Cách làm tinh dầu bưởi tại nhà cực đơn giản

Tinh dầu bưởi là chiết xuất thiên nhiên quen thuộc với nhiều người trong cuộc sống hằng ngày. Không chỉ mang đến hương thơm tươi mát, thư giãn, tinh dầu thực vật này còn có đa dạng lợi ích cho sức khỏe như giảm rụng tóc, cân bằng tâm trạng,…Bây giờ, mời bạn cùng Kobi tìm hiểu thêm về tinh dầu bưởi, cũng như cách làm tinh dầu bưởi đơn giản tại nhà nhé.

1. Tinh dầu bưởi là gì?

1.1 Thông tin chung

Bưởi (Citrus grandis) là thực vật thuộc chi Citrus L., họ Cam (Rutaceae). Theo tài liệu, thực vật có nguồn gốc từ Ấn Độ, Malaysia. Ngày nay, quần thể loài đa dạng phân bố khắp thế giới với vài chục loài phổ biến ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Ở Việt Nam, bưởi là cây ăn trái lâu đời, bao gồm nhiều giống với màu sắc và hương vị khác nhau. Điều thú vị là hầu hết các bộ phận của chúng đều chứa tinh dầu.

Trong thực tế, tinh dầu bưởi thường được chiết xuất từ các tuyến dầu trong vỏ bưởi thông qua quá trình ép lạnh hoặc chưng cất hơi nước. Sau quá trình tinh chế thu được:

• Dung dịch có độ sánh nhẹ;
• Hương thơm của bưởi nồng nàn đặc trưng hòa quyện với cảm giác ngọt ngào;
• Màu vàng trong đến hơi xanh (giống bưởi trắng) hoặc màu vàng nhạt đến đỏ cam (giống bưởi hồng);
• Độ lan tỏa hương thơm trung bình đến mạnh;

1.2 Thành phần hóa học

Các thành phần chính trong vỏ bưởi gồm: tinh dầu, flavonoid, pectin…Trong đó, tinh dầu từ vỏ bưởi chứa các hoạt chất nổi bật như:

• Limonene
• β-Myrcene
• α-Pinene
• Sabinene
• Nootkatone
• Bergapten

2. Cách làm tinh dầu bưởi tại nhà đơn giản?

Thực tế, hiện nay có đa dạng cách lấy tinh dầu bưởi. Bạn có thể tham khảo một số cách nấu tinh dầu bưởi tại nhà đơn giản sau đây:

2.1 Cách làm tinh dầu bưởi thứ nhất

Chuẩn bị:

• Chọn quả bưởi có vỏ săn mịn (có thể phơi qua 1 nắng);
• Dầu ô liu hoặc dầu hạnh nhân;
• Lọ/bát thủy tinh;
• Bình/lọ thủy tinh có nắp đậy;
• Nồi hoặc chảo;

Tiến hành:

• Rửa sạch quả bưởi và loại bỏ bụi bẩn.
• Dùng dao hoặc dụng cụ gọt phần vỏ tách riêng ra, cắt nhỏ. Bên trong vỏ có lớp màu trắng nhạt, hãy loại bỏ phần trắng này;
• Bắt nồi lên bếp, rồi đổ nước cho ngập phân nửa nồi. Sau khi nước sôi cho vỏ bưởi vào, chờ khoảng 1 phút rồi bỏ đi phần nước.
• Đổ dầu ô liu nguyên chất vào nửa lọ thủy tinh rồi cho vỏ bưởi đã sơ chế vào. Đậy nắp lọ và lắc mạnh để cả hai thành phần trộn đều vào nhau.
• Đặt lọ vào trong nồi nước trên bếp và áp dụng phương pháp đun cách thủy.
• Sau 2 giờ, tắt lửa, lấy nồi ra khỏi bếp và để lọ tinh dầu ở nơi thoáng mát trong ít nhất 24 giờ.
• Tiếp theo, chiết phần dầu qua các lọ nhỏ hơn có nắp đậy để giữ sản phẩm ở trạng thái hoàn hảo nhất.

