Quả lựu từ lâu đã được nhiều gia đình Việt Nam sử dụng trong ăn uống hàng ngày. Vỏ lựu, thân lựu được sử dụng làm thuốc y học cổ truyền. Cây lựu cùng với những màu sắc từ hoa, quả đã đi vào trong nhiều áng thơ ca. Tuy nhiên, dầu hạt lựu vẫn chưa được phổ biến mặc dù có rất nhiều tác dụng với sức khỏe con người. Vậy dầu hạt lựu có tác dụng như thế nào, cách dùng ra sao? Bài viết dầu hạt lựu dưới đây của Kobi sẽ giúp bạn hiểu thêm về loại dầu này.

1.  Sơ lược về cây lựu

1.1. Mô tả thực vật của cây lựu

Cây lựu còn có tên thạch lựu, bạch lựu, tháp lựu, … Cây lựu có tên khoa học là Punica granatum L. cây thuộc họ Lựu Punicaceae.

Thạch lựu là loài cây thuộc thân gỗ, cao khoảng từ 3 – 4m. Cây nhỏ, thỉnh thoảng có gai. Lá thạch lựu dài, nhỏ, mềm, mỏng, lá đơn, mép lá nguyên. Thỉnh thoảng lá mọc thành từng cụm nhưng thường gặp nhất là mọc so le hoặc mọc hơi đối. Cuống lá ngắn. Mùa hè hoa nở màu đỏ tươi hoặc màu trắng (bạch lựu). Hoa mọc riêng lẻ hoặc mọc thành từng xim khoảng 3 hoa. Quả thạch lựu to bằng khoảng nắm tay. Đầu quả còn có 4 – 5 lá đài. Vỏ quả dày, bên ngoài có màu xanh, khi chín có màu vàng đỏ lốm đốm. Bên trong quả có 8 ngăn chia thành hai tầng. Tầng phía trên có 5 ngăn, tầng phía dưới có 3 ngăn. Các ngăn này phân cách bởi lớp màng mỏng màu vàng nhạt. Hạt lựu rất nhiều, thường hình 5 cạnh, có màu hồng nhạt đến trắng.

1.2. Đặc điểm sinh trưởng của cây lựu

Thạch lựu được trồng ở khắp nơi trong nước và một số nước khác. Thường được trồng để làm cảnh và lấy quả. Người ta thường trồng lựu bằng cách giâm cành.

Cây thường cho quả theo mùa ở Bắc bán cầu từ tháng 10 đến tháng 2. Ở Nam bán cầu từ tháng 3 đến tháng 5.

Lựu có khả năng chịu hạn nên có thể được trồng ở những vùng khô hạn với khí hậu mưa ít như Địa Trung Hải. Ở những khu vực ẩm ướt hơn, cây lựu có thể dễ bị thối rễ do nấm bệnh. Thạch lựu có thể chịu được sương giá và nhiệt độ lạnh xuống khoảng -12 ° C

2.  Thông tin về dầu hạt lựu

2.1. Cách chiết xuất dầu hạt lựu

Dầu hạt lựu được chiết xuất từ hạt lựu. Dầu hạt lựu được thực hiện bằng phương pháp ép lạnh. Dầu hạt có màu cam nhạt, mùi thơm nhẹ, được phân loại vào dầu thực vật cao cấp.

2.2. Thành phần dinh dưỡng của dầu hạt lựu

Mặc dù hạt lựu chỉ chiếm khoảng 3% trọng lượng quả, có hàm lượng polyphenol thấp nhưng chúng chứa các thành phần khác có thể góp phần vào lợi ích sức khỏe của quả lựu. Hạt lựu là một nguồn giàu chất béo và dầu, chiếm 12 – 20% tổng trọng lượng hạt. Hạt lựu chứa một lượng axit béo đặc trưng có nồng độ cao. Trong dầu có các axit béo như axit linoleic (LA) và axit linolenic (LN), cũng như các chất béo khác bao gồm axit punicic, oleic, stearic, α -eleostearic, β -eleostearic, catalpic, gadoleic, arachidonic, behenic, và axit palmitic.

Điều thú vị là axit punicic, là một đồng phân liên hợp chỉ có trong dầu quả lựu, chiếm 70 – 76% dầu hạt. Hơn nữa, dầu hạt cũng chứa một lượng nhỏ trienes khác như axit eleostearic và axit catalpic.

Các thành phần phụ khác là sterol, steroid và cerebroside trong dầu hạt. Có một số hợp chất phytoestrogen là 17 – alpha – estradiol trong hạt lựu có tác dụng như hormone steroid sinh dục tương tự như ở người.

