Mặc dù là thực vật được sử dụng phổ biến vì hương vị của độc đáo, nhưng nhục đậu khấu và các chiết xuất của chúng chứa một loạt hợp chất mạnh mẽ ấn tượng. Điều này, có thể giúp ngăn ngừa bệnh tật và tăng cường sức khỏe của bạn. Bài viết sau đây, Kobi sẽ cùng bạn khám phá những điều kỳ diệu mà tinh dầu nhục đậu khấu đem đến nhé.

1. Tổng quan về nhục đậu khấu

1.1 Thông tin chung

Nhục đậu khấu là tên gọi chung của nhóm thực vật cùng chi Myristica, họ Nhục đậu khấu (Myristicaceae). Theo tài liệu, chúng có nguồn gốc từ Indonesia, Thái Bình Dương. Ngày nay, quần thể nhục đậu khấu đa dạng khắp thế giới như Đông Nam Á, Ấn Độ, Caribê…Một số loại tiêu biểu như Myristica fragrans, Myristica aromans…dựa trên nguồn gốc và sự phát triển. Ở Việt Nam, ta có thể bắt gặp cây này chủ yếu ở các tỉnh phía nam.

Nhục đậu khấu thường được dùng làm gia vị trong ẩm thực, đồng thời chúng còn là vị thuốc dân gian có giá trị y học nổi bật.

1.2 Đặc điểm sinh trưởng

Là cây nhiệt đới, phù hợp với điều kiện khí hậu nóng ẩm.

Thích nghi cao ở vùng thấp, không thích hợp với khu vực cao trên 750m so với mực nước biển.

Thụ phấn nhờ gió, côn trùng, thời gian thu hoạch kéo dài đến 70-80 năm.

Sau khi trồng được 7 năm là có thể bắt đầu thu hoạch. Thông thường, có 2 thời điểm phổ biến để hái quả là tháng 11-12 và tháng 4-6.

1.3 Mô tả thực vật

Thực vật thân to hoặc nhỡ, cao trung bình 8-10m, cành non hình tròn. Phần vỏ ngoài nhăn nheo, hơi có khía màu nâu xám.

Phần lá hình dạng bầu dục hoặc hình mác, kích thước dài 5-15cm, rộng 3-7cm. Phiến lá gốc tròn, đầu nhọn, mặt trên nhẵn, còn mặt dưới có lông tơ, cuống ngắn, gân nổi rõ.

Hoa màu vàng trắng, khác gốc mọc thành xim cụm ở kẽ lá. Cụm hoa đực gồm 3-20 hoa kèm lá bắc nhỏ, còn cụm hoa cái gồm 1-2 hoa kèm lá bắc rõ.

Quả hạch, màu vàng, mọc đơn độc, đôi khi có bao hoa tồn tại, cuống quả ngắn. Khi chín mở ra theo chiều dọc gồm 2 mảnh, bên trong chứa hạt hình trứng được bao bọc bởi áo hạt màu hồng.

2. Đôi nét về tinh dầu nhục đậu khấu

2.1 Đặc tính chung của tinh dầu nhục đậu khấu

Phẩm chất và tác dụng trị bệnh của nhục đậu khấu phần lớn là do tinh dầu. Tinh dầu nhục đậu khấu (Nutmeg Essential Oil) được chiết xuất từ ​​hạt của thực vật cùng tên. Thông qua phương pháp chưng cất cất hơi nước tạo nên:

• Dung dịch sánh, không màu hoặc vàng nhạt.
• Mùi hương gỗ cay ngọt, mang lại cảm giác vừa trầm ấm vừa mộc mạc.

Bảo quản

• Thận trọng cất trữ tinh dầu trong lọ, đặt nơi thoáng mát và luôn đậy kín sau khi sử dụng.
• Tránh nơi có ánh sáng mặt trời trực tiếp cũng như nhiệt độ quá cao.
• Khi dung dịch trong lọ bị biến chất, có mùi lạ hoặc ôi thiu,…không nên sử dụng tiếp tục.

