác. Vì vậy, dâu tây được chế biến dưới dạng như mứt, bánh ngọt, nước ép, … Hiện nay, một dạng chế biến của dâu tây đang được phát triển nghiên cứu, đó là dầu hạt dâu tây. Chế phẩm dầu còn khá mới mẻ ở Việt Nam. Mời bạn đọc cùng Kobi tìm hiểu về công dụng, cách dùng dầu hạt dâu tây trong bài viết dưới đây.

1.  Mô tả cây dâu tây

• Dâu tây là loại cây thân thảo mọc thấp, có tên khoa học là Fragaria ananassa. Chi Fragaria là chi của hơn 20 loài thực vật có hoa trong gia đình họ hoa hồng (Rosaceae) và cho quả ăn được.
• Dâu tây có thân, lá xuất phát từ ngay gốc cây. Các lá dâu tây kép, thường có ba lá chét, viền răng cưa và có lông.
• Những bông hoa của dâu tây thường có màu trắng. Hoa dâu tây là hoa lưỡng tính. Hoa mọc thành từng chùm nhỏ trên các cuống mảnh. Hoa mọc từ nách lá, giống như các thân, cuống hoa mọc bò trên bề mặt đất. Khi một cây già đi, hệ thống rễ trở thành thân gỗ, và ngọn “mẹ” phát ra các rễ con tiếp xúc với đất. Do đó làm cây càng phát triển mạnh hơn.
• Dâu tây thường ra quả vào mùa hè. Về mặt thực vật học, quả dâu tây được coi là “quả phụ ”. Dâu tây không phải là quả mọng (berry) thực sự, mặc dù có tên là strawberry. Phần thịt quả ta thường ăn là do phần chứa hoa phình to ra rất nhiều. Phần quả thật hay còn gọi là quả hạch của dâu tây là phần lấm chấm bên ngoài quả, được dân gian gọi là hạt. Một quả dâu tây có trung bình 200 hạt phía bên ngoài.

2.  Đặc điểm sinh trưởng của dâu tây

• Dâu tây quả lớn được trồng (Fragaria ananassa) có nguồn gốc ở Châu Âu vào thế kỷ 18.
• Hầu hết các quốc gia đã phát triển giống của riêng họ trong thế kỷ 19. Giống dâu tây được trồng rộng rãi trên khắp thế giới. Những giống này phù hợp với khí hậu, độ dài ngày, độ cao, nhu cầu tiêu dùng ở mỗi quốc gia cụ thể.
• Dâu tây sinh trưởng trong nhiều loại đất, hoàn cảnh khác nhau, nhu cầu về phân bón thấp. Tuy nhiên, nó dễ bị khô hạn nên cần đất giữ ẩm được tưới rãnh hoặc tưới phun. Dâu tây thường được chăm sóc từ một đến bốn năm.

3.  Cách thu hái, bảo quản dâu tây

• Quả dâu tây rất giàu vitamin C, thường làm trái cây tráng miệng, mứt, bánh ngọt, … Dâu tây thương mại được tiêu thụ ngay lập tức; hoặc chế biến dưới dạng quả đông lạnh, đóng hộp, bảo quản nước trái cây.
• Do đặc tính dễ hỏng của quả mọng và không có khả năng bị hái bằng máy, nên quả dâu tây được thu hoạch lựa chọn bằng tay. Quả được cho vào các khay nhỏ và đóng thùng để đưa ra thị trường. Dâu tây rất dễ hỏng và cần bảo quản khô mát.

4.  Dầu hạt dâu tây là gì?

• Dầu dâu tây được sản xuất từ ​​hạt bên ngoài của quả dâu tây. Đây là sản phẩm phụ của quá trình chế biến công nghiệp dâu tây. Dầu hạt dâu tây là một ví dụ về các loại dầu thực vật mới có tính độc đáo về sinh học.
• Hạt dâu tây được thu lại sau khi chế biến công nghiệp. Người ta tiếp tục ép lạnh, chiết suất CO2 siêu tới hạn, … thu được dầu hạt dâu tây. Dầu màu vàng hơi ánh xanh lá, tính chất lỏng nhẹ, mùi thơm dịu.

5.  Thành phần hóa học của dầu hạt dâu tây

• Dầu hạt dâu tây có cấu trúc axit béo thú vị với tỷ lệ axit béo không bão hòa đa PUFA cao (78%). Trong đó, có một tỷ lệ đáng kể axit linoleic 42%, axit α-linolenic 36%.
• Hơn nữa, dầu hạt dâu tây chứa một lượng đáng kể chất chống oxy hóa. Bao gồm các hợp chất phenolic có hoạt tính sinh học, chất chống oxy hóa như tocopherol, bioflavonoid và phytosterol.