2.2 Cách làm tinh dầu bưởi thứ hai

Chuẩn bị:

• Chọn quả bưởi có vỏ săn mịn (có thể phơi qua 1 nắng);
• Đá lạnh;
• Lọ/bát thủy tinh;
• Bình/lọ thủy tinh có nắp đậy;
• Nồi hoặc chảo;

Tiến hành:

• Rửa sạch quả bưởi và loại bỏ bụi bẩn.
• Dùng dao hoặc dụng cụ gọt phần vỏ tách riêng ra, cắt nhỏ. Bên trong vỏ có lớp màu trắng nhạt, hãy loại bỏ phần trắng này;
• Để vỏ bưởi vào chiếc nồi to (có đường kính lớn), đổ nước vào ngập khoảng 2/3 vỏ bưởi.
• Đặt chiếc lọ hoặc bát nhỏ vào giữ nồi rồi đun sôi. Sau đó hạ nhiệt độ và đậy nắp, tiếp theo đặt vài viên đá lên trên nắp. Cố gắng để lửa nhỏ không để lửa quá to.
• Cứ đun và thay đá, kéo dài khoảng 30-45 phút là được. Lúc này tinh dầu bay lên rồi ngưng tụ vào lọ/bát ở giữa nồi.
• Sau khi thu được dung dịch tinh dầu thì để yên khoảng 15 phút cho tinh dầu nổi lên trên. Tiếp theo, nhẹ nhàng chiết tinh dầu này sang lọ khác, loại bỏ phần nước đọng bên dưới.

Bảo quản:

• Nên sử dụng lọ/chai thủy tinh tối màu, có nắp đậy kín để chứa tinh dầu;
• Đặt nơi thoáng mát, hạn chế tối đa ánh sáng mặt trời trực tiếp chiếu vào;
• Sau khi dùng, đậy kín lọ tinh dầu thật kỹ để tránh tình trạng bay hơi, côn trùng xâm nhập;
• Theo vài ý kiến, nếu bảo quản tốt các điều kiện kể trên thì tinh dầu bưởi nguyên chất có thể giữ được độ tươi và chất lượng từ 6 tháng đến 1 năm.

3. Tinh dầu bưởi có những lợi ích gì? Cách sử dụng như thế nào?

Sau đây là những lợi ích nổi bật của tinh dầu bưởi đối với sức khỏe chúng ta.

3.1 Cân bằng tâm trạng và giải tỏa căng thẳng

Khi muốn cân bằng tâm trạng, nghiên cứu chỉ ra rằng liệu pháp tinh dầu bưởi có thể hữu ích. Dù báo cáo cụ thể về tác dụng này còn hạn chế nhưng đa số các ý kiến đều đồng tình rằng, tinh dầu thuộc họ cam quýt nói chung có thể tác động tích cực đến tâm trạng và sự lo lắng. Nguyên nhân một phần là nhờ chất limonene, giúp việc áp dụng liệu pháp hương thơm là hành động tích cực đối với tình trạng căng thẳng, rối loạn cảm xúc, lo âu…

Thực hiện đơn giản bằng cách:

• Khuếch tán tinh dầu;
• Nhỏ lên ngực để xoa bóp;
• Nhỏ vài giọt vào các vật dụng gần gũi xung quanh;
• Cũng có thể thêm 3-4 giọt vào nước tắm hoặc chườm nóng hoặc nước ngâm chân thư giãn.

3.2 Kìm hãm vi khuẩn phát triển

Tinh dầu vỏ bưởi được đánh giá tích cực trong việc ức chế sự phát triển của vi khuẩn.

• Hoạt lực của chúng đã được nghiên cứu trên các loại vi khuẩn như Shigella flexneri, trực khuẩn lao (giảm độc), tụ cầu vàng, Escherichia Coli, Klebsiella sp., Proteus vulgaris…
• Nghiên cứu trên ống nghiệm ghi nhận đặc tính kháng khuẩn của tinh dầu chống lại Staphylococcus aureus, Enterococcus faecalis và Escherichia coli;
• Thậm chí chúng còn có tiềm năng kháng nấm như Candida albicans. Đây là một loại nấm men có thể gây nhiễm trùng ở người, đặc biệt là ở những người có hệ thống miễn dịch suy yếu.