2.2 Các hoạt chất giá trị của tinh dầu nhục đậu khấu

Những thành phần cơ bản:

• Sabinene, α-pinene, β-pinene, γ-pinene, terpinen-4-ol, γ-terpinene, linalool, limonene, α-phellandrene, α-terpinene, α-thujene, camphene, myrcene…
• Cùng nhiều hoạt chất khác gồm myristicin, safrole, phenol methyl eugenol, elemicin, eugenol…

Một số thành phần nổi bật:

• Myristicin: thành phần chịu trách nhiệm về hương thơm độc đáo của nhục đậu khấu.
• Pinene: nhóm hợp chất tự nhiên, mang đến công dụng như sát khuẩn, chống viêm, chống oxy hóa…
• Sabinene (C₁₀H₁₆): được phân lập từ tinh dầu của nhiều loại thực vật. Tác dụng dịu kích ứng, giảm đau, chống oxy hóa…
• Linalool: góp mặt trong nhiều loại tinh dầu khác nhau, với tác dụng tạo mùi hương, chống viêm, sát khuẩn…

3. Lợi ích của tinh dầu pơ mu đối với sức khỏe

3.1 Liệu pháp hương thơm

3.1.1 Tạo động lực và xua tan căng thẳng

Mỗi khi bạn gặp những vấn đề nặng nề, uể oải vào thời điểm khó khăn, liệu pháp hương thơm bằng tinh dầu nhục đậu khấu là sự lựa chọn nên cân nhắc. Chúng thực sự mang đến cho ta nguồn năng lượng tự nhiên ấm áp và tràn đầy, tiếp thêm động lực để đối mặt với nhiều sự kiện diễn ra trong đời sống.

3.1.2 Cải thiện giấc ngủ và trí não

Người ta tin rằng, tinh dầu nhục đậu khấu giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và bổ trợ não. Điều này đã được ứng dụng lâu đời trong nền văn minh Hy Lạp và La Mã cổ đại. Ngoài ra, chiết xuất còn có thể nâng cao sự tập trung và tăng cường hiệu quả tổng thể của bạn trong học tập và làm việc.

Năm 2017, một thử nghiệm trên chuột về tác dụng bảo vệ thần kinh của dầu nhục đậu khấu thu được kết quả khả quan. Theo đó, nhờ chứa những dược chất nổi bật như myristicin, eugenol và elemicin,…giúp tăng mức serotonin, dopamine và norepinephrine trong hải mã của chuột-cơ quan liên hệ mật thiết đến trí nhớ và điều hướng không gian.

3.1.3 Đặc tính bảo vệ thần kinh và cảm xúc

Trong y học Ayurvedic, nhục đậu khấu đã được trân trọng từ lâu vì các đặc tính chữa bệnh của nó đối với chứng lo âu, căng thẳng, hay quên…Cho đến nay, điều này cũng dần được chứng minh:

• Theo Journal of Medicinal Food, chiết xuất từ hạt nhục đậu khấu có tác dụng chống trầm cảm.
• Bên cạnh đó, các báo cáo gần đây cũng đã đưa ra kết luận, tinh dầu nhục đậu khấu có thể giúp ngăn ngừa cũng như hỗ trợ điều trị những bệnh lý thoái hóa thần kinh như Alzheimer, Parkinson và Huntington.
• Thậm chí, trong nghiên cứu ở động vật năm 2009 của Wahab A và cộng sự, phát hiện hiệu quả của tinh dầu này trong ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị các cơn động kinh.

Trên đây là những tín hiệu bước đầu đầy hứa hẹn cho tương lai không xa, lợi ích của liệu pháp tinh dầu nhục đậu khấu sẽ được nghiên cứu sâu và áp dụng rộng rãi hơn.

3.2 Tinh dầu nhục đậu khấu trong y học cổ truyền

Trải qua hàng ngàn năm, nhục đậu khấu và chế phẩm của chúng vẫn có chỗ đứng vững chắc trong nền y học dân gian của nhiều quốc gia. Theo đó, đây là thảo dược có vị cay, đắng, hơi chát, tính ấm và mùi thơm đặc trưng. Do quy kinh Tỳ, Vị, Đại trường, mà có công dụng như lợi tiêu hóa, giảm các triệu chứng nôn, tiêu chảy, khó tiêu, đầy hơi, chướng bụng…

3.3 Kháng khuẩn

Hiện nay, ngày càng có thêm nhiều ý kiến đồng tình về khả năng chống khuẩn của nhục đậu khấu.

• Những hợp chất kháng khuẩn trong dầu rất lý tưởng để giúp ngăn ngừa và ức chế hoạt động vi khuẩn gây vấn đề răng miệng như Streptococcus mutans, Aggregatibacter actinomycetemcomitans, Porphyromonas gingivalis…
• Hơn nữa, báo cáo được công bố trên Food and Nutrition Research công nhận rằng việc bôi dầu nhục đậu khấu tại chỗ có thể làm giảm đau răng.

