Không thể phủ nhận rằng, các loại thảo mộc và gia vị thường là “người hùng thầm lặng” của sức khỏe và đại hồi không phải là ngoại lệ. Bên cạnh việc sử dụng trong ẩm thực, chúng còn là một trong những dược liệu y học cổ truyền quan trọng. Sau đây, Kobi sẽ cung cấp thông tin về lợi ích từ đại hồi cũng như cách sử dụng sao cho hiệu quả nhé.
Đại hồi có danh pháp khoa học là Illicium verum., đây là một loài thực vật thuộc họ Illiciaceae. Theo tài liệu ghi chép, chúng có nguồn gốc từ phía Nam Trung Quốc và phía Bắc Việt Nam. Qua quá trình lịch sử, quần thể hồi phát triển và phân bố khắp thế giới, đặc biệt ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Chẳng hạn như Đông Nam Á, Ấn Độ, Bắc Mỹ, Trung Quốc…Trong đó, hai khu vực cung cấp tinh dầu hồi chủ yếu cho thế giới cho đến hiện nay là Trung Quốc và Việt Nam.
Ở nước ta, đại hồi là một thực vật mang lại giá trị cao, là đặc sản quý. Thảo dược thường thích nghi tốt ở khu vực núi thấp ở các địa phương như Lạng Sơn, Quảng Ninh, Lai Châu, Cao Bằng…tùy vùng miền sẽ có những tên gọi khác nhau như đại hồi, hồi sao, bát giác hồi hương…
Môi trường khí hậu lý tưởng cho thực vật này gồm:
Là thảo dược có thân gỗ, kích thước nhỏ và cao trung bình khoảng 6-8 m, thậm chí có thể cao hơn 10 m. Cành cây thẳng, bề mặt nhẵn, theo thời gian sẽ chuyển đổi từ màu xanh (lúc non) thành nâu xám (về già).
Lá hồi dạng hình mác hoặc trứng thuôn dài, mọc so le nhau, tập trung nhiều hơn ở các mấu. Phiến lá có bề mặt bên trên sậm hơn bên dưới, gân lá mờ, cuống ngắn.
Hoa có thể mọc tụ 2-3 cái hoặc riêng lẻ ở những kẻ lá, cánh hoa có kích thước đều nhau, chuyển màu từ trắng sang hồng dần về chính giữa.
Thông thường quả hồi có 8 cánh (đại), kích thước đều và rời nhau. Mỗi cánh có hình thoi, xếp tỏa tròn tạo thành ngôi sao. Màu sắc của quả khi non là xanh lục, sau đó sẽ chuyển dần về nâu sẫm khi già. Bên trong mỗi đại còn chứa 01 hạt màu nâu, bề mặt nhẵn, bóng.
Hầu hết bộ phận của cây hồi đều chứa lượng tinh dầu dồi dào như lá, hạt, quả, hoa…với hương vị được mô tả là ấm áp xen chút cay nồng. Đây là kiểu mùi hương pha trộn giữa mùi đinh hương, cam thảo và hạt thì là.
Nhắc tới đại hồi, bộ phận làm dược liệu chủ yếu là quả hồi (hay một số nơi gọi là hoa hồi). Hiện nay trên thị trường, có thể bắt gặp 3 loại sau:
Theo USDA, thông tin dinh dưỡng có trong 01 quả hồi (khoảng 0,2 gam) gồm:
Một số thành phần nổi bật của đại hồi khác:
Bên cạnh đó, hạt hồi là nguồn cung cấp dồi dào vitamin A, C và B như thiamin, pyridoxine, niacin và riboflavin. Đây đều là những chất nổi bật với tác dụng làm tăng các chất hóa học thần kinh trong não.
Mặt khác có ý kiến cho rằng , do thường chỉ được sử dụng với lượng nhỏ cho nên, đại hồi không có khả năng cung cấp vitamin hay khoáng chất nào.
Bảo quản: dược liệu đại hồi nên được thực hiện tương tự các loại gia vị khô khác. Cụ thể là cất giữ trong hộp kín, tránh xa ánh sáng và nguồn nhiệt trực tiếp, tránh mối mọt, bụi bẩn…
Tinh dầu hồi (star anise essential oil), được chiết xuất từ loài thực vật cùng tên, thông qua phương pháp chủ yếu là chưng cất hơi nước. Chúng có các đặc tính cơ bản sau:
Có thể nói rằng, tinh dầu hồi với những hoạt chất giá trị đóng góp lợi ích chủ yếu cho dược liệu. Ứng dụng của chúng trong thực tế đa dạng như:
Trong đông y, đại hồi là dược liệu cổ truyền quý giá với những tác dụng như:
Một dược tính phổ biến của đại hồi là khả năng kháng virus mạnh mẽ thông qua hàm lượng acid shikimic. Hiện nay, hồi là nguồn cung cấp acid shikimic chính được sử dụng để phát triển sản phẩm dược phẩm. Đặc biệt là thuốc Tamiflu, một loại thuốc phổ biến để điều trị bệnh cúm.
