Hiện nay, dầu massage cho làn da, đặc biệt là trẻ em ngày càng nhận được quan tâm. Bởi không chỉ dưỡng ẩm và bảo vệ làn da mỏng manh của trẻ mà chúng còn mang đến đa dạng lợi ích tuyệt vời khác. Thế nhưng, không phải tất cả các loại dầu thực vật đều có tác dụng tương tự nhau và an toàn cho bé. Dưới đây, Kobi sẽ mang lại những thông tin tham khảo bổ ích về dầu massage cho bé.

1. Dầu massage cho bé là gì?

Massage trị liệu là nhóm động tác và kỹ thuật được thực hiện chủ yếu bằng bàn tay, ngón tay. Theo đó, thao tác này sẽ có tác động nhất định đến lớp da, cơ, gân, mô…từ đó có những ảnh hưởng tích cực đến sức khỏe.

Dầu massage là loại dầu thiên nhiên dùng trong quá trình trên. Chúng có thể là một hay hỗn hợp nhiều loại dầu lành tính và hầu như không gây độc hại. Tùy vào hoạt chất và hàm lượng chiết xuất cụ thể mà hiệu quả mang lại cũng khác nhau. Điều này có thể là nhiệm vụ khó khăn trong việc lựa chọn một loại dầu phù hợp để massage cho bé, trước sự phong phú của sản phẩm loại này trên thị trường.

Ngoài ra, những sản phẩm dùng cho trẻ nhỏ cần phải được lựa chọn kỹ càng. Nguyên nhân là do da trẻ sơ sinh thường dễ bị tổn thương hơn so với người lớn. Theo một số cách như:

• Da trẻ sơ sinh có lớp sừng mỏng hơn;
• Nguy cơ bị mất nước và khô da nhiều hơn người lớn;
• Tốc độ hấp thụ dưỡng chất nhiều hơn so với người lớn: Vì mỏng hơn và có nhiều mạch máu hơn, dẫn đến lượng calo hấp thụ lớn hơn.
• Hàng rào bảo vệ da trước yếu tố ngoại cảnh vẫn chưa hoàn thiện toàn diện.

Những điều trên có thể làm tăng khả năng bị tổn thương đối với tác dụng của phương pháp điều trị tại chỗ (Nikolovski và cộng sự, 2008).

2. Lợi ích nổi bật của việc sử dụng dầu massage cho bé

Dưới đây là vài lợi ích từ dầu massage cho bé được chứng minh, bao gồm:

2.1 Tăng sự liên kết và gắn bó giữa mẹ và bé

Theo nhiều nghiên cứu, xúc giác rất quan trọng trong giai đoạn sơ sinh và trẻ sơ sinh để cảm nhận môi trường. Việc kích thích xúc giác của trẻ một cách thích hợp sẽ ảnh hưởng tích cực đến sự phát triển tâm lý xã hội (Uzuner, 1998).

Theo đó, massage là một trong những cách dễ nhất và tự nhiên nhất để thiết lập xúc giác và giao tiếp bằng mắt, giúp cải thiện sự gắn bó giữa mẹ và con. Sự tiếp xúc sớm giữa mẹ và trẻ sơ sinh này mang lại sự tự tin cho việc cho con bú của bà mẹ, đồng thời phát triển hành vi gắn bó của bà mẹ (Matthiesen, Ransjö-Arvidson, Nissen và Uvnäs-Moberg, 2001).

Đặc biệt, dầu massage là công cụ cần thiết để hỗ trợ quá trình trên. Chúng sẽ khiến những thao tác trở nên êm ái hơn và không làm tổn thương đến da của bé.

2.2 Dầu massage cho bé và dưỡng ẩm

Hiệu quả này được mang đến nhờ khả năng dưỡng ẩm của dầu thực vật. Thật vậy, đa số những loại dầu thiên nhiên đang được ưa chuộng hiện nay như dầu dừa, dầu ô liu, dầu hướng dương…đều chứa những thành phần dưỡng ẩm, mềm da, nuôi dưỡng tế bào, hạn chế tình trạng khô, nứt nẻ…

2.3 Dịu căng thẳng và vỗ về giấc ngủ

Dầu massage cho em bé cùng với thao tác xoa bóp, massage đem lại ảnh hưởng tích cực đến giấc ngủ và cảm giác thư giãn. Cụ thể:

• Quá trình này làm dịu các hormone căng thẳng của trẻ;
• Báo cáo khoa học cũng ghi nhận rằng thời gian ngủ của trẻ sơ sinh tăng lên khi mẹ dành nhiều thời gian hơn để áp dụng liệu pháp massage cho chúng.