6.  Những công dụng của dầu hạt dâu tây

6.1. Có lợi cho sức khỏe tim mạch

• Chế độ ăn giàu năng lượng, chất béo, tinh bột và ít chất xơ là nguyên nhân quan trọng nhất dẫn đến béo phì. Béo phì dẫn đến hàng loạt bệnh lý liên quan đến sức khỏe tim mạch.
• Chiến lược dinh dưỡng giúp phòng ngừa bệnh tim mạch là tăng sử dụng các axit béo không bão hòa, bao gồm cả PUFA.
• Nhiều nghiên cứu chỉ ra PUFA trong chế độ ăn uống có lợi cho sức khỏe. Có thể cải thiện các rối loạn liên quan đến béo phì, giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, huyết áp, …
• Dầu hạt dâu tây chứa 78% PUFA, được tin tưởng dùng trong chế độ ăn kiêng. Dầu giúp làm giảm hàm lượng lipid trong gan, trong máu và chỉ số xơ vữa trong động mạch.

6.2. Chống oxy hóa

Gốc tự do là những hợp chất sinh ra trong quá trình chuyển hóa. Gốc tự do có khả năng gây nên nhiều loại bệnh mạn tính ở người nếu tỉ lệ quá cao trong cơ thể. Chất chống oxy hóa là chất giúp cơ thể chống lại các gốc tự do.

Một nghiên cứu cũng đã đánh giá hoạt động chống oxy hóa của dầu hạt dâu tây ở chuột trong 5 tuần. Dầu dâu tây đã làm giảm hoạt động của chất gây oxy hóa, giúp chống oxy hóa mạnh mẽ. Vì vậy, dầu hạt dâu tây được coi là loại dầu sinh học đặc biệt, là chất dinh dưỡng tiềm năng làm giảm stress oxy hóa.

6.3. Dưỡng da

• Dầu hạt dâu tây là một nguồn tuyệt vời của chất chống oxy hóa và các axit béo thiết yếu. Đây là một nguồn chứa chất chống oxy hóa mạnh giúp phục hồi làn da bị tổn thương do tác nhân bên ngoài.
• Dầu còn giàu tocopherol (vitamin E). Vitamin E giúp đảm bảo các đặc tính dưỡng ẩm tuyệt vời, giúp giảm khô da, bong tróc và săn chắc da.
• Dầu hạt dâu tây có tính nhẹ, nhanh thấm “dry oil”. dầu được khuyến khích sử dụng hàng ngày cho mọi loại da.

6.4. Là thành phần trong các loại mỹ phẩm

• Dầu hạt quả mọng ép lạnh được sử dụng để tiêu dùng và các ứng dụng khác bao gồm chăm sóc da và tóc. Trong đó có dầu hạt dâu tây. Chúng là những sản phẩm tự nhiên thu hút được sự quan tâm của khách hàng.
• Dầu hạt dâu tây được phát triển trong các chế phẩm làm sạch dịu nhẹ, giúp giữ ẩm và làm mềm da. Nghiên cứu chỉ ra chứa 0,5 – 2 % dầu dâu tây giúp cho sữa tắm ổn định tốt hơn. Dầu không ảnh hưởng khả năng năng làm sạch và tạo bọt của sản phẩm. Các loại mỹ phẩm chứa dầu hạt cho thấy thêm hiệu quả dưỡng ẩm da tốt.

7.  Cách sử dụng dầu hạt dâu tây.

Cách sử dụng dầu hạt dâu tây giống như những loại dầu nền khác như dầu ô liu, … Tùy theo công dụng mà bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây của Kobi nhé.