Tuy nhiên, đặc tính này cần phải có thêm nhiều thời gian nghiên cứu để hoàn thiện hơn.

3.4 Chống oxy hóa

Nhờ chứa các hợp chất như flavonoid, alkaloid, myristicin…mà tiềm năng chống oxy hóa của tinh dầu nhục đậu khấu được phát huy mạnh mẽ. Từ đó, chiết xuất có thể hỗ trợ các quá trình loại bỏ gốc tự do trong cơ thể.

3.5 Chống viêm và giảm đau

Dựa vào hàm lượng dồi dào của hợp chất chống viêm monoterpenes, phenolic bao gồm sabinene, terpineol, pinene…mà tiềm năng kháng viêm của chiết xuất từ nhục đậu khấu được đánh giá khá cao. Đặc biệt khi kết hợp với động tác massage, chúng giúp thúc đẩy lưu thông máu và cải thiện đáng kể dấu hiệu viêm khớp, đau nhức cơ xương…

• Năm 2016, trên tạp chí Food and Nutrition Research, khi thí nghiệm trên động vật chỉ ra rằng, việc bôi dầu nhục đậu khấu tại chỗ sẽ có tác dụng tương tự so với loại thuốc giảm đau như diclofenac.
• Theo Thư viện Y khoa quốc gia Hoa Kỳ, chiết xuất từ hạt của cây được chứng minh là loại thuốc hạn chế các cơn đau hành hạ dai dẳng. Đặc biệt là đối với những đối tượng thường xuyên mắc bệnh viêm nhiễm, biến chứng đái tháo đường…

Tất nhiên, cần thêm thời gian điều tra để hoàn thiện và ứng dụng trên người phổ biến hơn.

3.6 Tinh dầu nhục đậu khấu và sắc đẹp

Từ lâu, dầu nhục đậu khấu được biết đến với đặc tính có lợi cho làn da nhờ khả năng chống oxy hóa, kháng khuẩn…Năm 2016, một nghiên cứu nhận thấy phản ứng tích cực trong điều trị nhiễm trùng da từ cây này. Đồng thời, chúng còn có nhiều hoạt tính sinh học đẩy lùi quá trình lão hóa sớm do tiếp xúc lâu với tia cực tím.

3.7 Hỗ trợ hệ tiêu hóa

Bên cạnh tài liệu y học dân gian, ngày nay có đa dạng những ý kiến về công dụng hỗ trợ hệ tiêu hóa của nhục đậu khấu.

• Theo sách Essential Oils in Food Preservation, Flavor, and Safety, hạt của chúng được biết đến là có dược tính. Nó có thể được dùng để trị các vấn đề tiêu hóa như đầy bụng, khó tiêu, viêm dạ dày…
• Kết quả của thí nghiệm được công bố trên tạp chí Methods and Findings in Experimental and Clinical Pharmacology cho thấy, chiết xuất này có thể làm giảm tình trạng phân lỏng trong tiêu chảy.

Có thể nói rằng, dầu nhục đậu khấu khá hữu ích trong việc làm dịu một loạt các vấn đề tiêu hóa, cũng như thúc đẩy quá trình này khỏe mạnh. Thế nhưng, cần cẩn thận khi tiêu thụ chúng và chỉ nên áp dụng với liều lượng thấp.

3.8 Tinh dầu nhục đậu khấu và sức khỏe sinh sản

Nhiều dữ liệu xem trọng ảnh hưởng tích cực của tinh dầu nhục đậu khấu trong sức khỏe sinh sản.

• Hữu ích với phụ nữ trong thời kỳ kinh nguyệt gặp tình trạng đau bụng kinh, thay đổi tâm trạng…
• Y học cổ truyền ghi nhận khả năng tăng cường sức khỏe và ham muốn tình dục từ thảo dược.
• Theo nghiên cứu ở động vật trên tạp chí BMC Complementary and Alternative Medicine (2005) cho thấy, những con chuột được bổ sung dầu nhục đậu khấu đã tăng hoạt động giao phối của chúng.