3.  Những công dụng của dầu hạt lựu

3.1. Giảm lipid máu

Rối loạn lipid máu là một yếu tố nguy cơ có thể điều chỉnh được, ngăn ngừa và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn thế giới. Để điều trị rối loạn lipid máu, các phương pháp tiếp cận dùng thuốc và không dùng thuốc khác nhau đã được sử dụng. Statin là liệu pháp đầu tay để kiểm soát, tuy nhiên có các tác dụng phụ như các triệu chứng tiêu hóa và đau nhức cơ.

Axit punicic, là thành phần chính của dầu hạt lựu, có tác dụng giảm lipid máu. Trong một nghiên cứu trên 51 bệnh nhân tăng lipid máu, dầu hạt lựu được dùng hai lần một ngày (800 mg / ngày) trong 4 tuần. Kết quả có sự giảm đáng kể triglyceride (TG), tăng tỉ lệ cholesterol lipoprotein mật độ cao HDL (loại cholesterol tốt). Trong khi đó, nồng độ cholesterol, LDL-C và glucose trong huyết thanh không thay đổi.

3.2. Giảm các triệu chứng của mãn kinh ở phụ nữ

Trong y học dân gian của các nước Địa Trung Hải và Ayurveda cổ đại, hạt Punica granatum (tức là hạt lựu) đã được sử dụng để điều trị các chứng rối loạn khác nhau. Bao gồm cả những chứng mà ngày nay được xếp vào nhóm các triệu chứng mãn kinh.

Ngày nay, dầu hạt lựu từ những hạt này cũng được nghiên cứu. Dầu chủ yếu chứa các axit béo không bão hòa như axit γ – linoleic và axit linolenic, cũng bao gồm các phytoestrogen.

Mỗi người tham gia dùng 1000 mg dầu hạt lựu mỗi ngày, chia 2 viên trong 8 tuần.

Hàm lượng β – sitosterol trong dầu hạt khoảng là 6,3 mg / 1000 mg.

Kết quả phân tích hầu hết các triệu chứng mãn kinh đã giảm đáng kể (ví dụ như cơn bốc hỏa). Đáng chú ý, các triệu chứng đường tiết niệu sinh dục (tức âm đạo khô) cũng được cải thiện đáng kể. Rất ít bệnh nhân báo cáo các triệu chứng tiêu hóa.

Khả năng dung nạp là tuyệt vời sau 4 tuần và sau 8 tuần điều trị. Kết quả đầy hứa hẹn và khuyến khích sử dụng dầu hạt lựu giàu β – sitosterol để điều trị triệu chứng mãn kinh.

3.3. Bảo vệ đại tràng

Viêm là một quá trình tự nhiên trong phản ứng miễn dịch bẩm sinh để duy trì chức năng bình thường của mô cơ quan. Đó là phản ứng của cơ thể với các kích thích lạ và dẫn đến việc chữa lành mô trong các quá trình sinh lý bình thường. Tuy nhiên, nó có thể trở thành mãn tính và viêm quá mức nếu quá trình này không được kiểm soát.

Tuy nhiên viêm bất thường là cơ sở cho một loạt các bệnh nghiêm trọng ở đường ruột bao gồm bệnh viêm ruột và ung thư đại trực tràng liên quan đến viêm.

PPAR γ và δ được công nhận là chất ức chế chính tình trạng viêm ruột trong bệnh viêm đại tràng. Kích hoạt PPAR γ và δ bởi axit punicic trong chế độ ăn đã được chứng minh là cải thiện tình trạng viêm ruột ở nghiên cứu trên chuột.

3.4. Ung thư da

Bức xạ tia cực tím mặt trời là nguyên nhân chính gây ra nhiều hiệu ứng sinh học như phản xạ ánh sáng và ung thư da. Những bức xạ này dẫn đến tổn thương DNA, oxy hóa protein và cảm ứng chất nền metalloproteinase.

Dầu lựu có hiệu quả ngăn ngừa hóa học ở chuột, giảm tỷ lệ mắc khối u da (7%), giảm số lượng khối u, giảm hoạt động một số men trong phù nề và tăng sản da.

Trong một nghiên cứu khác, tác dụng dầu lựu đã chứng minh có khả năng bảo vệ da khỏi tia UVB trong 8 tuần.

3.5. Chăm sóc da

3.5.1. Hỗ trợ chống quá trình lão hóa

Có nhiều cách giúp bạn chống lại quá trình lão hóa. Từ tái tạo tế bào và làm đều màu da đến dưỡng ẩm cho làn da khô ráp. May mắn thay, dầu hạt lựu gần như có tất cả các tác dụng trên.

Các hợp chất axit béo trong dầu hạt lựu có tác dụng chống lão hóa với các dấu hiệu như nếp nhăn và các đốm đen. Và trong một nghiên cứu, hợp chất với dầu hạt lựu đã được chứng minh là có tác dụng cải thiện sự phát triển của tế bào da, cải thiện độ ẩm và độ đàn hồi của da.

3.5.2. Dưỡng ẩm da

Có lẽ một trong những lợi ích nổi tiếng nhất của dầu hạt lựu là dưỡng ẩm da. Trong dầu có chứa axit punicic là một axit béo omega – 5 giúp cấp ẩm, dưỡng da và ngăn ngừa mất độ ẩm, hỗ trợ hàng rào bảo vệ da.

Các loại axit béo khác cũng giúp da bạn ngậm nước, căng mọng hơn. Dầu cũng có thể nuôi dưỡng và làm mềm da khô, nứt nẻ. Đồng thời giúp giảm mẩn đỏ và bong tróc.

Ngoài ra, dầu hạt lựu hoạt động tuyệt vời như một chất làm mềm da và giúp chữa bệnh chàm và bệnh vẩy nến. Ngoài ra cũng có thể dưỡng ẩm cho da mụn hoặc da nhờn mà không làm tắc nghẽn lỗ chân lông. Về cơ bản, dầu hạt lựu là một thành phần dưỡng ẩm có lợi cho tất cả các loại da.

3.5.3. Có thể chống lại vi khuẩn

Đối với những người có làn da dễ bị mụn trứng cá, dầu hạt lựu là một trong những loại dầu tốt nhất để bạn cân nhắc. Điều này là do nó thực sự có thể giúp giảm bớt các vi khuẩn trong hình thành mụn trứng cá. Dầu hạt lựu có đặc tính kháng khuẩn, giúp chống lại vi khuẩn P. acnes và kiểm soát mụn trứng cá.

Chưa kể, bản thân mụn là một tình trạng viêm. Vì vậy điều quan trọng là bạn phải giảm bớt tình trạng viêm nhiễm trong khi kiểm soát bã nhờn. Dầu hạt lựu cũng làm được điều này.

4.  Cách sử dụng dầu hạt lựu

4.1. Dùng tại nhà

• Bạn có thể dùng dầu hạt lựu trong chu trình dưỡng da hằng ngày. Tùy theo tình trạng da khô hay da dầu, bạn có thể sử dụng cho phù hợp. Bạn cho một ít dầu vào lòng bàn tay sau đó mát xa toàn bộ mặt và vùng da đang bị khô.
• Bạn cũng có thể dùng dầu để dưỡng tóc nếu tóc đang bị khô, xơ, chẻ ngọn, thường xuyên tạo kiểu bằng nhiệt, … Dầu sẽ giúp tóc bạn óng mượt trở lại.

4.2. Trong mỹ phẩm, thực phẩm chức năng

• Bạn có thể tìm thấy dầu hạt lựu trong nhiều loại mỹ phẩm chăm sóc da. Từ giá bình dân như Mad Hippie đến sản phẩm cao cấp như The Face Oil của Augustinus Bader. Các sản phẩm này đều có khả năng chống lão hóa rất tốt từ dầu hạt lựu.
• Ngoài ra, hiện nay dầu hạt lựu còn có trong nhiều sản phẩm thực phẩm chức năng, bảo vệ sức khỏe. Bạn có thể tìm mua tùy theo nhu cầu sức khỏe của bản thân.

5.  Lưu ý khi sử dụng dầu hạt lựu

• Trong thí nghiệm, dầu hạt lựu được cho chuột uống và không xuất hiện bất kỳ triệu chứng nhiễm độc hoặc tử vong nào ở động vật.
• Tuy nhiên, nếu bạn dị ứng với quả lựu thì cần cân nhắc trước khi sử dụng dầu hạt lựu. Bạn nên thử bôi dầu lên một vùng da nhỏ, trước khi bôi toàn thân.
• Khi dầu hạt lựu để lâu ngày, có mùi khác lạ thì nên ngưng sử dụng.
• Đối với mỹ phẩm, thực phẩm chức năng có chứa dầu hạt lựu thì cần mua ở nơi uy tín, sử dụng theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
• Đối với phụ nữ có thai, đang cho con bú, trẻ nhỏ thì cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
• Đối với một số người đang dùng thuốc ngừa thai, hoặc sử dụng các biện pháp điều trị có liên quan đến hormone sinh dục thì cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.

6.  Kết luận

Trên đây là bài viết về dầu hạt lựu. Đây là loại dầu thực vật có nhiều giá trị có lợi với sức khỏe con người. Kobi hy vọng bài viết cung cấp thông tin hữu ích đến bạn đọc và gia đình. Nếu có nhu cầu sử dụng dầu và tinh dầu thì bạn đọc có thể liên hệ với chúng tôi qua website chính thức.

Tài liệu tham khảo

1. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20334708/
2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28323626/
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4007340/
4. https://en.wikipedia.org/wiki/Pomegranate
5. https://www.mindbodygreen.com/articles/pomegranate-seed-oil/