• Dầu hạt dâu tây còn được gọi là “dầu khô” do đặc tính nhẹ, hấp thụ nhanh chóng. Dầu không để lại bất kỳ dư lượng nào trên da. Đó là một loại dầu tuyệt vời, vừa dưỡng ẩm vừa duy trì một làn da tuyệt đẹp.
• Dùng ngoài da: Tuỳ theo diện tích vùng da mà bạn có thể linh hoạt sử dụng lượng dầu strawberry seed oil phù hợp. Với vùng mặt có thể dùng từ 2-4 giọt dầu hạt là đủ dưỡng ẩm. Với vùng da lớn hơn thì bạn tăng số lượng dầu. Bôi, mát xa làn da với dầu hạt dâu tây có những lợi ích như Kobi đã kể trên. Ngoài ra, bạn cũng có thể pha trộn dầu dâu tây với 1-3 giọt tinh dầu yêu thích.
• Bạn cũng có thể thêm vài giọt dầu vào sữa tắm hàng ngày. Dầu hạt dâu sẽ giúp làn da giữ ẩm hiệu quả.
• Dùng trong ẩm thực: Dầu hạt dâu tây rất có lợi cho sức khỏe với các hợp chất tốt, hiệu quả. Bạn có thể dùng trong một số món ăn hàng ngày giống như những loại dầu thực vật khác. Tuy nhiên, để bảo toàn chất dinh dưỡng, bạn không nên nấu dầu ở nhiệt độ quá cao (dầu bị bốc khói)
• Hiện nay dầu strawberry seed oil đã được bào chế trong các sản phẩm dưỡng ẩm da, thực phẩm chức năng, … Đặc biệt bạn có thể tìm thấy trên bảng thành phần của các dòng sản phẩm này trên thị trường.

8.  Lưu ý khi sử dụng dầu hạt dâu tây

8.1. Khi mua sản phẩm

• Độc tính của dầu từ một số loại hạt quả cho kết quả rất phức tạp. Đặc biệt với dòng quả mọng như dâu tây. Vì phần hạt ở bên ngoài quả nên chúng có thể tích lũy một lượng thuốc trừ sâu nhất định. Do đó, khi chọn mua dầu hạt dâu tây, bạn cần chọn những nhà sản xuất uy tín, có chứng nhận an toàn thực phẩm – mỹ phẩm.
• Chọn dạng dầu hạt dâu tây phù hợp tùy thuộc vào mục đích bạn đang sử dụng. Các sản phẩm dầu carrier oil bôi ngoài da có thể hoạt động tốt nhất trên da và tóc. Nếu muốn uống thì bạn hãy tìm mua viên nang chứa strawberry seed oil. Bạn nên nhớ đọc kỹ nhãn để sử dụng sản phẩm an toàn, đúng cách.

8.2. Khi sử dụng

Để đảm bảo an toàn,  hiệu quả khi sử dụng dầu hạt dâu tây bạn cần lưu ý một số điểm.

• Dầu hạt dâu tây giúp dưỡng ẩm, bảo vệ da, chống oxy hóa. Mặc dù vậy nhưng khi dùng dầu bôi ngoài da thì bạn cần bảo vệ da khi tiếp xúc với ánh nắng.
• Không được để dầu strawberry seed oil dính vào mắt, vết thương hở, đang bị chảy máu, nhiễm khuẩn có mủ, … Nếu dính phải thì cần rửa bằng nước sạch hoặc nước muối sinh lý để trôi hết dầu ra ngoài.
• Bạn cần bảo quản dầu hạt dâu tây ở nơi khô ráo, thoáng mát. Tránh để dầu ở nơi có ánh nắng trực tiếp. Để sản phẩm ở nơi cao, xa tầm tay trẻ em.
• Trong quá trình sử dụng – bảo quản, nếu dầu dâu tây có mùi vị, màu sắc khác lạ thì không nên dùng tiếp.
• Dựa trên nghiên cứu lâm sàng, để phát huy tác dụng của dầu strawberry seed oil có thể cần thời gian từ vài tuần hoặc vài tháng. Vì vậy bạn cần kiên trì sử dụng đúng cách để có kết quả mong muốn.

9.  Kết luận

Dầu hạt dâu tây là một loại dầu có nguồn gốc từ hạt của quả dâu tây. Trong những năm qua, dầu hạt strawberry đã được nghiên cứu, sử dụng với nhiều lợi ích sức khỏe. Hiện tại Kobi đang kinh doanh tinh dầu, dầu nền và các sản phẩm phụ trợ. Bạn đọc quan tâm, có nhu cầu sử dụng dầu hạt dâu tây thì đừng ngần ngại liên hệ với Kobi để được tư vấn cụ thể. Những bài viết về sản phẩm khác, bạn đọc có thể tìm hiểu thêm bằng cách truy cập vào trang web chính thức Kobi.vn.

Tài liệu tham khảo

1. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25899676/
2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24121557/
3. https://ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4312358/
4. https://link.springer.com/article/10.1186/s41110-018-0086-x
5. https://www.britannica.com/plant/strawberry