Hoa nhài: Nguồn gốc, ý nghĩa và những công dụng trong cuộc sống

Tinh tế và trang nhã với những bông hoa nhỏ, hoa nhài (jasmine) được biết đến trên toàn thế giới với mùi nhiệt đới độc đáo và những bông hoa xinh xắn luôn thu hút các đàn ong. Hoa lài (tên gọi khác của hoa nhài) thường có màu trắng, mặc dù một số loài có màu vàng hoặc kem, và nó có thể nở quanh năm. Hoa nhài có thể trồng trong chậu hoặc giỏ treo. Nó cũng có thể được trồng trực tiếp dưới đất và được dẫn dắt để leo lên hoặc phát triển thành bụi phủ dưới mặt đất.

Nguồn gốc hoa nhài

Hoa nhài có nguồn gốc từ dãy Himalaya và các vùng khí hậu ôn hòa của Trung Quốc. Có khoảng 200 loài khác nhau, loài đầu tiên được đặt tên là Hoa nhài Ả Rập, hay Jasminum sambac.

Hoa nhài đến châu Âu từ Ba Tư (Iran ngày nay) qua các con đường thương mại, nhưng cả Đông và Tây phương đều đã bị mê hoặc bởi những bông hoa này trong nhiều thế kỷ. Hương thơm ngọt ngào không lẫn vào đâu được đã khiến loài cây này trở nên vô cùng nổi tiếng. Tùy thuộc vào giống, đôi khi nụ của hoa nhài có nhiều hương thơm hơn hoa thật, và một số loài chỉ ra hoa sau khi mặt trời lặn.

Ý nghĩa của hoa nhài

Hoa nhài có mùi thơm dễ nhận biết, thoảng qua trong không khí ở những nơi nó mọc. Khi chúng ta hít vào bất kỳ mùi thơm nào, mùi đó sẽ được khứu giác xử lý. Bộ phận này nằm ở dưới cùng của não, ngay bên cạnh hạch hạnh nhân và hồi hải mã — cả hai đều giúp xử lý cảm xúc và trí nhớ. Điều này có thể giải thích tại sao hoa lài đã trở thành một biểu tượng mạnh mẽ như vậy ở hầu hết các nước trên thế giới.

Ý nghĩa của hoa nhài thay đổi theo từng nơi và văn hóa, nhưng nó thường tượng trưng cho tình yêu, sắc đẹp hoặc sự gợi cảm. Những bông hoa trắng tinh khiết của nó cũng có thể tượng trưng cho sự tinh khiết. Những bông hoa nhỏ nhắn, màu trắng nở vào ban đêm với hương thơm vô cùng mạnh mẽ, hoa nhài đôi khi tượng trưng cho sự khiêm tốn.

Ở Thái Lan, hoa nhài tượng trưng cho tình mẫu tử và biểu thị tình yêu và sự kính trọng. Ở Indonesia, hoa lài được tìm thấy trong các đám cưới, đặc biệt là trên đảo Java. Ở Philippines, nơi hoa nhài được giới thiệu vào những năm 1700, hoa lài là biểu tượng của danh dự và sự tôn trọng, và các chức sắc thường được tặng vòng hoa bằng hoa lài. Hoa nhài thường được sử dụng trong các nghi lễ của người Hindu trên khắp Ấn Độ, và phụ nữ thường cài nó trên tóc như một biểu tượng của sự may mắn. Ở Ý thời kỳ Phục hưng, những bông hoa nhài trắng tinh khiết trở nên gắn liền với sự thuần khiết của Đức Mẹ Maria, và những bông hoa nhài được thể hiện trong nhiều bức tranh tôn giáo.

Nhiều thành phố và quốc gia đã lấy hoa lài làm biểu tượng của họ, bao gồm thành phố Damascus của Syria, cũng như Pakistan, Philippines, Indonesia và Tunisia.

Từ hoa nhài bắt nguồn từ tiếng Ba Tư “yasameen”, có nghĩa là “món quà từ Chúa”. Hoa lài đôi khi được gọi là “Nữ hoàng của bóng đêm”, cả vì nó nở vào ban đêm, và vì hương thơm quyến rũ được cho là khơi gợi cảm giác nhục dục, thân mật, lãng mạn và tình yêu.