3.9 Phục hồi hệ hô hấp

Dầu nhục đậu khấu có thể là một phần thiết yếu của y học Trung Quốc trong điều trị các rối loạn hô hấp. Chúng là một trong thành phần quan trọng của nhiều loại siro ho, thuốc trị cảm lạnh, chữa nghẹt mũi…Thậm chí, người ta còn tin rằng, chiết xuất có thể góp phần cải thiện biểu hiện hen suyễn, bằng cách hạn chế tình trạng viêm, thư giãn cơ, tạo điều kiện hít thở dễ dàng hơn…

3.10 Chất khử mùi tự nhiên

Hương gỗ đặc trưng của dầu nhục đậu khấu giúp loại bỏ mùi khó chịu trong hơi thở, không khí…Do đó, chiết xuất từ thực vật này được thêm vào nhiều sản phẩm chăm sóc sức khỏe hằng ngày. Có thể kể đến như kem đánh răng, nước súc miệng, nến, xà phòng…

3.11 Phương pháp bổ trợ đầy hứa hẹn trong điều trị bệnh gan, thận

Điều này được lý giải bởi khả năng loại bỏ độc tố trong gan và thận từ nhục đậu khấu.

• Báo cáo thực nghiệm trên động vật ghi nhận, nhờ chất myristicin, được tìm thấy trong dầu thực vật này, có thể mang đặc tính bảo vệ và dịu các tổn thương ở gan.
• Ngoài ra, chúng có thể hỗ trợ giảm kích thước sỏi thận và hạn chế acid uric tích tụ trong các bộ phận khác của cơ thể.

4. Tinh dầu nhục đậu khấu được sử dụng như thế nào?

Sản phẩm chăm sóc cơ thể: Thêm một giọt dầu nhục đậu khấu vào nước để súc miệng.

Dùng tại chỗ bằng cách pha loãng ít dầu nhục đậu khấu trong dầu vận chuyển:

• Xoa lên bụng giúp giảm khó tiêu.
• Xoa bóp hỗn hợp vào da để giúp giảm đau cơ, nhức mỏi và sưng tấy.
• Xoa lên nướu và da bị sưng để giúp giảm sưng ở khu vực này.

Xông hơi: dùng hơi nước để trị liệu giúp thông thoáng làn da hoặc hỗ trợ hô hấp.

Khuếch tán tinh dầu nhục đậu khấu vào máy khuếch tán để thư giãn và giấc ngủ lành mạnh.

Trộn nước và vài giọt tinh dầu trong một bình xịt rồi phun ở góc nhà, bậc thềm, các vật dụng thường tiếp xúc…có thể ngăn ngừa côn trùng và giữ hương thơm, tạo không khí toàn bộ căn phòng trong lành.

5. Cần lưu ý gì khi sử dụng tinh dầu nhục đậu khấu

Không uống hoặc sử dụng trực tiếp tinh dầu đậm đặc mà chưa pha loãng với nước hay dầu nền.

Nên tham khảo ý kiến của bác sĩ đối với các trường hợp đặc biệt như phụ nữ mang thai, cho con bú, có tiền sử dị ứng với chiết xuất, trẻ nhỏ, hay bạn muốn dùng tinh dầu trị liệu bệnh lý…bởi dữ liệu về việc dùng tinh dầu ở các đối tượng này chưa đầy đủ và hoàn thiện.

Luôn kiểm tra tại vùng da nhỏ trước và hạn chế tiếp xúc trực tiếp tinh dầu tại các vị trí nhạy cảm như niêm mạc, mắt, mũi trong…

Đặc biệt không nên lạm dụng tinh dầu này bởi thành phần myristicin có đặc tính kích thích thần kinh mạnh mẽ, có thể gây ảo giác với liều lượng cao.

Sử dụng tinh dầu nhục đậu khấu không thể thay thế cho phương pháp hay thuốc điều trị nào.

6. Quy cách đóng gói

7. Tổng kết

Quả thực, tinh dầu nhục đậu khấu có vô vàng lợi ích và đặc tính bất ngờ cho sức khỏe. Hi vọng tiềm năng của chúng sẽ được khám phá thêm và ứng dụng phổ biến trong tương lai gần. Hãy cùng Kobi sẵn sàng khám phá kho tàng tinh dầu thiên nhiên phong phú và tuyệt vời nhé.

Tài liệu tham khảo

1. Đỗ Huy Bích và cộng sự. Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt nam, NXB Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội.
2. Nutmeg Essential Oil https://www.aromaweb.com/essential-oils/nutmeg-oil.asp
3. 18 Best Benefits Of Nutmeg Oil https://www.organicfacts.net/health-benefits/nutmeg-oil.html
4. Supercritical CO2 extraction of nutmeg oil: Experiments and modeling https://www.academia.edu/64011547/Supercritical_CO2_extraction_of_nutmeg_oil_Experiments_and_modeling
5. 8 Science-Backed Benefits of Nutmeg https://www.healthline.com/nutrition/nutmeg-benefits