Ngoài ra, tính ấm và đặc tính sát trùng mà nhân dân còn sử dụng thực vật giảm cảm lạnh và tắc nghẽn đường thở. Từ đó, hạn chế triệu chứng khó chịu của bệnh lý hô hấp như hen suyễn, ho, viêm phế quản…
Nấm:
Vi khuẩn:
Theo nhiều nghiên cứu thử nghiệm, đại hồi được chứng minh có hiệu quả đối với nhiều loại vi khuẩn. Đặc biệt, tinh dầu hồi được thử nghiệm với phương pháp khuếch tán trên môi trường đặc mang lại kết quả là ức chế sự phát triển của chủng vi khuẩn như:
Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu về đặc tính này chỉ giới hạn trên ống nghiệm và động vật. Do đó cần có những bằng chứng mạnh mẽ hơn trên người về những lợi ích tiềm năng này.
Ở các nước Đông Nam Á và Trung Quốc, trà hoa hồi được đánh giá tích cực trong việc giải quyết các vấn đề tiêu hóa. Chẳng hạn như khó tiêu, đầy bụng, đau bụng, táo bón…Điều này hoàn toàn phù hợp với công dụng trong đông y, được dân gian truyền thụ lâu đời.
Chiến đấu chống lại các gốc tự do và hạn chế nguyên nhân gây bệnh lý là công việc của những chất chống oxy hóa. May mắn thay, đại hồi có đặc tính chống oxy hóa mạnh mẽ nhờ hiện diện của vitamin, linalool, flavonoid…
Hiệu quả giảm đau của đại hồi phần lớn nhờ sự đóng góp của chiết xuất tinh dầu. Theo đó, hỗn hợp dầu massage chứa tinh dầu hồi là phương pháp bổ trợ tuyệt vời trong điều trị đau lưng, đau nhức xương khớp…
Trong ẩm thực, từ lâu đời, đại hồi có những hữu ích như:
Trà: cách phổ biến dễ thực hiện nhất là pha trà. Bạn có thể pha trà xanh ưa thích với thanh quế và vài quả đại hồi, ngâm chung khoảng 2 phút, rồi uống. Nến uống trà sau bữa ăn để cải thiện tình trạng tiêu hóa tốt nhất.
Gia vị ẩm thực: thường xuất hiện trong món ăn của Ấn Độ, Việt Nam, Trung Quốc,..như món soup, cà ri, nước dùng, bánh nướng, bánh mì…
Dược liệu, làm thuốc:
Tinh dầu hồi:
Cần lưu ý là chỉ nên sử dụng loại hồi xuất từ Trung Quốc vì có nhiều lo ngại về độc tính của hoa hồi Nhật Bản. Theo đó, hoa hồi Nhật Bản được biết là có chứa độc tố thần kinh mạnh có thể dẫn đến các triệu chứng nghiêm trọng về thể chất, bao gồm co giật, ảo giác, buồn nôn…
Luôn pha loãng tinh dầu hồi nguyên chất với dầu nền như dầu jojoba, dầu dừa…
Hoa hồi thường được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ công nhận là an toàn với số lượng thường được tìm thấy trong thực phẩm. Nhưng bằng chứng để xác định tính an toàn của chúng khi được dùng trong y tế còn hạn chế. Do vậy, dù theo kinh nghiệm dân gian có thể sử dụng đại hồi cho trẻ sơ sinh nhưng hãy tham khảo sự tư vấn từ bác sĩ chuyên môn đối với trường hợp nhạy cảm này.
Bên cạnh đó, một số đối tượng cũng nên thận trọng khi sử dụng đại hồi:
Quả thực, đại hồi được sử dụng như một loại gia vị truyền thống và cũng như một loại thảo mộc chữa bệnh. Nhờ những đặc tính y học mang lại lợi ích đáng kể cho sức khỏe mà dược liệu này ngày càng được yêu thích và tin dùng hơn. Nếu bạn muốn khám phá nhiều hơn về thế giới tự nhiên và tinh dầu thiên nhiên, mời ghé thăm Kobi nhé.
Tài liệu tham khảo
I. Giới thiệu Trong lòng sa mạc mênh mông của Ai Cập, những kim tự…
1. Giới thiệu Tinh dầu thiên nhiên – Kho báu quý giá từ thiên nhiên…
Hỏi: Vì sao tinh dầu hương thảo có mùi giống tinh dầu bạc hà? Đáp:…
1. Giới thiệu về Oleoresin 1.1. Oleoresin là gì? Oleoresin, hay còn gọi là nhựa…
Thời gian massage mặt lý tưởng thường dao động từ 5 đến 15 phút. Tuy…
I. Giới thiệu về tinh dầu mùi già 1. Nguồn gốc và lịch sử: Cây…