Thực hiện: Để thanh lọc cũng như diệt vi trùng trong không khí, hãy nhỏ 2-3 giọt tinh dầu vào máy khuếch tán. Trong khi ngôi nhà của bạn tràn ngập hương thơm sạch sẽ, chúng cũng đồng thời loại bỏ vi khuẩn gây mùi trong không khí.

3.3 Có thể hạn chế sự thèm ăn và thúc đẩy giảm cân

Gần đây, đã có một vài kết quả hứa hẹn trong các nghiên cứu trên động vật về khả năng hỗ trợ ngăn chặn sự thèm ăn và kiểm soát cân nặng từ tinh dầu bưởi.

• Những con chuột khi được tiếp xúc với hương thơm của tinh dầu này trong 15 phút/ lần và 3 lần/tuần sẽ giảm cảm giác thèm ăn và trọng lượng cơ thể. Điều này được lý giải là do tinh dầu làm tăng hoạt động của dây thần kinh ở dạ dày của loài gặm nhấm, dẫn đến cảm giác thèm ăn bị hạn chế.
• Mùi hương của tinh dầu bưởi kích thích sự phân hủy mô mỡ ở chuột;
• Một nghiên cứu trên người còn cho thấy việc sử dụng chiết xuất bưởi trong liệu pháp massage có thể giúp giảm mỡ bụng, nhưng vẫn cần nghiên cứu thêm.

Thực hiện:

• Thêm 1–2 giọt tinh dầu bưởi vào nước, hít trực tiếp từ chai;
• Cho vài giọt tinh dầu vào máy khuếch tán trong văn phòng hoặc nhà của bạn;
• Xoa bóp 2-3 giọt vào ngực, bụng và cổ tay khi xuất hiện cơn thèm ăn;

3.4 Tinh dầu bưởi và sức khỏe làn da

Tinh dầu bưởi có thể góp phần mang lại làn da khỏe mạnh bằng cách ngăn ngừa và điều trị các tình trạng da khác nhau.

• Hiện nay, có phong phú những nhãn hiệu kem dưỡng da, chăm sóc cơ thể…sử dụng nguyên liệu là tinh dầu bưởi. Bởi chiết xuất từ chúng vừa mang đến hương thơm tươi mát vừa có hoạt tính kháng khuẩn và chống oxy hóa mạnh. Điều này sẽ có ảnh hưởng tích cực đến trải nghiệm và sức khỏe làn da.
• Thậm chí có báo cáo trong ống nghiệm kết luận rằng, tinh dầu bưởi có hoạt tính chống lại vi khuẩn acnes. Đây là một trong lý do liên quan đến sự phát triển của mụn trứng cá.

Thực hiện: hãy thêm 2-3 giọt tinh dầu pha loãng với nước hay dầu nền rồi thoa lên da, kết hợp với xoa bóp, massage. Nếu bạn có làn da nhạy cảm thì có thể đợi khoảng 10-15 phút thì rửa sạch hỗn hợp với nước.

3.5 Hỗ trợ ngăn rụng tóc

Tinh dầu bưởi chứa những dưỡng chất nuôi dưỡng tóc và kích thích lưu lượng máu đến khu vực này. Theo đó cùng với những động tác xoa bóp, massage sẽ thúc đẩy tuần hoàn và oxy đến tóc. Từ đó, tóc sẽ mọc dày và trở nên bồng bềnh hơn. Đây thực sự là phương pháp hỗ trợ rụng tóc được ưa chuộng và yêu thích với đa dạng sản phẩm chiết xuất từ thực vật này như dung dịch xịt mọc tóc, dầu gội bưởi…

Thực hiện:

• Pha khoảng 2-3 giọt tinh dầu bưởi vào nước, hoặc dầu nền (dầu dừa, dầu ô liu…) rồi massage lên tóc và da đầu trong khoảng 5-10 phút. Sau đó gội sạch bằng dầu gội.
• Trực tiếp nhỏ vài giọt tinh dầu với dầu gội hoặc dầu xả của bạn.
• Tạo thành hỗn hợp dung dịch loãng cho vào chai dạng xịt lên tóc.