Các giống hoa nhài

Sự khác biệt lớn nhất giữa các giống hoa nhài là thói quen sinh trưởng của chúng. Các loại được biết đến nhiều nhất là dây leo, đặc biệt là Jasminum polyanthum. Loài hoa lài này là một món quà tuyệt vời vào cuối mùa đông hoặc đầu mùa xuân và thường có thể được tìm thấy trong các cửa hàng bán hoa.

Mặc dù hoa lài thường được tìm thấy dưới dạng một loài thực vật nhỏ đang nở rộ, nhưng loài cây này có thể phát triển khá mạnh mẽ và có khả năng xâm lấn ở các vùng khí hậu ấm hơn. Nhiều loại dây leo có thể mọc rễ ở bất cứ nơi nào thân cây chạm đất, điều này cho phép chúng tạo ra những thảm lá dày đặc.

Jasminum sambac là một trong những giống chính. Mặc dù loài hoa lài này thường được bán trên thị trường như một loại cây bụi, nhưng nó thực sự có thể được dẫn dắt thành cây thân gỗ vì thói quen sống buông thả, mọc dài.

Một số loại hoa nhài khác

Hoa nhài cánh thiên thần

Jasminum nitidum là một loại cây tuyệt vời để xếp tầng trên mép của một chậu hoa. Hoa lài cánh thiên thần có mùi thơm, hoa hình chong chóng, màu trắng với mặt dưới màu tím đậm.

Hoa nhài anh thảo

Jasminum mesnyi mọc như một cây leo hoặc cây bụi. Hoa nhài anh thảo có hoa màu vàng chanh không có mùi thơm vào mùa đông và mùa xuân và không thường xuyên vào các thời điểm khác trong năm.

Hoa nhài Ả Rập

Jasminum sambac là một loại cây với hoa màu trắng thơm quanh năm, mặc dù mùi sẽ đậm đà nhất vào mùa hè. Đây là một trong những loại cây jasmines tốt nhất để trồng trong nhà.

Hoa nhài mùa đông

Jasminum nudiflorum là loại hoa lài có thân cứng nhất. Đó là một loại cây bụi có hoa màu vàng vào cuối mùa đông và đầu mùa xuân. Không giống như hầu hết các loại jasmine, nó không có mùi thơm. Thường được trồng làm hàng rào quanh nhà, nó phát triển cao và rộng tới 10 feet.

Jasminum Polyanthum

Jasminum polyanthum mang những cụm hoa có nhiều màu trắng, thơm vào cuối mùa đông và đầu mùa xuân. Nó có thể leo cao 10 feet hoặc hơn.

Các lợi ích của jasmine

Trong suốt lịch sử, hoa nhài đã được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau.

Một trong những công dụng chính của hoa lài là để tạo hương thơm. Ví dụ, Jasminum officinale, được nhiều người biết đến với hương thơm của nó. Catalonia hoặc hoa nhài Tây Ban Nha khá giống nhau vì nó đã trở thành một thành phần quan trọng trong nước hoa và đã được trồng ở thành phố của Pháp trong nhiều thế kỷ.

Từ thế kỷ 13, người Trung Quốc đã sử dụng Jasminum sambac, một loại hoa lài khác, để pha trà. Họ tiếp tục sử dụng chiết xuất của nó như một thành phần chính trong các loại trà thảo mộc giúp giảm chứng mất ngủ, đau đầu và đau nhức cơ thể. Nó thường được làm bằng trà xanh, nhưng nó cũng được kết hợp với trà ô long, trắng và đen.

Trong liệu pháp hương thơm, jasmine được ưa chuộng vì có mùi hương thư giãn. Nó được sử dụng trong các loại tinh dầu hoặc được thêm vào làm hương thơm trong hương và nến thơm. Nó được cho là có chất kích thích tình dục và cũng được bán trên thị trường như một thứ có thể giúp thư giãn, giải tỏa căng thẳng và thúc đẩy sự thân mật.

Khi được sử dụng trong massage trị liệu, tinh dầu hoa nhài được cho là có tác dụng làm dịu cơn đau nhức và giúp tinh thần và tinh thần thoải mái. Một số người cũng sử dụng nó tại chỗ vì nó được coi là cải thiện độ mềm mại và rạng rỡ tự nhiên của da.

Ở Hawaii, họ sử dụng loài hoa này để tạo ra vòng đeo cổ, một vòng hoa của các đồ vật được kết lại với nhau, vì nó tượng trưng cho tình yêu, lễ kỷ niệm và tình bạn. Còn được gọi là pikake, những bông hoa hình chuông của nó lần đầu tiên được mang đến Hawaii vào những năm 1800, nơi nó ngay lập tức trở thành món ăn được yêu thích trong các hoàng gia. Cô dâu thường đeo vòng cổ làm từ hoa pikake. Chúng đôi khi cũng được sử dụng trong các ngày kỷ niệm và sinh nhật.

Cách trồng

Trồng hoa nhài rất dễ. Chỉ cần làm theo những lời khuyên đơn giản sau:

• Thời điểm trồng: Thời gian lý tưởng để trồng hoa làii là từ tháng 6 đến tháng 11 hàng năm.
• Nơi trồng: Hoa sẽ phát triển tốt ở nơi có ánh nắng đầy đủ đến những nơi có bóng râm. Thông thường, hoa nhài ra hoa vào mùa hè phát triển tốt hơn ở nơi có nắng, trong khi các giống khác, chẳng hạn như hoa nhài mùa đông, thích nơi có bóng râm hơn.
• Đất trồng: Hoa nhài cần đất thịt pha cát thoát nước tốt nhưng ẩm, màu mỡ vừa phải.
• Giá đỡ: Nếu trồng một giống nho xoắn và muốn hoa leo, cây sẽ cần một cấu trúc để hỗ trợ. Cả giàn hoặc hàng rào đều có tác dụng.
• Cách trồng: Hoa nhài nên được trồng ít nhất 2,5m, đôi khi nhiều hơn tùy thuộc vào giống, ngoài ra để thích ứng cho sự phát triển của rễ trong tương lai, vì nó sẽ phát triển rất nhiều và không thích chen chúc.
• Độ sâu để trồng: Đào một hố cho hoa vừa đủ sâu để cây nằm yên trên mặt đất như khi còn trong chậu, không cần phải được trồng trong một cái hố quá sâu.

Cách chăm sóc

Hoa nhài không đặc biệt khó chăm sóc, nhưng nó cần một số chú ý ngay từ đầu và cần được cho ăn và cắt tỉa thường xuyên.

• Tưới nước: Hoa nhài ở dưới đất nên tưới mỗi tuần một lần. Nếu trời khô hoặc nóng bất thường, hãy tăng tần suất, nhưng để đất khô dần. Nếu hoa nhài của bạn được trồng trong một chậu hoa, nó có thể sẽ cần nước nhiều lần mỗi tuần, đặc biệt là trong những tháng nóng hơn.
• Dẫn dắt: Nếu trồng hoa lài để leo lên cấu trúc như giàn hoặc hàng rào, hãy giúp nó bằng cách dẫn dắt các dây leo non. Bắt đầu hỗ trợ chúng ngay sau khi trồng bằng cách đan các thân non qua các phần của giàn hoặc bằng cách buộc nhẹ nhàng vào hàng rào hoặc giá đỡ.
• Lượng ánh sáng mặt trời: Hoa cần ánh nắng hoặc một phần bóng râm – thường khoảng 6 giờ hoặc nhiều hơn ánh nắng trực tiếp mỗi ngày khi có nắng đầy đủ, và 2 – 4 giờ mỗi ngày đối với bóng râm một phần. Với mỗi loại hoa nhài mà bạn trồng, cùng với khí hậu và các điều kiện khác, sẽ quyết định cây cần bao nhiêu nắng.
• Cách cắt tỉa: Để cắt tỉa hoa, trước tiên hãy loại bỏ những cành bị hư, bị bệnh hoặc chết của cây để ngăn ngừa bệnh lây lan. Sau đó, loại bỏ bất kỳ cành nào bị rối hoặc không còn hoa. Giúp giữ cho hoa nhài sạch sẽ và gọn gàng bằng cách cắt tỉa những thân cây đang mọc xa cây.

Tỉa hoa nhài ngay sau khi chúng ra hoa để cây có đủ thời gian phát triển trước mùa sau. Cắt tỉa rất dễ dàng – chỉ cần kẹp các đầu bằng cách ép chúng vào giữa ngón tay và hình thu nhỏ của bạn. Việc cắt tỉa đúng cách và thường xuyên sẽ thúc đẩy tán lá tươi tốt, đầy đủ và phát triển nhanh chóng.

Hy vọng với những chia sẻ của Kobi, bạn đã có thêm thông tin về nguồn gốc và ý nghĩa của hoa nhài cũng như các công dụng vô cùng hữu ích của chúng trong cuộc sống.

Xem thêm:

• Tinh dầu hoa nhài