Tuy nhiên, các tác giả thừa nhận rằng do quy mô mẫu nhỏ nên không thể xác định khía cạnh nào của lớp massage đã góp phần cải thiện.

2.4 Hỗ trợ sự tăng trưởng và kích thích phát triển trí não

Trong nghiên cứu được thực hiện với những bà mẹ mới sinh con khỏe mạnh, điều tra tác động của massage áp dụng trong 6 tháng đối với sự tăng trưởng và phát triển trí não, vận động của trẻ sơ sinh. Kết quả được tìm thấy có ý nghĩa thống kê:

• Trẻ sơ sinh khi được massage sẽ tăng cân hơn;
• Đồng thời, sự phát triển trí não-vận động của chúng cũng được thúc đẩy.

Một giải thích khác nhận định rằng, do da trẻ sơ sinh có tốc độ hấp thụ cao (Nikolovski và cộng sự, 2008), vì vậy da có thể đã được hấp thụ dinh dưỡng từ những loại dầu massage cho trẻ sơ sinh này. Đặc biệt với những loại giàu chất béo dẫn đến sự tăng cân tốt hơn.

2.5 Dầu massage em bé giúp hạn chế tình trạng nhiễm trùng

Một phát hiện thú vị từ những nghiên cứu xoa bóp cho trẻ sinh non là hành động này sẽ hạn chế đáng kể tỷ lệ tử vong và nhiễm trùng. (Theo Darmstadt và cộng sự, 2005; Darmstadt và cộng sự, 2008; Mendes và Procianoy, 2008). Cụ thể, nhóm nhà nghiên cứu trên đã chứng minh, khi được xoa bóp bằng dầu hạt hướng dương so với không điều trị, trẻ sinh non sẽ có:

• Tỷ lệ tử vong giảm đến 26%;
• Tỷ lệ nhiễm trùng bệnh viện ở trẻ sẽ giảm hơn 41%;

2.6 Hỗ trợ cho những thao tác massage

Dầu massage em bé sẽ giúp thao trên da của trẻ ít bị tổn thương ma sát hay kích ứng bề mặt da. Lý giải là do chúng sẽ hoạt động như “chất bôi trơn” trong quá trình điều trị:

• Thuận lợi giúp các thao tác và kỹ thuật trở nên nhẹ nhàng, linh hoạt;
• Đồng thời, sẽ bảo vệ đôi tay của người thực hiện massage.

2.7 Kích thích tuần hoàn lưu thông

Hiệu quả liệu pháp xoa bóp của dầu đối với các bệnh lý đau nhức là không thể phủ nhận. Lý do được giải thích là nhờ việc kích thích tuần hoàn máu lưu thông, thư giãn cơ…sẽ gián tiếp ảnh hưởng tích cực đến các tế bào thần kinh, thư giãn cơ, cũng như các yếu tố chống viêm, giảm đau khác…

3. Một số loại dầu massage cho bé nên ưu tiên lựa chọn

Trong đa dạng dầu thiên nhiên, dưới đây là một vài loại nổi bật có thể sử dụng cho em bé (không theo thứ tự):

3.1 Dầu dừa (Coconut oil)

Những lợi ích đa dạng của dầu dừa đối với làn da của trẻ được ghi nhận như:

• Giúp cải thiện và làm khỏe hơn làn da của trẻ (từ trẻ sơ sinh đến những bé lớn hơn);
• Đem lại xu hướng chữa lành, tái cấp nước và dưỡng ẩm cho da;
• Là sự lựa chọn phù hợp đối với thời tiết nóng ẩm. Do có kết cấu nhẹ, chúng sẽ dễ thẩm thấu và giúp làm mát cơ thể;
• Với nhiều dưỡng chất như chất chống oxy hóa, axít lauric và caprylic, vitamin E,…
• Là sự chọn lựa thích hợp với đối tượng trẻ em có làn da nhạy cảm.
• Là phương pháp hỗ trợ điều trị hiệu quả các vấn đề về da như chàm, phát ban, viêm da…với tính chống khuẩn và chống nấm.

3.2 Dầu mè (Sesame Oil)

Dầu mè đã được chứng minh là có giá trị trị liệu và thư giãn trên da trẻ. Trong nghiên cứu liên quan đến 125 trẻ sinh đủ tháng khỏe mạnh cho thấy:

• Massage ở trẻ sơ sinh có thể cải thiện sự phát triển của chúng, nhất là khi dùng dầu mè;
• Dầu mè còn có chất chống oxy hóa phong phú và đặc tính chống viêm, kháng khuẩn, hạ sốt;
• Hỗ trợ mức độ viêm và cơn đau khác nhau;
• Bảo vệ da khỏi bức xạ UV của mặt trời khi bôi tại chỗ;

3.3 Dầu hạnh nhân (Almond oil)

Giá trị của dầu hạnh nhân đối với trẻ gồm:

• Dầu hạnh nhân giàu vitamin E, cùng các chất dinh dưỡng có lợi khác;
• An toàn để sử dụng làm dầu massage cho bé vì hầu như không gây ra tác dụng phụ nào;
• Cải thiện độ dày và tăng sức đề kháng của da trẻ nhỏ;
• Đặc tính làm mềm da, dưỡng ẩm tuyệt vời;
• Việc bôi dầu hạnh nhân tại chỗ cũng đã được chứng minh là có thể ngăn ngừa sự phá hủy cấu trúc do tia UV tạo nên.

Ngoài những loại dầu kể trên bạn có tham khảo thêm:

• Dầu hạt nho: loại dầu ép lạnh này an toàn để sử dụng cho em bé;
• Dầu hoa hồng (rosehip oil): chứa đa dạng chất béo tốt cho làn da của trẻ. Đồng thời góp phần hoàn thiện cấu trúc và hàng rào bảo vệ da. Bên cạnh đó, chúng còn giúp dịu mẩn đỏ và kích ứng ở trẻ em bị chàm và phát ban…

4. Tham khảo một số loại dầu massage cho em bé khác

Dù những loại dầu dưới đây vẫn còn được sử dụng làm dầu massage cho bé, nhưng cần phải có sự thận trọng nhất định, bởi các yếu tố kích ứng có thể sẽ xảy ra. Do vậy, với bé có làn da nhạy cảm hay đã có tiền sử kích ứng, hãy tham khảo bác sĩ nhi khoa hay da liễu trước khi sử dụng dầu thực vật dưới đây để xoa bóp.

• Dầu olive: Dù dầu olive được nhận xét là cải thiện độ ẩm cho da, nhưng chúng có thể sẽ không hoàn toàn phù hợp với những làn da mỏng manh. Theo đó, thành phần acid oleic (chiếm 55-85%) có thể phá vỡ một số cấu trúc của da và không an toàn đối với tổn thương do chàm, phát ban.
• Dầu bơ: Tương tự như dầu olive, dầu bơ là nguồn cung cấp acid oleic dồi dào. Điều này có thể dẫn đến da dễ bị kích ứng và nổi mụn hơn.
• Dầu lạc (dầu đậu phộng): không phù hợp với một số trẻ nhạy cảm với protein từ thực vật này.
• Dầu mù tạt (Mustard oil): được dùng như dầu xoa bóp ở một số cộng đồng địa phương từ lâu. Dù đã có bằng chứng cho thấy việc sử dụng dầu này có thể cải thiện khả năng điều nhiệt và chức năng hàng rào bảo vệ da. Tuy nhiên, bằng chứng thực hành gần đây đã ghi nhận vài tác động bất lợi của dầu trên da trẻ sinh non hoặc những trẻ có chức năng hàng rào bảo vệ da dưới mức tối ưu.

5. Gợi ý cách sử dụng dầu massage cho bé

Thực hiện:

• Thiết lập một môi trường thuận lợi trước khi bắt đầu xoa bóp: không gian có ánh sáng dịu, nhiệt độ ấm áp và độ ồn thấp là lý tưởng.
• Cởi bỏ quần áo của trẻ, ngoại trừ tã mà chúng đang mặc;
• Đặt trẻ trên bề mặt mềm mại như nệm, khăn…;
• Cho dầu vào lòng bàn tay bạn và xoa tròn để làm ấm dầu;
• Nhẹ nhàng đặt tay lên phần bụng hoặc ngực của bé, chuyển động tròn theo chiều kim đồng hồ.
• Chuyển dần sáng phần cánh tay hoặc chân của trẻ.
• Lật người bé lại và tiếp tục xoa bóp phần lưng, mặt sau của trẻ.

Lưu ý trong quá trình massage, xoa bóp:

• Chú ý vuốt ve nhẹ nhàng, tốt nhất là chỉ nên dùng ngón tay chạm vào trẻ.
• Đối với trẻ còn bú mẹ, nên xoa bóp giữa các cữ bú, lý tưởng là 45-60 phút sau khi bú, để tránh nôn trớ sữa, thức ăn…
• Không nên dùng lực quá mạnh trong quá trình massage;
• Không có hướng dẫn tiêu chuẩn nào mô tả một phương pháp thường quy để thực hiện xoa bóp cho trẻ sơ sinh. Bạn có thể tham khảo đề xuất massage trong 15 phút/lần.

6. Lưu ý gì khi sử dụng dầu massage cho bé

Kiểm tra tương thích của bất kỳ loại dầu nào trước khi dùng lên da trẻ, bằng cách chấm ít dầu lên tay chúng. Sau một giờ hoặc lâu hơn nên xem xét các phản ứng có thể xảy ra.

Ưu tiên chọn lựa sản phẩm dầu từ những nhà sản xuất, phân phối đáng tin cậy. Bởi đây là sản phẩm được sử dụng trực tiếp lên cơ thể và làn da mỏng manh của bé.

Thận trọng xem xét những thông tin trên bao bì sản phẩm như thành phần, hạn sử dụng…

Hạn chế để dầu tiếp xúc, rơi dính vào trong các vị trí nhạy cảm của bé như mắt, niêm mạc, tai trong, vết thương hở…

7. Có nên kết hợp tinh dầu thiên nhiên và dầu massage cho bé

Hiện nay, trong thực tế, xu hướng kết hợp tinh dầu và dầu thực vật (dầu nền) nhằm tạo nên hỗn hợp sản phẩm massage ngày càng phổ biến, bởi nhiều ưu điểm tích cực đáng chú ý. Thế nhưng, với trẻ em cần thận trọng hơn:

• Một số loại tinh dầu đậm đặc có thể gây kích ứng cho trẻ sơ sinh và người lớn. Do đó, hãy luôn pha loãng tinh dầu với dầu nền (tỷ lệ tham khảo 1 giọt tinh dầu và 1 thìa cà phê dầu nền). Việc pha loãng này đặc biệt quan trọng đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Đối với trẻ em trên 3 tháng, Hiệp hội Quốc gia về Liệu pháp Hương thơm Toàn diện (NAHA) khuyến nghị tỷ lệ pha loãng an toàn là 0,5 đến 1 phần trăm.
• Ngoài ra, không nên sử dụng tinh dầu cho trẻ sơ sinh trong độ tuổi dưới 3 tháng.
• Một số tinh dầu tham khảo: tinh dầu Cúc La Mã (chamomile), tinh dầu oải hương (lavender),…

8. Tổng kết

Có lẽ trong tương lai, cần thêm những nghiên cứu sâu hơn dưới dạng các thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng, để cung cấp cơ sở bằng chứng toàn diện để cung cấp thông tin hướng dẫn lâm sàng và thực hành. Thế nhưng không có nghi ngờ gì về lợi ích đạt được trong việc sử dụng dầu massage cho trẻ vào thời điểm hiện tại. Tham khảo nhiều hơn những loại dầu thiên nhiên này trong kho tàng của Kobi nhé.

Tài liệu tham khảo

1. The Best Oils for Baby Massage (and What to Avoid) https://www.healthline.com/health/baby/which-oil-is-best-for-baby-massage#what-to-avoid
2. The Effects of Baby Massage on Attachment between Mother and their Infants https://doi.org/10.1016/j.anr.2012.02.006
3. Infant massage: The practice and evidence-base to support it https://doi.org/10.12968/bjom.2015.23.3.166
4. Top 10 Baby Massage Oils: Know What’s Best For Your Baby? https://www.momjunction.com/articles/oils-good-baby-skin_0047136/
5. Massage Therapy Styles and Health Benefits https://www.webmd.com/balance/guide/massage-therapy-styles-and-health-benefits#1