4. Lưu ý về cách làm tinh dầu bưởi và khi sử dụng tinh dầu

4.1 Về cách làm tinh dầu bưởi

Theo khuyến cáo của các chuyên gia, phương thức tốt nhất để chiết xuất tinh dầu bưởi là ép lạnh. Nguyên nhân là cách này sẽ hạn chế phản ứng nhiệt bất lợi cũng như duy trì hương thơm và hợp chất có lợi của dầu. Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi phải có máy ép lạnh chuyên dụng.

Các phương pháp tại nhà được trình bày ở trên dù đơn giản nhưng cũng có thể có những rủi ro trong quá trình tiến hành, ảnh hưởng đến chất lượng thành phẩm. Do vậy, nếu không đủ điều kiện tự chiết xuất tinh dầu bưởi, bạn nên lựa chọn nhà sản xuất uy tín, để lựa chọn sản phẩm chất lượng về mọi mặt.

4.2 Trong quá trình dùng tinh dầu bưởi

Đa số nhận xét đều cho rằng tinh dầu bưởi khá an toàn khi dùng tại chỗ, đường hô hấp…Thế nhưng, một số điều cần thận trọng gồm:

• Luôn pha loãng tinh dầu bưởi bằng dầu nền hay nước trước khi dùng. Không bao giờ được uống tinh dầu nguyên chất trực tiếp.
• Sử dụng tinh dầu họ cam quýt trên da nhạy cảm có thể gây nhạy cảm, bỏng rát dưới tác động của ánh sáng mặt trời. Vì vậy, cần che chắn kỹ lưỡng.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ đối với các trường hợp phụ nữ mang thai, trẻ sơ sinh, người có tiền sử dị ứng…
• Thử lượng nhỏ tinh dầu bưởi lên da trước khi dùng ở các khu vực rộng lớn hơn.
• Lưu ý rằng nếu trong quá trình dùng xuất hiện mùi lạ, dung dịch biến chất…hãy ngừng tiếp xúc và loại bỏ chúng.

5. Tổng kết

Ngày nay, tinh dầu bưởi được sử dụng phổ biến trong đa dạng các cách thức khác nhau tùy theo mục đích. Với những lợi ích phong phú tinh dầu này dần chiếm được cảm tình của đông đảo người tiêu dùng. Dù cách làm tinh dầu bưởi tại nhà không quá phức tạp, nhưng chúng tôi vẫn khuyến khích bạn nên tìm nhà sản xuất và phân phối sản phẩm này chuyên nghiệp, đáng tin cậy để được kiểm soát về chất lượng rõ ràng. Mời bạn đến với Kobi để khám phá nhiều hơn nữa về thế giới tinh dầu tuyệt vời nhé.

Tài liệu tham khảo

1. 6 Benefits and Uses of Grapefruit Essential Oil https://www.healthline.com/nutrition/grapefruit-essential-oil
2. How To Make Grapefruit Essential Oil at Home https://beauty.onehowto.com/article/how-to-make-grapefruit-essential-oil-at-home-4902.html
3. Health benefits of Grapefruit Essential Oil https://www.healthbenefitstimes.com/health-benefits-of-grapefruit-essential-oil/
4. Grapefruit Essential Oil https://www.aromaweb.com/essential-oils/grapefruit-oil.asp
5. Grapefruit essential oil benefits, uses and recipes https://www.newdirectionsaromatics.com/blog/products/grapefruit-essential-oil-benefits-uses-and-recipes.html
6. Đỗ Huy Bích và cộng sự. Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt nam, NXB Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội.